Dona son – o‘zbek tiliga xos bo‘lib, miqdor songa – ta qo‘shish orqali hosil bo‘lgan. Bu son keyinchalik eron tili ta’sirida paydo bo‘lgan. Ya’ni ta (f-t) dona (numerativ). Yakta (dona), seta (uch dona).
Jamlovchi sonlar - turkiy tillarda turli xil jamlik ko‘plikni ifodalovchi ko‘rsatkichlar orqali yasalgan.
Masalan: - ag‘u / egu qadimgi turkiy yozma yodgorliklarda saqlangan. Boshqa turkiy tillarda (fonetik variantlarda) quyidagicha fonetik variantlarda uchraydi. –aw/ әw / өw : eski o‘zbek, tatar tilida ikәw ,uchәw
Eski o‘zbek
|
Tatar
|
Qozoq
|
no‘g‘oy
|
turkman
|
Ikәw
|
Ikәw
|
Ekew
|
Ushew
|
uchөw
|
Uchәw
|
Uchәw
|
Altaw
|
Altaw
|
altaw
|
|
|
Besew
|
|
|
- u / u alt uchu
- ө qirg‘. Altaycha
- yechө, uchө
- ыa / ie yoqutcha - ikie
Eski o‘zbek tilida (aw) ag‘u ga uchta jamlovchi son qo‘shilishidan awlan / әwlәn yasalgan. Ms: o’nowlan, ikkawlәn, uchәwlen.
Jamlikni ifodalashda boshqa usuldagi, ya’ni mыz / miz shakldan foydalanish mumkin. Masalan: altыmыz (azerb.,turk), ikimiz; chuvash( iksimer), ikiviz (tatar).
Do'stlaringiz bilan baham: |
