U. ǴAfurov, Q. Sharipov

JEKE JÁRDEMSHI XOJALÍQ
Elimizde xalıqtıń úlken bólimi awıllıq jerlerde jasaydı. Awıllıq 
jerlerde, tiykarınan, awıl xojalıq ónimlerin jetistiriw menen 
shuǵıllanadı. Usıǵan baylanıslı, ekonomikamızda awıllıq jerlerde 
ámelge asırılatuǵın isbilermenlik xızmeti áhmiyetli orın tutadı.
Sonlıqtan sizler awıllıq jerlerde, eń dáslep, jeke járdemshi 
xojalıqlarındaǵı isbilermenlik penen shuǵıllanıwıńız múmkin.
Jeke járdemshi xojalıq — awıllıq jerlerde jasawshı puqaralardıń 
úy qaptalı jerlerindegi jeke miyneti arqalı awıl xojalıq ónimlerin 
jetistiriw menen shuǵıllanıwına tiykarlanǵan shańaraq xojalıǵı.
Jeke járdemshi xojalıq awıllıq jerlerde jasawshı puqaralarǵa miyras 
etip qaldırılatuǵın ómirlikke iyelik etiw ushın úy-jay qurıwǵa berilgen 
jer maydanlarında shólkemlestiriledi. Onıń úy-jay salınbaǵan bólimi úy 
qaptalı jeri dep ataladı. Bul úy qaptalı jerinde shańaraq aǵzalarınıń 
jeke miyneti tiykarında diyqanshılıq hám sharwashılıq ónimlerin 
jetistiriw múmkin. Onıń tiykarǵı bólimi shańaraq mútájlikleri 
ushın jumsaladı. Biraq, kópshilik jaǵdaylarda, bul ónimler shańaraq 
mútájliginen artıq boladı. Usı artıqsha ónimlerdi diyqan bazarlarında 
satıw hám de qosımsha dáramat alıw múmkin bolıp, bul óziniń 
mazmunına qaray isbilermenlik bolıp esaplanadı.
DIYQAN XOJALÍǴÍ
Eger sizler jeke járdemshi xojalıqtaǵı isbilermenlik xızmeti me-
nen shekleniwdi qálemeseńiz, ol jaǵdayda diyqan xojalıǵın shól-
kemlestiriwińiz múmkin.
Diyqan xojalıǵı — shańaraq baslıǵına berilgen úy qaptalı jer 
uchastkasında shańaraq aǵzalarınıń jeke miyneti tiykarında awıl 
xojalıǵı ónimin jetistiretuǵın hám realizaciya etetuǵın shańaraqtıń 
mayda tovar xojalıǵı.
Diyqan xojalıǵı miyras etip qaldırılatuǵın ómirlikke iyelik etiw 
ushın shańaraq baslıǵına berilgen úy qaptalı jer uchastkasında 

---

45
shólkemlestiriledi. Ol shańaraq aǵzalarınıń jeke miyneti tiykarında 
júrgiziledi. Diyqan xojalıǵı eki kóriniste shólkemlestiriliwi múmkin: 
1) yuridikalıq shaxstı shólkemlestirgen jaǵdayda;
2) yuridikalıq shaxstı shólkemlestirmegen jaǵdayda. 
Diyqan xojalıǵı shańaraqtıń mayda tovar xojalıǵı esaplanadı. 
Yaǵnıy, onda jetistirilgen awıl xojalıǵı óniminiń belgili bólimi 
jeke tutınıwǵa qaldırılǵan jaǵdayda, qalǵan bólimi bazarda satıwǵa 
mólsherlengen boladı.
Diyqan xojalıǵı shańaraqtıń mayda tovar xojalıǵı bolıp, shańaraq 
aǵzalarınıń jeke miyneti tiykarında, miyras etip qaldırılatuǵın 
ómirlikke iyelik etiw ushın shańaraq baslıǵına berilgen úy qaptalı 
jer uchastkasında awıl xojalıǵı ónimin jetistiredi hám realizaciya 
etedi.
Diyqan xojalıǵındaǵı xızmeti isbilermenlik xızmeti qatarına 
kiredi hám de diyqan xojalıǵı aǵzalarınıń qálewine qaray 
yuridikalıq shaxs shólkemlestirgen jaǵdayda hám yuridikalıq shaxs 
shólkemlestirmey ámelge asırılıwı múmkin.
Diyqan xojalıǵı óziniń xızmetinde jallanba miynetten úzliksiz 
tiykarda paydalanıwı múmkin emes.