Тошкент молия институти

 

---

211 
9.3. Давлат мақсадли жамғармалари даромадларини ягона ғазна 
ҳисобрақамида шакллантириш ва ЯҒҲ орқали улар харажатлари 
тўловини амалга ошириш 
Давлатнинг иқтисодий барқарорлигини таъминлаш, иқтисодиётни 
модернизациялаш ва янгилаш, кучли ижтимоий сиёсат юритиш, қонун 
устуворлигини 
таъминлаш 
каби 
вазифаларнинг 
муваффақиятли 
бажарилиши давлат ихтиёридаги маблағлар ҳажми ва кўламига чамбарчас 
боғлиқ. Давлат тасарруфидаги маблағларнинг миқдори унинг сиёсатига 
бевосита таъсир кўрсатади. Бошқача сўз билан айтганда, давлат олдига 
қўйилган иқтисодий, ижтимоий, сиёсий, давлат бошқаруви билан боғлиқ 
вазифаларни амалга ошириш учун кўплаб маблағлар зарур бўлади.
Иқтисодиётни модернизациялаш шароитида давлат бюджети билан 
бир қаторда, давлатнинг бюджетдан ташқари мақсадли жамғармаларининг 
мамлакатни ижтимоий-иқтисодий ривожлантиришдаги аҳамияти янада 
ортиб бормоқда. Бюджетдан ташқари фондлар миллий даромадни 
тақсимлаш маҳсулини аҳоли қатламларига етказишнинг ишончли 
воситасига айланиб бормоқда. Ушбу параграфда мақсадли фондларнинг 
шаклланиш манбалари ва мақсадли ишлатиш йўналишлари ёритиган. 
Ўзбекистон Республикаси Молия вазирлиги ҳузуридаги бюджетдан 
ташқари Пенсия жамғармасининг даромадлари:

ягона ижтимоий тўловнинг белгиланган миқдордаги тушумлари; 

фуқароларнинг бюджетдан ташқари Пенсия жамғармасига суғурта 
бадаллари; 

бюджетдан ташқари Пенсия жамғармасига мажбурий ажратмалар; 

бошқа даромадлар ҳисобидан шакллантирилади.
Бошқа даромадларга меҳнатда майиб бўлганлик ёки касб 
касаллигига чалинганлик туфайли тайинланган ногиронлик пенсияларини 
тўлаш харажатларини ўрнини қоплаш учун тақдим этиладиган регресс 
талаблар (даъволар) бўйича иш берувчилар ва фуқаролар томонидан ўрни 

---

212 
қопланадиган маблағларнинг бир қисми, Ўзбекистон Республикаси 
Бандликка кўмаклашиш давлат жамғармасининг муддатидан олдин 
тайинланган ёшга доир пенсияларни тўлаш харажатларини қоплаш 
ҳисобидан киритиладиган маблағлари, юридик шахсларнинг имтиёзли 
пенсияларни тўлаш харажатларини қоплаш ҳисобидан киритиладиган 
маблағлари, фуқароларнинг ихтиёрий тартибда тўланадиган суғурта 
бадаллари, мажбурий тўловлар, бадаллар ўз вақтида тўланмаганлиги учун 
ҳисобланган жарималар ва пенялар суммасининг бир қисми, меҳнат 
вазифаларини бажариш билан боғлиқ ҳолда майиб бўлган, касб 
касаллигига чалинган ёхуд соғлиғига бошқача шикаст етказилган ходимга 
юридик шахс тугатилганда, қишлоқ хўжалиги кооперативи (ширкат 
хўжалиги), фермер ва деҳқон хўжалиги қайта ташкил этилганда ёки 
тугатилганда зарарнинг ўрнини қоплаш учун тўланадиган маблағлар, 
вақтинчалик бўш турган маблағларни жойлаштиришдан олинган 
даромадлар ва қонун ҳужжатларига мувофиқ бошқа манбалар киради. 
Пенсия жамғармасининг маблағларидан қуйидаги мақсадлар учун 
фойдаланилади:

ишлаётган пенсионерларга давлат пенсияларини тўлаш; 

ишламайдиган пенсионерларга давлат пенсияларини тўлаш; 

давлат пенсия таъминоти ҳуқуқига эга бўлмаган кекса ва меҳнатга 
қобилиятсиз фуқароларга нафақалар; 

дафн этиш маросими учун нафақалар; 

белгиланган тартибда аниқланадиган бошқа харажатлар. 
Ўзбекистон Республикаси Молия вазирлиги ҳузуридаги Республика 
йўл жамғармасининг даромадлари: 

Республика йўл жамғармасига мажбурий ажратмалар; 

Республика йўл жамғармасига йиғимлар; 

вақтинчалик бўш турган маблағларни жойлаштиришдан олинган 
даромадлар; 

---

213 

қонун ҳужжатларига мувофиқ бошқа манбалар ҳисобидан 
шакллантирилади. 
Ўзбекистон Республикаси Молия вазирлиги ҳузуридаги Республика 
йўл жамғармасининг маблағларидан: 

умумий фойдаланишдаги автомобил йўлларини лойиҳалаш, 
қуриш, реконструкция қилиш, таъмирлаш, сақлаш, шу жумладан 
жиҳозлаш (технологик асбоб-ускуналар, техника, машина-механизмлар 
олиш); 

умумий фойдаланишдаги автомобил йўллари соҳасидаги махсус 
ваколатли орган, унинг ҳудудий йўл-эксплуатация ташкилотлари ва 
Жамғарманинг 
ижро 
этувчи 
дирекцияси 
бошқарув 
аппарати 
ходимларининг ҳамда муҳандис-техник ходимларининг малакасини 
ошириш; 

Жамғарманинг 
ижро 
этувчи 
дирекциясини, 
умумий 
фойдаланишдаги автомобил йўллари соҳасидаги махсус ваколатли 
органнинг ижро этувчи девонини ҳамда унинг Қорақалпоғистон 
Республикаси 
ва 
вилоятлардаги 
ҳудудий 
йўл-эксплуатация 
ташкилотларини сақлаб туриш; 

белгиланган тартибда аниқланадиган бошқа харажатлар учун 
фойдаланилади.