U. I. Inoyatov, S. D. Yusupova, F. R. Salimbekova buxgalteriya hisobi

G
Garov
– olingan qarz evaziga yoki majburiyatning, va’daning bajarilishiga
ishontirish uchun qoldirilgan omonat.
GAAP
– (Generally accepted accounting principles), GAAP – buxgalteriya
hisobining AQShda umumqabul qilingan qoida va tamoyillari.
Grant
– ilmiy izlanishlar, o‘ish, davolanish kabi maqsadlarda korxona,
tashkilot va jismoniy shaxslarga pul shaklida yoki boshqa ko‘rinishda
beg‘araz beriladigan subsidiya.
Grossbux
– buxgalteriya hisobida bosh kitob.
Gudvil
– nomoddiy aktiv bo‘lib, korxonani xarid qilish chog‘ida yuzaga keladi
va sotib olinadigan korxona uchun haq hamda uning sof (majbu-
riyatlarini chegirgan holdagi) aktivlarining baholovchi (bozor) qiymati
o‘rtasidagi farqni bildiradi.
birjasi
operatsiya-
lari

237
I

Ijara
– (arab) – mustaqil xo‘jalik yuritish yoki boshqa biror faoliyatni amalga
oshirish maqsadida yer, suv, korxona va boshqa mulkka egalik qilish
hamda vaqtincha foydalanish uchun to‘lanadigan muayyan haq. I.
mulkka egalik huquqini o‘zgartirmaydi.
Ijara
– ijarachi bilan ijaraga oluvchi o‘rtasida tomonlarning teng huquqliligi
asosida tuzilgan kelishuv, shartnoma. ISh quyidagilarni ko‘zda tutadi;
1) ijaraga olinayotgan mulk tizimi va qiymatini; 2) ijara to‘lovi
miqdorini; 3) ijara muddatini; 4) ijaraga berilgan mulkni ta’mirlash
va to‘la tiklash bo‘yicha tomonlar majburiyatini; 5) mulkni
shartnomada kelishilgan holda ijarachiga yetkazishni.
Ikkiyoq-
– bu xo‘jalik operatsiyalarini buxgalteriya hisobining schyotlarida qayd
qilish usulidir. Bunda har bir xo‘jalik operatsiyasi bir vaqtning o‘zida
ikki marta ikkita schyotda aks ettiriladi.
Import
– mahsulotni xorijiy sheriklardan sotib olish va mamlakatga olib kirish.
Import
– (lat.importo–kiritaman)– 1) mamlakat ichiga foydalanish yoki sotish
uchun chetdan olib kelingan xorijiy mahsulotlar; 2) kapital I.–
xorijdan mamlakatga kelayotgan kapital (kredit, zayom va boshqa);
3) chetdan olib kelingan mahsulotlarning umumiy soni va qiymati.
Inventa-
– bu korxonada qanday mablag‘lar borligini va uning hisob ma’lumotlar
bilan to‘g‘ri kelishini tekshirish hisoblanadi. Inventarizatsiyaning
asosiy maqsadi bo‘lib, buxgalteriya hisobi va nazorat ko‘rsat-
kichlarining ishonchliligini ta’minlash hisoblanadi. Inventarizatsiya
qonunchilikda belgilangan muddatlarda o‘tkaziladi.
Investitsiya – (nem.investitlion, lat. investere–kiyintirmoq)–investor tomonidan biror
bir faoliyatni amalga oshirish uchun kapital mablag‘larni, sarmoyalarni
joriy qilish, foyda olish maqsadida sarf qilish. I. mamlakat ichida
(ichki investitsiya) va xorijiy mamlakatlarda (tashqi investitsiya)
amalga oshirilishi mumkin. Moliya I.si–qimmatbaho qog‘ozlarni xarid
qilish, pul mablag‘larini jamg‘arish va boshqalarni, real I.- moddiy
ishlab chiqarishga sarflangan sarmoyalarni o‘z ichiga oladi.