Turkiy tillarning qiyosiy-tarixiy grammatikasi

Taqsim son – yasashda eng ko‘p holda –ar, ba’zan –shar/sher qo‘shimchasi qo‘llangan: ikisher, birer, o’nar, altыshar.
Shu bilan birga chiqish kelishigi qo‘shimchasi ham qo‘llangan: ikiden (alt) birden (turk), yekidan (qozoq) yoki yekewden.
Kasr sonlar – turkiy tillarda turli usullar orqali yasalgan. Ya’ni o‘rin-payt kelishigi va chiqish kelishi qo‘shimchalari orqali: masalan, darsda bir (azerb), yekiden biri.
Turkiy tillarda quyidagi numerativ (hisob) so‘zlar qo‘llangan.
1. Bash – qad. turkiy, turk, azerb turkman, qrim- tatar, qirg‘, qo‘miq, tatar, boshqird, uyg‘ur tillarida; bosh – o‘zbek tili; bas – qozoq, q.qalpoq, no‘g‘oy, yoqut; pas – sho‘r, xakas, pus – chuvash tilida.
Ms: mog‘ayg’a bes bas mal.
2. To‘r –tat boshqird; o‘zbekcha tur; turkmancha dur; uyg‘ur tur;
3. qat- qata - o‘zbekcha qat, turkcha kat, no‘g‘oy, qozoq, q. qalpoq, tat, boshqird – qat, azerb gat.

Ms: ike qat kildem (tatarcha)

4. Tilim - o‘zbekcha; dilim - azerb, turk, turkman.
Tělěm (tat, bashk, qozoq, no‘g‘oy, q. qalpoq)
Biр tělěm ikmek
5. Kashuk - turk, turkman, qozoq, no‘g‘oy, q.qalpoq qo’miq, gashug – azerb.
Bir kashuk chorba (turk)
Bes qasuq ayran (qozoq)

1. 
   Parča – chaqirim, quloch, qur, ovuch
   

Savol va topshiriqlar:
1.Son so’z turkunining tarixiy taraqqiyoti haqida gapiring.
2.Turkiy tillarda taqsim sonlar qanday yo’llar bilan hosil bo’lgan?
3.Chama sonlarning o’ziga xos xususiyatlari nimalardan iborat?
4.Dona son va uning turkiy tillardagi amali xususida so’zlang.
5. Numerativlarning tarixiy taraqqiyoti haqida ma’lumot bering.
6.Taqsim son qanday shakllarda ifodalanganini ayting.