Lishayniklar dastlab o simliklarga qo'shib o'rganilar edi, lekin hozirgi vagtda aniqlanishicha, lishayniklar ko'proq
zamburug’larga yagin deb ta’kidlanmoqda lishayniklar simbioz (kelishib yashaydigan) organizmlar bo'lib,ularning
morfologik tanasi asosan zamburug lardan tuzilgan. Lekin ularning tanasida suvo'tlar ikki tartibda joylashgan.
Zamburug' gifalari bilan suvo 'tlari bir xil tartibda aralashgan bo' isa, gomeomer deb ataladi va ular dastlabki
lishayniklar deb qaraladi. Agar zamburug* gifalari lishayniklaring ustki qavatida zich joylashib po'stloq hosil qilsa va
po'stlogni tagida gifalar siyrak joylashib orasida suvo'tlar joylashsa geteromer tuzilish deb ataladi. Lishayniklar butun
tanasi bilan kerakli moddalarni, suv bug'ini va karbonat angidridni yutadi. Lishayniklaming tanasi juda sekin o' sadi,
eng kattasi bir necha o'n santimetrga boradi. Morfologik tuzilishiga ko’ra lishayniklar uch guruhga bo linadi.
Ko’piksimon lishayniklar: ular biror narsaning, ayniqsa tosh ustida o'sib, qurg’okchilikka juda chidamli bo ladi.
Bargsimon lishayniklar: ular ham biror narsada, aynigsa daraxtlarning po' stlog'ida uchraydi. Shoxli lishayniklar: ular
asosi bilan tuprogqa joylashadi. Shoxli lishayniklar bepoyon tundrani ishg*ol gilib, bug’ularning sevimli oziq moddasi
hisoblanadi. Lishayniklaming geterotrof qismiga xaltachali va bazidiyali zamburug'lar (tropik turlarida) kirsa, avtotrof
qismiga yashil suvo'tlar (cystococcus, pleurococcus, cladophora, chlorella va boshq.), Yoki ko'k-yashil suvo'tlari
(nostoc, chroococcus, gloeocapsava boshq.) Kiradi. Simbioz holda yashaydigan uchinchi organism- azotobakter ham
aniglangan.Suvo'tlar ularning alohida yashaydigan vakillaridan keskin farq qiladi.Lekin zamburug'lar bilan suvo'tlar
hamda bakteriyalar o’zaro kelishi yashaydisimbioz holda hayot kechirishning fiziologik asosi quyidagicha:zamburug*
Do'stlaringiz bilan baham: |
