Tutashmalar va lekalo egri chiziqlari

Tashqi tutashma. Markazlari O₁O va radiuslari R₁R bo‘lgan aylanalarni R₂ radiusli aylana bilan tashqi tutashtirish kerak bo‘lsin (56-rasm). Buning uchun aylanalar radiusiga berilgan R₂ radius qo‘shiladi, ya’ni R₁+R₂=R₃ R₂+R=R₄, bo‘ladi. O₁ markazdan R₃ radius bilan yoy chiziladi, O₁ marazdan esa R₄ radiusda ikkinchi yoy chiziladi, ikkala yoy o‘zaro kesishib tutashtirish markazi O₂ nuqtasi hosil qiladi (56-a,rasm).O₂ markazni O va O₁ markazlar bilan tutashtirish natijasida K va K₁ tutashtirish nuqtalari hosil qilinadi. O nuqtaga bo‘lgan markaz K va K₁ nuqtalardan o‘tuvchi yoy chizilsa, berilgan aylanalar R₂ radius bo‘yicha silliq tutashtiriladi (56-b,rasm).



54-rasm. 55-rasm.

56-rasm.



57-rasm.


Ichki tutashma. Markazlari O₁O va radiuslari R₁ va R₃ ga teng bo‘lgan aylanalarni berilgan R radiusiga ichki tutashtirish kerak bo‘lsin (57-rasm). Buning uchun tutashturuvchi yoy radiusidan aylanalar radiuslari ayriladi, ya’ni R–R₂=R₃, R₂–R₁=R₄ so‘ngra bu ichki tutashma ham tashqi tutashma qoidasi kabi bajariladi.
Aralash tutashma. Yasash uchun berilgan R₂ radiusga R radius, qo‘shiladi ya’ni R₂–R=R₃, bu tashqi tutashma qoidasi bo‘yicha bajariladi, R₄ ni aniqlash uchun esa, berilgan radius R₂ dan R₁ ga radius ayiriladi ayiriladi, R₂–R₁=R₃ bo‘ladi demak, bu ichki tutashma qoidasi bo‘yicha bajariladi (58-rasm). 59-rasmda O₁ va O markazli aylanalarni aralash tutashtirish ko‘rsatilgan, bunda ham R+R₂=R₃ radiuslar qo‘shiladi, R₁–R₂=R₄ radiuslar ayriladi.