U. ǴAfurov, Q. Sharipov

Kárxana qarjıları — bul kárxana xızmetin shólkemlestiriw hám 
ámelge asırıwǵa xızmet etiwshi pul, hár túrli resurslar hám islep 
shıǵarılǵan tovarlar jıynaǵı. Bul qarjılar hár túrli dereklerde 
kapital, fond, zat sıyaqlı atamalar menen ataladı.
KÁRXANA QARJÍLARÍ TÚRLERI
Ámelde kárxana qarjıları úsh túrde boladı: pul, resurs hám tovar. 
Pul túrindegi qarjılar kárxana xızmetin jolǵa qoyıw ushın zárúr 
resurslardı satıp alıw yamasa olardan paydalanǵanı ushın tólemlerdi 
ámelge asırıw ushın jumsaladı. Bunıń nátiyjesinde pul qarjıları 
resurslar yamasa ónimli qarjılarǵa aylanadı.
Resurslar — óndiris procesin ámelge asırıw ushın satıp alınǵan 
imarat, ásbap-úskeneler, shiyki zat hám materiallar, miynet resurs-
ları, elektr energiyası, suw hám basqa resurslar túrindegi qarjılar.
Bul resurslar óndiris procesinde paydalanılıp, óziniń qunınan 
kóbirek ónim jaratqanı ushın ónimli qarjılar dep de júrgiziledi.
Óndiris procesinde jaratılǵan ónimler tovar, yaǵnıy satıw ushın 
gózlengen ónim formasın aladı. 
Tovar — bul kárxanada islep shıǵarılǵan hám satıwǵa arnalǵan 
ónim yamasa xızmetler.
Demek, isbilermenniń qolında pul formasında bolǵan qarjı óziniń 
háreketi dawamında dáslep resurslarǵa, keyin bolsa tovarǵa aylanıp, 
bazarda satılǵannan keyin, jáne pul formasında isbilermenge qaytıp 
keledi. Bunı kárxana qarjısınıń (bul orında puldıń) aylanbalı ayna-
lısı delinedi.
Kárxana qarjılarınıń aylanbalı aylanısı — kárxana qarjısınıń óz 
háreketin belgili (pul, resurs, tovar) formadan baslap, gezektegi 
basqıshların basıp ótip, jáne óziniń dáslepki formasına qaytıwı.

---

76
KÁRXANA QARJÍLARÍNÍŃ AYLANÍSÍ
Kárxana qarjılarınıń aylanbalı aylanısı úzliksiz tákirarlanıp, 
jańalanıp turadı. Sebebi, isbilermen óziniń qarjısın bir márte 
aylandırıp, onnan alǵan paydası menen sheklenip qalmaydı. Bul 
úzliksiz process kárxana qarjılarınıń aylanısı delinedi.