Tovar pullar va fiat pullar

O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI
OLIY TA’LIM,FAN VA INNOVATSIYALAR VAZIRLIGI
ANGREN UNIVERSITETI
Fan: Iqtisodiyot nazariyasi
Mavzu: Tovar va pul munosabati
Bajardi: Saitova Gulnora
Tekshirdi: Erkaboy To’laganov
Pulning kelib chiqishi, mohiyati va vazifalari.
O`z qiymatini boshqa tovarda ifodalangan tovar qiymatining nisbiy shaklini, boshqa tovarlar qiymatini ifodalashga xizmat qiluvchi tovarlar esa qiymatining ekvivalent shaklini tashkil qiladi.
Qiymat shakllarining rivojlanishiga sabab bo`lgan omillar:

• Mehnat taqsimotining rivojlanishi va chuqurlashuvi ;
• Ishlab chiqarishning o`sishi;
• Mahalliy va milliy bozorlarning vujudga kelishi.

Umumiy ekvivalentlik rolining oltinga yuklatish sabablari:

• Sifat jihatidan bir xil o`lchamga keltirish mumkinligi;
• Zanglamasligi va uzoq muddat saqlash mumkinligi;
• Bo`linuvchanligi va yaxlit holatga keltirish mumkinligi;
• Tabiatda nisbatan kamyobligi;
• Oz miqdordagi nodir metal qiymatining ancha yuqoriligi.

Oltin pul – hamma tovarlar uchun umumiy ekvivalent rolini o`ynovchi maxsus tovardir.
Xozirgi zamon puli – umumko`pchilik tomonidan tan olingan va davlat tomonidan qonuniylashtirilgan ekvivalentlikning umumiy vositasidir.
Muomala vositasi vazifasi – bunda pul tovarlar muomalasi jarayonida vositachi sifatida maydonga chiqadi.
Jahon puli vazifasi – oltin pulga tegishli. Ba`zi nufuzli valutalar ham ideal ravishda bu vazifani bajarishi mumkin.
Qiymat o`lchovi vazifasi – bunda tovar (xizmat) ning almashuv qiymati pul vositasida hisoblanadi va baholanadi. Shuningdek, iqtisodiy resurs sarf – xarajatlari va daromadlarini hisoblashning yagona o`lchov birligi ham puldir.
Jamg`arish vazifasi – pul muomaladan chiqarib olinganda bu vazifani bajaradi. Real ravishda oltin pul va oltin buyumlar boylik to`plash vazifasini bajaradi.