Tushuncha va hukm (Mulohaza ). Mavzu rejasi va bayoni

Tushunchalar ustida bo’ladigan mantiqiy amallar.

Tushunchalarni umumlashtirish va chegaralash. Tushunchalarni umumlashtirish va chegaralash tushunchalar ustida olib boriladigan mantiqiy amallardan biridir. Ular tushunchaning mazmuni va hajmi o’rtasidagi teskari miqdoriy nisbat qonuniga muvofiq holda amalga oshadi. Tushunchani umumlashtirish hajmi tor tushunchadan hajmi keng tushunchaga (tur tushunchadan jins tushunchaga) o’tishdan iborat mantiqiy amal bo’lib, bunda tor hajmdagi tushunchalar keng hajmdagi tushunchalarga bo’ysunish munosabatida bo’lishi lozim.

Tushunchani umumlashtirish amali Eyler doirasi bilan qo’yidagicha ifodalanadi.

D Sazan

• S Baliq V hayvon A Tirik mavjudot

• Tushunchani chegaralash hajmi keng tushunchadan hajmi tor tushunchaga (jins tushunchadan tur tushunchaga) fikran o’tishdan iborat. Bunda berilgan tushuncha jins tushuncha deb qabul qilinib, undan hajmi keng tur tushunchaga o’tiladi.
• Tushunchani chegaralash amalining sxemasi qo’yidagicha:
• D Tirik mavjudot S hayvon

• Aim.uz

• V Baliq

• A Sazan

•