Tosnkent moliya instituti u. K. Yakubov, yo. S. Ilxamova, M. I. Azizova elektron tijorat

Axborot oqimi - bu logistika ichida va tashqi muhit orasida 
aylanayotgan hamda logistik jarayonlarni boshqarish uchun zarur 
bo‘lgan ma’lumotlar yig‘indisidir. 
Axborot oqimi moddiylikka mos keladi. Amaldagi logistik 
tizimlarda moddiy va axborot oqimlari, ba’zi hollarda bir-biridan o‘zib 
ketishi mumkin. Axborot oqimi moddiy oqim bilan bir xil yo‘nalishda 
bo‘lganda u to‘g‘ri yo‘nalish deb ataladi, unga qarama-qarshi yonalishda 
bo‘lganlarga teskari yo‘nalishga ega bo‘ladi. To‘g‘ri yo‘nalishda o‘zib 
ketayotgan axborot oqimi yuklarni kutilayotgan kelib tushishi haqida, 
teskari yo‘nalishda esa – buyurtma haqida ma’lumotlarga ega bo‘ladi.
Moddiy oqim bilan bir vaqtda unga parallel ravishda ko‘chirilayotgan 
resurslarning sifat va ko‘rsatkichlari haqida malumot ham boradi. 
Moddiy oqim ketidan teskari yo‘nalishda yukni qabul qilish natijalari 
haqidagi malumot hamda noroziliklar va tasdiqlar kelishi mumkin. 
Axborot oqimining ichki va tashqi, kiruvchi va chiquvchi turlari 
ajratiladi, ularning tasnifi moddiy oqim tasniflari bilan bir xildir. 

---

11 
Axborot oqimi vujudga kelish manbayi, yo‘nalishlari, davriyligi, 
hajmi, o‘tish tezligi va hokazolar bilan ajralib turadi. Axborot oqimini 
boshqarish o‘zining tarkibiga oqim yo‘nalishini o‘zgartirish va uning 
parametrlarini cheklashni oladi. 
Endi logistic operatsiyaga ta’rif beramiz. Logistik operatsiya - 
bu moddiy yoki axborot oqimini qayta ishlashga qaratilgan, 
ixtisoslashgan amallar yigindisidir. Moddiy oqimlar ustidan logistik 
operatsiyalarga omborga joylashtirish, tashish, qadoqlash va boshqalarni 
misol qilish mumkin. Axborot oqimlari ustidan logistik operatsiyalar 
tarkibiga zarur axborotni yig‘ish, qayta ishlash va uzatish kiradi. 
Logistik operatsiyalar ichki va tashqi turlarga ajratiladi. Tashqi 
logistik operatsiyalarga ta ’minot va tayyor mahsulotni sotish sohasidagi 
barcha harakatlar ta’lluqli, ichki operatsiyaiarga esa - ishlab chiqarishda 
moddiy oqimni boshqarish kiradi. Bundan tashqari, logistik operatsiya 
bir tomonlama yoki ikki tomonlama bo‘lishi mumkin, bunda mahsulotga 
egalik qilish huquqi bir yuridik shaxsdan ikkinchisiga o‘tadi.