Toshkent viloyati Parkent tumani 46-sonli umumta’lim maktabining

Maxsus jismoniy tayyorgarlikning vosita va uslublari. 
Maxsus mashqlar odatda mazkur yengil atletika turidan olingan bir nechta 
harakatlarning bir elementi, qismi yoki “bog„lovchisi” bo„lishi mumkin. Ular 
jihozlar (to„ldirma to„plar, qum to„ldirilgan xaltalar, gantellar, shtanga, toshlar, 
blokdagi yuklar va boshqalar) bilan, jihozlarda, gimnastik to„siqlarda, arqonda, 
gimnastik jihozlar ustiga chiqib va jihozlarsiz bajariladi. 
Tanlab olingan yengil atletika turi va maxsus mashqlar murakkab sharoitda 
(yumshoq yo„lakchada, shamol qarshidan esayotganda, yomg„ir yog„ayotganda) va 
musobaqa maydoni sharoitida bajariladi. Bu yengil atletikachilarni psixologik 
tomondan g„alaba qozonishga tayyorlash, ularda irodaviy hislatlarni tarbiyalash, 
jismoniy sifatlar darajasini oshirish uchun qo„llaniladi. Mashqlarning qanday qilib 
va qanday sharoitda bajarilishiga qarab, ularning maqsadga muvofiqligi va sportchi 
organizmiga bo„lgan ta‟siri har xil bo„lishi mumkin. Masalan, mashg„ulotni qancha 
davom etishiga, tezligiga, harakat shakliga (tizzani baland ko„tarib yugurish, 
oyoqdan oyoqqa sakrab – kiyikcha yugurish va hakozo) qarab, shuningdek, 
musobaqa joyining qoplamasiga (qattiqligi yoki yumshoqligiga, past-baland, ochiq 
joy va hakazo) qarab, yugurish, ko„proq tezkorlikni yoki ayrim mushaklar kuchini 
rivojlantirishi yoki ayrim mushak guruhlari cho„ziluvchanligini oshirishi mumkin. 
 
 
 
 
 
 
SPORTCHA YURUVCHILARNING MAXSUS MASHQLARI 
Sportcha yuruvchilarni tayyorlashda asosan ularning umumiy va maxsus jismoniy 
tayyorgarligiga katta e‟tibor berish kerak. Hozirgi kunga kelib jahon arenalarida 
raqobatning kuchayishi, barcha murabbiy, o„qituvchi, sportchilar oldiga yanada 
yangi usullarni mashg„ulotlar jarayoniga tadbiq etishni talab etmoqda. Ma‟lum 
sportcha yuruvchilar uchun ham maxsus mashqlar ahamiyati juda katta.

---

Maxsus mashqlar orqali mushaklar kuchini, bo„g„imlardagi harakatchanlikni, 
egiluvchanlikni, harakat tezligini va chidamlilikni rivojlantirish mumkin.
Oyoqlar harakatini takommillashtirishga qaratilgan maxsus mashqlar 
 
Tos harakatini takommillashtirishga qaratilgan maxsus mashqlar 

Qollar va elka kamarining harakatini takommillashtirishga qaratilgan maxsus 

mashqlar 

KROSS YuGURUVChILARNING MAXSUS MAShQLARI 

Kross yugurish bu har xil sharoitdagi joylarda yugurish bo„lib. Kross yuguruvchi 
mashg„uloti jarayonida uning umumiy va maxsus jismoniy tayyorgarligiga katta 
e‟tibor berish kerak. Maxsus mashqlar orqali mushaklar kuchini, bo„g„imlardagi 
harakatchanlikni, egiluvchanlikni, harakat tezligini va chidamlilikni rivojlantirish 
mumkin.