Toshkent moliya instituti sh. H. Tashmatov, X. S. Asatullayev, Z. G. Allaberganov

strukturasi» kitobini nashr qildi va unda o‗z uslubini taklif etdi. Hozirgi 
davrda deyarli barcha mamlakatlarda «xarajat - chiqarish» jadvallari 
mavjud. Bu metod ayniqsa, prognozlash, kelajakni aniqlash borasida 
qo‗l kelmoqda. Ayniqsa, turli sharoitlarda (agar ..., unday yoki bunday 
bo‗lsa...) iqtisodiy siyosat oqibatlari taxmin qilinadi va shunga xos 
taktika, strategiya ishlab chiqiladi.
Keyingi yillarda iqtisodiyotda prognoz va kelajak masalalari 
muhim bo‗lib qolmoqda va futurologiya («kelajak» degani) nazariyalari 
vujudga kelmoqda. Bu borada turli soha mutaxassislari D.Bell, J.Ellyul, 
G.Kan, L.Martel, V.Braun, R.Xeylbronerlarning g‗oyalari diqqatga 
sazovordir. Ular 200 yildan keyin bo‗ladigan (superindustrial) jamiyat 
to‗g‗risida optimistik fikr yuritmoqdalar. Shu bilan birga pessimistik, 
tashvishli va halokatli prognozlar ham bor (E.Fromm, O.Toffler), global, 
umumbashariy o‗zgarishlar oqibati halokatli bo‗lishi ham taxmin 
etilmoqda. Rim klubi va V.Leontevning mualliflar bilan birga bildirgan 
fikrlari «Jahon iqtisodiyoti kelajagi» (1979) kitobida aks etirilgan 
bo‗lib, unda hozirgi zamon qarama-qarshiliklari, texnik-iqtisodiy va 
sotsial masalalarning o‗zaro bog‗liqligi ko‗rsatilgan.
Muhokama uchun savollar 
 
1. Neoklassik sintezning mohiyati.
2. P.Samuelsonning «Ekonomiks» asaridagi asosiy g‗oyalar.
3. «Ekonomiks» asarida qaysi olimlarning fikrlari tanqid qilinadi?
4. Yangi yo‗nalishning o‗ziga xos xususiyatlari nimada?

---

288 
5. Iqtisodiyot bo‗yicha Nobel mukofotlari qachondan beri 
topshiriladi? Bir necha mashhur laureatlarga xarakteristika bering.
6. Ekonometrikaning hozirgi davrdagi asosiy yo‗nalishlari qanday 
muammolarni hal etadi?