Tushunchaning ta’rifi, tuzilishi va turlari. Tushunchalar o‘rtasidagi munosabatlar

Mavzuning tayanch tushunchalari:
Aql, tafakkur, mantiq, tafakkur shakli, tafakkur qonuni, nom, termin, tushuncha, oddiy tushuncha,murakkab tushuncha, jins, tur, tushunchani chegaralash, tushunchani umumlashtirish, tushunchani ta’riflash, tushunchani bo‘lish.
Mavzuni o‘zlashtirish uchun savollar
1. Tafakkur qonuni nima?
2. Formal mantiqning predmetiga berilgan ta’rifni izohlang.
3. Tafakkur qanday qonunlarga bo‘ysuna
4. Tafakkur qonunlarini bilmasdan ham to‘g‘ri fikrlash mum-kinmi?
5. Tushunchani ifodalamaydigan so‘zlar ham bormi?
6. Tushunchaning mazmuni va xajmining ta’rifini ayta olasizmi?
7. Ayiruvchi va to‘plovchi tushunchalar o‘rtasidagi farqni tushun-tiring.
8. Taqqoslanadigan va taqqoslanmaydigan tushunchalarni bir-biridan qanday farqlash mumkin?
Mavzuga oid test savollar
1. Formal mantiq nimani o‘rganadi?

a) to‘g‘ri tafakkurlash shakllari va qonunlarini;

b) tafakkurning vujudga kelishini;
v) tafakkur taraqqiyotini;
g) fikrning konkret mazmunini;
2. Tushunchaning hajmida nima ifoda qilinadi?

a)tushunchada aks etgan predmetlar yig‘indisi;

b) predmetning egallab turgan joyi;
v) miqdor jihatdan aniq bo‘lgan predmetlar;
g) tushunchada aks etgan predmetlar mohiyati; 405
3. Quyidagilardan qaysi birida tushunchalarni chegaralash amali to‘g‘ri bajarilgan?

a)siyosiy tashkilot- partiya- “Adolat” partiyasi;

b) Oliy o‘quv yurti- institut- fakul’tet;
v) Tinch okeani – Orol dengizi – Amudaryo;
g) Kitob – O‘quv qo‘llanma – darslik;
4. Bo‘lish teng hajmli bo‘lmaganda qanday hatolarga yo‘l qo‘yiladi?

a) A va V xollari vujudga keladi;

b) bo‘lish to‘liqsiz bo‘ladi;
v) bo‘lish ortiqcha bo‘ladi;
g) to‘g‘ri javob yo‘q;