Товар – пул муносабатлари. Товар хўжалиги

Товар – пул муносабатлари. Товар хўжалиги.

Режа:

1. Натурал ишлаб чиқаришдан товар ишлаб чиқаришга ўтиш ва унинг ривожланиши.

2. Товар ва унинг хусусиятлари.

3. Пул ва унинг хусусиятлари.

4. Қийматнинг меҳнат назарияси ва кейинги қўшилган микдор нафлилиги назариялари.

Ижтимоий хўжаликни ташкил этиш шакллари
Ижтимоий хўжаликни ташкил этишнинг умумий иқтисодий шакллари
Натурал ишлаб чиқариш
Товар ишлаб чиқариш
Маҳсулотларни ишлаб чиқарувчининг ўз эҳтиёжларини қондириши учун, хўжалик ички эҳтиёжлари учун ишлаб чиқарилиши
Товар ёки хизматларнинг ишлаб чиқарувчининг ўз истеъмоли учун эмас, балки бозорда сотиш учун яратилиши
1-илова.

Товар ишлаб чикаришнинг пайдо булиши тасодиф эмас, балки конуний заруратдир. Уни иктисодий зарурат юзага келтиради, чунки махсулотларни бозор оркали айирбошламай туриб кун куриш кийин булган.

• Товар ишлаб чикаришнинг пайдо булиши тасодиф эмас, балки конуний заруратдир. Уни иктисодий зарурат юзага келтиради, чунки махсулотларни бозор оркали айирбошламай туриб кун куриш кийин булган.
• Товар ишлаб чикариш объектив тарзда икки асосга таянади, яъни уни икки зарурат юзага келтиради:
• 1. Мехнат таксимоти - бунда мехнат турлари ихтисоилашади, илгари 1 неча хил махсулот ишлаб чикарувчилар кейинчалик махсулотнинг айрим турини ишлаб чикаришга мослашадилар. Мехнат таксимоти мехнат унумдорлигини оширади.
• 2. Ишлаб чикаришлар бир-биридан алохидалашиб, мустакил фаолият юритиши. Бунда махсулот ишлаб чикариш мулкдор булиши зарур. У ишлаб чикариш омиллари ёки яратилган махсулотнинг эгаси булиши керак.

Натурал ва товар ишлаб чиқариши
3-илова.
Ҳар қандай хўжаликни ташкил қилишда қуйидаги масалалар ҳал этилиши лозим:

• ким учун (қандай истеъмолчилар учун) неъматлар яратиш;
• фойдали моддийликни тайёрловчилар меҳнатини қандай ташкил этиш;
• ишлаб чиқариш ва истеъмолчи ўртасидаги хўжалик алоқаларини қандай йўлга қўйиш.

НАТУРАЛ ИШЛАБ ЧИҚАРИШ
Бунда инсонлар бозорда айирбошлаш учун эмас балки ўзларининг эҳтиёжларини қондириш учун маҳсулот ишлаб чиқарадилар.
Ёпиқ хўжалик
Ишчиларнинг универсал (ихтисослашмаган) меҳнати
Ишлаб чиқариш ва истеъмол ўртасида тўғридан-тўғри алоқа “ишлаб чиқариш – тақсимот – истеъмол”
Жамият хўжалик бирликлари (якка деҳқон хўжалиги, жамоа хўжалиги, йирик ер эгелари) йиғиндисидан иборат. Ҳар бир бирлик ишлаб чиқариш ресурсларига таянади ва яшаб қолиш учун ўзини ўзи таъминлайди.У турли кўринишдаги хомашёни излаб топишдан тортиб, якуний истеъмолга тайёр ҳолда етказишгача бўлган барча ишларни бажаради. Бунда оддий техника; омоч, кетмон каби қўлда ишлатиладиган меҳнат қуроллари қўлланилади. Меҳнат фаолияти кам фойдали бўлади, ишлаб чиқариш тез суръатларда ўсмайди.