U. ǴAfurov, Q. Sharipov

Ashıq akcionerlik jámiyeti — qatnasıwshıları ózlerine tiyisli 
akciyaların basqa akcionerlerdiń ırazılıǵısız satıp alıw hám olardı 
erkin satıw huqıqına iye bolǵan jámiyet.
Jabıq akcionerlik jámiyeti — akciyaları tek onıń shólkem-
lestiriwshileri yamasa aldınnan belgilengen basqa shaxslar kóle-
minde bólistiriliwshi jámiyet.

---

40
Ózbekstan Respublikasınıń 2014-jıl 6-maydaǵı jańa redakciya-
sındaǵı «Akcionerlik jámiyetleri hám akcionerlerdiń huqıqların qorǵaw 
haqqında»ǵı Nızamında akcionerlik jámiyetleri tárepinen shıǵarıla-
tuǵın akciyalardı ashıq hám jabıq jazılıw jolı menen jaylastırıw 
belgilep berildi. Nızamǵa muwapıq, jabıq akcionerlik jámiyeti juwapker-
shiligi sheklengen jámiyetlerge uqsaslıǵına baylanıslı akcionerlik 
jámiyetleriniń túrleri ashıq hám jabıq túrlerge ajıratılmastan, olar 
ulıwma jaǵdayda akcionerlik jámiyeti dep júrgiziletuǵın boldı.
AKCIONERLIK JÁMIYETIN SHÓLKEMLESTIRIW
Jámiyetti jańadan shólkemlestiriw hám bar yuridikalıq shaxstı qayta 
shólkemlestiriw (qosıp jiberiw, birlestiriw, bóliw, ajıratıp shıǵarıw, 
qayta dúziw) jolı menen dúziliwi múmkin. Akcionerlik jámiyetleri 
ustav kapitalınıń minimal muǵdarı 1 600 mln. sumdı quraydı. 
Jámiyettiń ustav fondı akcionerler satıp alǵan jámiyet akciyalarınıń 
nominal qunınan payda boladı. 
Akciya — bul onıń iyesi akcionerlik jámiyeti kapitalına óziniń 
belgili úlesin qosqanlıǵına da onıń paydasınan dividend formasında 
dáramat alıw huqıqı barlıǵına gúwalıq beriwshi qımbat bahalı 
qaǵaz.
Akciyanıń nominal qunı — akciyanıń ózinde belgilep qoyılǵan 
qunı.
Jámiyet shıǵaratuǵın barlıq akciyalardıń nominal qunı birdey 
bolıwı kerek. Akciyalar iyesiniń atı jazılǵan emissiyalıq qımbat bahalı 
qaǵazlar bolıp, olar túrine qaray ápiwayı hám jeńilletilgen bolıwı 
múmkin. Akciyalar múlk huqıqı yamasa basqa zatlay huqıq tiykarında 
qaysı yuridikalıq yamasa fizikalıq shaxsqa tiyisli bolsa, sol yuridikalıq 
yamasa fizikalıq shaxs akciyanıń iyesi — akcioner dep júrgiziledi. 
Akcioner — akciyanıń iyesi bolǵan yuridikalıq yamasa fizikalıq 
shaxs.
Ápiwayı akciyalar dawıs beriwshi bolıp, olar iyesine dividendler 
alıw, akcionerlerdiń ulıwma jıynalıslarında da jámiyetti basqarıwda 
qatnasıw huqıqın beredi. Akciya iyelerine dividendlerdi, sonday-

---

41
aq, jámiyet saplastırılǵanda akciyalarǵa qoyılǵan qarjılardı birinshi 
gezekte alıw huqıqın beretuǵın akciyalar jeńilletilgen akciyalar bolıp 
tabıladı. Jeńilletilgen akciyalar óz iyelerine jámiyet payda kóriw-
kórmewine qaramastan, belgili dividendler alıw huqıqın beredi.