Transport vositalarini loyihalash va hisoblash

Loyihalashning texnik asoslari 
deb, loyihalanayotgan avtomobil­
ning 
sifat ko‘rsatkichlari yuqori bo‘lishi va avtomobilni ishlab , 
chiqarishda uning sifati o‘zgarmasligini ta’minlashga aytiladi. Unga 
quyidagilar kiradi:
- avtomobillarning istiqbolli tipajini ishlab chiqish va ulardan 
foydalanish;
- avtomobil konstruksiyalarini rivojlantirish usullarini qo‘llash;
- avtomobil ekspluatatsion xususiyatlarining istiqbolli ko‘rsatkich- 
larini belgilash;
- loyiha ishlarining alohida etaplarini bajarishda zamonaviy va 
ilg‘or usullarini qo‘llash (avtomatlashtirilgan loyihalash tizimlari, 
dizaynerlik ishlarini kengaytirish, eng yaxshi chet el tajribalaridan 
foydalanish);
- yangi avtomobil konstruksiyalarini yaratishda va ulami 
takomillashtirishda standartlash, uniflkatsiyalash va agregatlash;
- tanqis bo‘lmagan va yengil materiallardan keng foydalanish 
(plastmassa, alyuminiy qotishmasi, legirlangan po‘lat va b.)
Loyihalashning iqtisodiy asoslari 
deb, avtomobilni ishlab 
chiqarish va ekspluatatsiya qilishda kam xarajat qilib eng yaxshi 
natijalarga erishishga aytiladi. Iqtisodiy tahlil asosida quyidagilar 
aniqlanadi:
- avtomobilni ishlab chiqarish strukturasi aniqlanadi;
- avtomobil va uning agregatlari tipaji tuziladi;
- har xil regionlar va xalq xo‘jaligi sohalari uchun avtomobil­
larning turi va modifikatsiyalari aniqlanadi;
- avtomobillar ishlab chiqarish va ekspluatatsiya qilish sohalarini 
qamrab olgan xalq xo‘jaligida yangi avtomobillarning iqtisodiy samarasi 
baholanadi;
- yangi avtomobil va uning alohida agregatlarining maqsadga 
' muvofiq variantlari tanlanadi.
Loyihalashning tashkiliy asoslari 
deb, konstruktorlik ishlarini 
bajarish uchun . tajribali miitaxassislanting ijodiy jamoasini shakl- 
lantirish, kadrlarni tayyorlash va ularning malakasini oshirish, konst- 
ruktor va tadqiqotchilaming ilg‘or maktablarini yaratishga aytiladi. 
Avtomobillami loyihalash uchun tashkil etilgan konstruktor va 
tadqiqotchilarining ijodiy jamoasini bosh konstruktor boshqaradi. Bu

---

ijodiy jamoada konstruktorlar, kompyuter dasturchilari, dizaynerlar, 
sinovchilar, hisobchilar va boshqalar motinat qiladi. Ijodiy jamoaning 
vazifasi loyihalash bosqichlarini o ‘z vaqtida va sifatli bajarish, tadqiqot, 
tajriba va hisob-kitob ishlarini tashkil etish, konstruktorlik byurosi va 
laboratoriyalarni zamonaviy asbob-uskunalar bilan ta’minlash, shu 
sohada yig‘ilgan ilg‘or tajribalardan foydalanish va boyitish (shu 
jumladan chet el tajribasi) va shu kabi ishlami bajarishdan iborat.