U. ǴAfurov, Q. Sharipov

Erkin básekiniń ózgeshelik belgileri:
— óz aldına kárxana yamasa isbilermen tárepinen islep shıǵarılǵan 
ónimdi tarmaq ulıwma óndiris kólemindegi úlesiniń úlken emesligi;
— islep shıǵarıwshınıń óziniń ónimi bahası ústinen qadaǵalay 
almawı;
— tarmaqqa kiriw hám onnan shıǵıwdıń erkinligi. 
Máselen, siz awıl xojalıǵı ónimlerin jetistiriw isbilermenligi 
menen shuǵıllansańız, ol jaǵdayda erkin báseki sharayatında xızmet 
kórsetiwge tuwra keledi.
Sap monopoliya — bul tarmaqta birden-bir islep shıǵarıwshı 
bolıp, ol jeke húkimdarlıq dárejesine iye bolǵan bazar jaǵdayı 
bolıp tabıladı.
Sap monopoliyanıń ózgeshelik belgileri:
— tarmaqtaǵı barlıq ónimniń birden-bir kárxana tárepinen islep 
shıǵarılıwı;
— islep shıǵarıwshınıń óziniń ónimi bahası ústinen tolıq 
qadaǵalawı;
— tarmaqqa kiriw hám onnan shıǵıwdıń júdá qıyınlıǵı. 
Monopolistlik báseki — bul bir waqıttıń ózinde hám báseki, 
hám monopoliya ózgesheliklerine iye bolǵan báseki bolıp tabıladı.
Monopolistlik básekiniń ózgeshelik belgileri:
— tarmaqtaǵı bir túrdegi ónimlerdiń birneshe onlap kárxanalar 
tárepinen islep shıǵarılıwı;
— óziniń ónimin basqa usı túrdegi ónimlerge salıstırǵanda ózine 
tán ózgesheligine qaray qatlamlastırılıwı;
— islep shıǵarıwshınıń óz ónimi bahası ústinen bir bólimin 
qadaǵalawı;
— tarmaqqa kiriw hám onnan shıǵıwdıń belgili dárejede qıyınlıǵı. 

---

139
Oligopoliya — tarmaqta onsha kóp bolmaǵan kárxanalardıń 
bolıwı hám ústemlik etiw sharayatındaǵı báseki.
Oligopoliyanıń ózgeshelik belgileri:
— tarmaqtaǵı bir túrdegi ónimlerdiń birneshe iri kárxanalar 
tárepinen islep shıǵarılıwı;
— islep shıǵarıwshınıń óz ónimi bahası ústinen sezilerli qadaǵalawı;
— tarmaqqa kiriw hám onnan shıǵıwdıń qıyınlıǵı.