U. I. Inoyatov, S. D. Yusupova, F. R. Salimbekova buxgalteriya hisobi

Biznesmen – (inglizcha business–ish, man–odam)- biznes bilan shug‘ullanuvchi
shaxs, korchalon.
Birja
– (goll.beurs, nem. Borse–hamyon) – 1) mahsulot, valuta va qimmatbaho
qog‘ozlarni ayirboshlashda, hisob va ma’lumot xizmatlarini amalga
oshirishda faol qatnashuvchi tashkilot. Xizmat ko‘rsatgani uchun
vositachilik yig‘imini oladi; 2) birja savdo-sotig‘i bo‘ladigan joy.
Bozor
– erkin tovar pul munosabatlariga asoslangan, iqtisodiy monopolizmni
inkor etuvchi, aholini ijtimoiy himoya qilishga yo‘naltirilgan va
boshqariladigan iqtisodiy tizimdir.
Brak
– ishlab chiqarishda buxgalteriyaning asosiy vazifalaridan biri brak
(andozaga mos kelmaslik) hisobiga hamda yarim tayyor mahsulot
va boshqa moddiy boyliklarning buzilishi, kamomadi natijasida
stavkasi
ko‘chirmasi
iqtisodiyoti

233
keladigan nobudgarchiliklarni to‘g‘ri hamda o‘z vaqtida aniqlashdan

iborat.
Broker
– (ingl.broker) – mahsulot, qimmatbaho qog‘ozlar, valuta sotuvchilar
va xaridorlar o‘rtasidagi rasmiy dallol. O‘zi yoki mijozlar nomidan
kelishuvlar, shartnomalar tuzish huquqiga ega shaxs.
Boj
– (arab–o‘lpon, soliq) – bojxona nazorati ostida davlat tomonidan
mamlakat chegarasidan olib o‘tiladigan tovarlar, mol-mulk va
qimmatbaho qog‘ozlardan undiriladigan pul yig‘imlari.
Bojxona
– chegara orqali o‘tadigan jami yuklarni, shu jumladan, bagaj va pochta
jo‘natmalarini nazorat qiladigan davlat muassasasi. U o‘tkazilayotgan
yuklarni tekshirish va ulardan yig‘imlarni undirish bilan shu-
g‘ullanadi. Bojxonalar, odatda, dengiz va daryo portlarida, xalqaro
aeroportlarda, temiryo‘l stansiyalarida, chegara hududlarida va
mamlakatning yirik markazlarida joylashadi.
Buxgalter – hisob axborotidan foydalanib qaror qabul qiluvchilarning manfaati
uchun xizmat qiladi.
Buxgalte-
–
Korxonaning moddiy và pul resurslàri harakatini hisobgà îlàdi,
u boshlangich hujjatlarga acîslànib, kîrõînàning mîddiy và
mîliyaviy resurslaridagi har bir ozgàrishni pulda hisîblàb, ikki-
yoqlàmà yozuv yoli bilan hisobda qayd qilàdi.
Buõgàltå-
– korxona mablag‘larining holati va foydalanishini o‘rganish uchun
qo‘llaniladigan usullarning yig‘indisi buxgalteriya hisobining
metodini tashkil qiladi. Buxgalteriya hisobining metodi (usullari)
quyidagilardan iborat: hujjatlashtirish, inventarizatsiya, baholash,
kalkulyatsiya, buxgalteriya hisobining schyotlari, ikkiyoqlama yozuv,
buxgalteriya balansi va buxgalteriya hisoboti.
Buxgalte-
– buxgalteriya hisobida rejalashtirish, tashkil qilish, tartibga solish
bilan birga boshqaruv tizimida axborot, nazorat, mulklarning butligini
ta’minlash, tahliliy va hisob funksiyalarini ham amalga oshiradi.
Buõgàltå-
– yozuvlarining ma’lum texnik-vositalaridan foydalanib hisobni tashkil
qilishdir. Buxgalteriya hisobining memorial-order shakli, jurnal-order
shakli, jadval-avtomatlashtirilgan (soddalashtirilgan) shakllari keng
qo‘llaniladi.
Buõgàltå-
– buxgalteriya hisobi registrlari ikkiyoqlama yozuv qoidalariga muvofiq
yuritiladigan jurnallar, qaydnomalar, daftarlar, tasdiqlangan blankalar
(shakllar)dir.