Trenerlar tayyorlash kursining namunaviy o‘quv dasturi "Mahalla va oila" ilmiy

bo‘lishi lozim. 
Tinglovchi: 
− maktab yoshidagi qizlarning o‘qish va bilish faoliyatini tashkil qilish yo‘llari, 
o‘quv faoliyatini rejalashtirishni bilishi va ulardan foydalana olishni, sog‘lom turmush 
tarzi asoslari, reproduktiv madaniyat, jinsiylikning ijtimoiy va biologik tomonlari, 
qizlarning jinsiy ulg‘ayish jarayonidagi o‘ziga xos fiziologik va psixologik 
xususiyatlariga oid bilimlarni o‘rgatish; 
− turmush qurmagan qizlarni to‘g‘rilik, tavozelik, taqvodorlik, oilaga e’tiqodga 
sodiqlik, mehribonlik, mehmonnavozlik, diniy bag‘rikenglik, kattalarga hurmat, 
kichiklarga izzat, sabr, qanoat, tinchlik va osudalikni e’zozlay olish, jins sifatida qizlar 

---

8 
fiziologiyasi, qizlarga nima mumkin-u, nima mumkin emas, bokiralik qadriyati va uni 
himoya qilish zarurligiga o‘rgatish; 
− turmush qurgan yosh kelinlarni oilaviy hayotga tayyorlash bo‘yicha mayin 
gapirish, bosiqlik, jahlga erk bermaslik, jinsiy munosabatlarning psixogigienasi 
talablariga amal qilish, kontraseptiv vositalardan foydalanish qoidalari, zo‘ravonlikni 
qabul qilmaslik va o‘ziga ep ko‘rmaslik kabilarni milliy ma’naviyat, xalqimizning 
azaliy qadriyatlari vositasida kelinlarga o‘rgatish kompetensiyalariga ega bo‘lishi 
lozim. 
 
“XOTIN-QIZLARNI TURMUSHGA, OILAGA, JAMIYATGA 
TAYYORLASHNING AMALIY-METODOLOGIK ASOSLARI” O‘QUV 
KURSINING KALENDAR REJASI 
№ Mashg‘ulot 
turi 
MAVZULAR 
O‘quv 
kursi 
hajmi 
1. 
nazariy 
O‘zbekistonda “Mahalla va oila” institutini 
yanada rivojlantirish va yoshlarni oilaviy hayotga 
tayyorlashga oid davlat siyosati. 
2soat 
2. 
nazariy 
“Xotin-qizlar va erkaklar uchun teng huquq 
hamda imkoniyatlar kafolatlari to‘g‘risida”gi va 
“Xotin-qizlarni tazyiq va zo‘ravonlikdan himoya 
qilish 
to‘g‘risida”gi Qonunlarning ustuvor 
vazifalari. 
2soat 
3. 
nazariy 
Zo‘ravonlik nima? Zo‘ravonlik va uni oldini 
olish. Gazlayting va ab’yuz ruhiy zo‘ravonlik 
shakli sifatida. 
2soat 
4. 
nazariy 
“Himoya orderi” nima? Himoya orderini qo‘llash 
bo‘yicha mexanizmlari va amaliyot tahlili. 
2soat 
5. 
nazariy 
O‘zbekiston Prezidentining 2020-yil 29-
dekabrdagi Oliy Majlisga Murojaatnomasi, 2020-
yil 18-fevraldagi “Jamiyatda ijtimoiy-ma’naviy 
muhitni sog‘lomlashtirish, mahalla institutini 
yanada qo‘llab-quvvatlash hamda oila va xotin-
qizlar bilan ishlash tizimini yangi darajaga olib 
chiqish chora-tadbirlari to‘g‘risida”gi PF-5938-
2soat 

---

9 
son Farmoni asosida oila psixolog xizmatini joriy 
etish tizimini shakllantirish. 
6. 
nazariy 
O‘zbekiston 
Respublikasi 
Vazirlar 
Mahkamasining 2020-yil 31-dekabrdagi “Oila 
institutini yanada rivojlantirish va yoshlarni 
oilaviy 
hayotga 
tayyorlash 
chora-tadbirlari 
to‘g‘risida”gi 820-sonli Qarori ijrosi bo‘yicha 
vazifalar va takliflar. 
2soat 
7. 
amaliy 
Xotin-qizlarni ijtimoiy qo‘llab-quvvatlashning 
innovasion tizimi va uning mohiyati (“Ayollar 
daftari”, “Ayollar maslahat kengashlari”, “Xotin-
qizlar jamoatchilik kengashlari va ularning 
mohiyati”) 
2soat 
8. 
nazariy 
O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2018-yil 
3-iyuldagi “Mediatsiya to‘g‘risida”gi O‘RQ-482-
sonli Qonunini hayotga tatbiq qilish yo‘llari 
2soat 
9. 
amaliy 
Mediatsiyani 
mahalla 
va 
oila 
tizimida 
qo‘llashning 
dolzarb 
masalalari. 
Mediativ 
texnikalar. 
2soat 
10. 
nazariy 
Jinsiy tarbiya asoslari. Jinsiy tarbiyaning mohiyati 
va yo‘nalishlari. Jinsiy hayot, jinsiylikning 
ijtimoiy va biologik tomonlari. 
2soat 
11. 
nazariy 
Qizlar 
va 
yigitlarning 
jinsiy 
ulg‘ayish 
jarayonidagi o‘ziga xos fiziologik va psixologik 
xususiyatlari. 
2soat 
12. 
amaliy 
Yoshlarning oilaga bo‘lgan munosabati. Nega 
ajrimlar ko‘p? Oila sizlar uchun muqaddasmi? 
2soat 
13. 
amaliy 
Konfliktologiya nima? Oilaviy mojarolar. Nima 
uchun nizo va ziddiyatlar vujudga keladi? 
Konfliktlar hayotning ajralmas qismi ekanligi. 
Konfliktlar turlari. Konfliktlar bizda qanday 
hissiyotlarni uyg‘otadi? 
2soat 
14. 
amaliy 
Oilaviy konfliktlar xususiyatlari va milliy o‘ziga 
xosligi nimada? Oilada ziddiyat yuzaga kelsa 
2 soat 

---

10 
nima qilmoq kerak? Mening oilamda ziddiyat 
yuzaga keldi, nima qilishim kerak? 
15. 
nazariy 
Agressiya, zo‘ravonlik va ular yuzaga kelganda 
o‘zini qanday tutish kerak? Mening agressiya 
vaqtidagi xatti-harakatlarim nimalardan iborat? 
Agressiyaga nisbatan individ tiplari va ularni 
sharhlash. 
Amerika 
(Conflict 
resolution) 
metodologiyasi. 
2soat 
16. 
amaliy 
Stereotip va konfliktogenlar nima va ularga 
munosabat qanday bo‘lishi kerak? Konfliktlar 
ichida 
erkaklar 
va 
ayollarni 
o‘zini 
tutish xususiyatlari. Erkak eshitmaydi, ayol 
bajarmaydi. Konfliktlarni yechimga olib kelib 
bo‘ladimi?! 
Adolatparvarlik 
mezonlari. 
Qaynonani rozi qilishning 10 ta qonuni. 
2soat 
17. 
nazariy 
Axloq masalasining ustuvorligi. Bola kim? Bola 
va 
uning 
rivojlanish 
xususiyatlari. 
Bola 
parvarishiga qo‘yiladigan zamonaviy talablar 
nimadan iborat? 
2soat 
18. 
amaliy 
Bizning bugungi bolalar qanday: ularning ichida 
“INDIGO bolalari” bormi? O‘zbeklarda bolani 
qanday tarbiya qilish taqozo etilmoqda? Inson 
kapitalini yarata olamizmi? 
2soat 
19. 
nazariy 
Prenapadeya nima? Prenapadeya asoslari. Oilada 
bola tarbiyasi qachondan boshlanadi? 
2soat 
20. 
nazariy 
Bebi-bumlar (1943-1960-yillar), Generations X 
(1961-1981-yillar), Generations Y (millenium 
avlod, 
exo-bumerlar), 
Generations 
next, 
millenitlar (1982-2004-yillar), Generations Z 
(raqamlashgan avlod, raqamlashgan aborigenlar, 
2005-2020) 
2soat 
21. 
amaliy 
Yosh kelinlarning kiyinish odobi. Kiyinish 
madaniyati nima? Moda nima? Moda sizni 
boshqaradimi yoki Siz modani boshqarasizmi? 
2soat 

---

11 
22. 
nazariy 
Mening oiladagi huquqlarim nimalardan iborat? 
Erimning 
oilasidagi 
mening 
huquqlarim 
nimalardan iborat? 
2soat 
23. 
amaliy 
Oilaviy turmush va axloq. Ayollar uchun axloq 
talablari va xususiyatlari. Muhabbat nima? Mehr 
nima? Xotin sifatida ayolning majburiyati nima? 
2soat 
24. 
amaliy 
Ayollarni ish bilan ta’minlashdagi muammolar va 
ularning yechimi. Mehnat migratsiyasi va uning 
oqibatlari. Migratsiya holatidagi oila: uning 
muammolari va mazkur muammolar yechimlari. 
Men nima qilishim kerak? 
2soat