U. ǴAfurov, Q. Sharipov

JUWAPKERSHILIGI SHEKLENGEN JÁMIYET
7-TEMA
JUWAPKERSHILIGI SHEKLENGEN
JÁMIYET
JEDELLESTIRIWSHI SORAW HÁM TAPSÍRMALAR
1. Infografikada siz ushın ele tanıs emes bolǵan qanday maǵlıwmatlar 
keltirilgen?
2. Juwapkershiligi sheklengen jámiyettiń jeke kárxana yamasa jeke 
tártiptegi isbilermenlik infografikasınan qanday ayırmashılıq tárepleri bar?
3. Búgingi kúnde eń kem aylıq is haqınıń 40 esesi qanshanı quraydı?
JUWAPKERSHILIGI SHEKLENGEN JÁMIYET
Siz atınan keyin JSHJ degen qısqarıp jazılatuǵın kárxanalar 
haqqında esitken bolsańız kerek. Máselen, «Coca-Cola Ishimligi» 
atınan keyin JSHJ (inglisshe LTD — limited) qısqartpası bolıp, bul 
«juwapkershiligi sheklengen jámiyet» degen mánisti ańlatadı.
Juwapkershiligi sheklengen jámiyet (JSHJ) — aǵzaları jámiyet 
minnetlemeleri boyınsha tek ózleri qosqan úles sheńberinde 
juwapker bolatuǵın jámiyet. Ol bir yamasa birneshe fizikalıq yamasa 

---

35
yuridikalıq shaxslardıń kelisiwine qaray shólkemlestirilip, yuridikalıq 
shaxs esaplanadı.
Bir yamasa birneshe shaxs tárepinen shólkemlestirilgen, ustav 
fondı (ustav kapitalı) dúzilgen hújjetleri menen belgilengen 
muǵdarlarda úleslerge bólingen xojalıq jámiyeti juwapkershiligi 
sheklengen jámiyet dep esaplanadı. Juwapkershiligi sheklengen 
jámiyettiń qatnasıwshıları onıń minnetlemeleri boyınsha juwapker 
bolmaydı hám jámiyet xızmeti menen baylanıslı zıyanlar ushın 
ózleri qosqan úlesler qunı esabında juwapker boladı.
Ózbekstan Respublikasınıń 2001-jıl 6-dekabrdegi 310-II-sanlı 
«Juwapkershiligi sheklengen hám de qosımsha juwapkershilikli 
jámiyetler haqqında»ǵı nızamı, 3-statya.
Juwapkershiligi sheklengen jámiyet ustav fondı jámiyet aǵzalarınıń 
úleslerin qosıw arqalı qáliplestiriledi. Ol eń kem is haqınıń 40 
esesinen kem bolmaǵan muǵdarda boladı. Jámiyet qatnasıwshıları 
sanı 50 den aspawı kerek. Eger qatnasıwshılar sanı belgilengen 
shegaradan asıp ketse, jámiyetti akcionerlik jámiyetine aylandırıw 
kerek boladı.
Jámiyet aǵzası óziniń úlesin basqa shaxsqa tek jámiyet ırazılıǵı 
menen ótkeriwi hám satıwı múmkin. Jámiyet qarızları boyınsha 
shólkemlestiriwshiler tek ǵana kompaniyaǵa kirgizgen úlesleri esabında 
juwapker esaplanadı.
Jámiyet paydası onıń qatnasıwshıları arasında olardıń ustav 
fondındaǵı úleslerine sáykes túrde bólistiriledi. Ózbekstan Respublikası 
nızamshılıǵına muwapıq, shólkemlestiriwshilerge járiyalanǵan dividend 
summalarına salıstırıp salıq esaplanadı.