- Indekslarning tortqichlari (vaznlari) turli variantli bo‘lishi munosabati bilan bir-biridan ±7-8 foizga farq qiluvchi umumiy valyuta pariteti indekslariga ega bo‘lamiz. Amaliyotda bu farqni yo‘qotish uchun valyuta paritetini o‘rtacha geometrik indeksi hisoblanadi:
Valyuta kursining o‘rtacha ko‘rsatkichlari Bitta valyutaning ma’lum bir davrdagi (xafta, oy, kvartal) o‘rtacha kursi: - 1. Oddiy o‘rtacha arifmetik formula bilan:
- bu erda Ki – savdo kunlaridagi valyuta kursi; n – kunlar soni.
Valyuta kursining o‘rtacha ko‘rsatkichlari - 2. O‘rtacha geometrik formula bilan:
- Valyuta kursining o‘zgarishiga o‘rtacha arifmetikni sezgirlik darajasi ancha yuqori. O‘rtacha geometrik esa kamroq miqdorda o‘zgaradi. Bundan tashqari, o‘rtacha geometrikning ustunligidan yana biri, u bilan hisoblangan to‘g‘ri va teskari kotirovkada hisoblangan o‘rtacha valyuta kurslari teskari bog‘liqlikda bo‘ladi
Valyuta kursining o‘rtacha ko‘rsatkichlari - 3. Valyuta bozorini turli shubalaridagi ma’lumotlar bo‘yicha ham o‘rtacha valyuta kurslari tortkichli arifmetik formula bilan aniqlanadi:
- bu erda K – valyuta kurslari; Q – savdo xajmi.
Valyuta kurslariga ta’sir qiluvchi omillar va ularning tahlili - Valyuta kurslariga ta’sir qiluvchi omillar ichki va tashqi, bevosita va bilvosita ta’sir qiluvchi, boshlang‘ich va ikkilamchi, to‘g‘ri va teskari ta’sirli va boshqa omillarga bo‘linadi.
- Bu omillar orasida aniq makonda va zamonda eng muhim, xal qiluvchi ahamiyatga ega bo‘lgan omillar quyidagilar bo‘lishi mumkin:
- 1. Turli valyutalarga bo‘lgan talab va takliflarning o‘zgarishi omillari;
- 2. Mamlakat daromadlarida bo‘ladigan o‘zgarishni ifodalovchi omillar. Masalan, O‘zbekiston respublikasining milliy daromadini o‘sish sur’ati boshqalarga nisbatan yuqori bo‘lsa, respublika valyutasi kursi o‘sadi, boshqa mamlakatlar kursi esa pasayadi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
