U j o ‘rayev jahon tarixi

V bob. G 6arbiy Yevropada m arkazlashgan 
davlatlarning tashkil topishi
23- dars. Fransiyada m arkaziy hokim iyatning 
vujudga kelishi
Darsning maqsadi.
0 ‘quvchilarga F ransiyani yagona d avlatga b irlashtirish shart- 
sharoitlari qay tariqa yetila borganligi, birlashtirish ishini boshlagan 
q irollar faoliyati haqida bilim berish. B ugungi F ransiya to ‘g ‘risida 
qisqacha m a ’lum ot berish. 0 ‘quvchilarni kuchli davlat qurish ruhi­
da tarbiyalash.
Darsning jihozi.
1. „Jahon tarixi“ darsligi.
2. Dunyo siyosiy xaritasi.
3. „XII - XIII asr oxirlarida Fransiya“ xaritasi.

---

85
4.
Vatman q o g ‘oz, flamaster.
5. Doska, b o ‘r.
Tarqatma material.
0 ‘q u v c h ila rn in g o ‘tilg an dars b o ‘y ic h a b ilim larin i aniq lash
m aqsadida tayyorlanadi.
Yangi dars mavzusi m azm unining tayanch tushunchalari:
-
feodal tarqoqlik oqibatlari; 
- birlashtirish shart-sharoitlari;
- birlashtirish dushmanlari; 
- qirol hokim iyati tayanchlari.
D A R S R EJA SI
T.r.
Darsning bosqichlari
Vaqt
I.
T ashkiliy qism.
2
II.
O 'tilg a n dars m avzusi m azm unini takrorlash.
8
III.
Yangi m avzuni tushuntirish.
8
IV.
A qliy hujum.
12
V.
G u ru h lard a ishlash.
10
VI.
D arsni yakunlash.
3
V II.
Uyga vazifa.
2
I. Tashkiliy qism.
0 ‘quvchilam i darsga jalb etish. Ularni xalqaro siyosiy hayotning 
eng m uhim voqealaridan xabardor qilish. U yga berilgan m ustaqil 
topshiriq, ya’ni Quddus shahri haqidagi m a’lumotlarni xalqaro hayot 
voqealari bilan b o g ‘lash.
II. G 4ilgan dars m avzusi m azm unini takrorlash.
Bu vazifa o ‘quvchilarga quyidagi savollar yozilgan kartochkalam i 
tarqatish orqali bajariladi:
1- kartochka:
To‘rtinchi salib yurishi qachon boshlandi?
2- 
kartochka:
To‘rtinchi salib yurishining o ‘ziga xos ikki xusu- 
siyatini qayd eting.
3- kartochka:
To‘rtinchi salib yurishi qanday natijalarga olib kelgan?
4- kartochka:
Keyingi salib yurishlari qanday natija bilan tugadi?
5- kartochka:
1291- yil salibchilar uchun qanday yil b o ‘lib tarixga 
kirdi?
6- kartochka:
Bu iboralar sizga nim a m a’noni anglatadi?
- XIII asr oxirida Yevropada qishloq x o ‘jaligi yuksaldi;

---

86
-
feodal daromadi k o ‘paydi;
- o g ‘ir va xatarli urushlar kerak b o ‘1 may qoldi.
7- kartochka: Bu iboralar sizga nimalarni anglatadi?
- qolganlarning k o ‘zini ochdi;
- Papa va feodallar da’vatiga ishonmay q o ‘ydi;
- hosilsizlikdan kam qiynaladigan b o id ila r;
- to ‘kin hayot izlashdan shaharga qochib ketish afzal edi;
- shaharlam ing o ‘sishi ularga ish topish imkonini berdi.
8- kartochka: Bu iboralar sizga nimani anglatadi?
- Yevropa davlatlari o ‘rtasidagi nizolar;
- talabni oshirib yubordi;
- qirol q o ‘shinida xizm at qilish afzal b o ‘lib qoldi.
9- kartochka: Bu iboralar sizga nimani anglatadi?
- Yevropada markazlashgan davlatning qaror topa borishi;
- cherkovning oldingi mavqeini pasaytira boshladi.
10- kartochka: Salib yurishlari oqibatlari ro ‘yxatini tuzing.
Ro ‘yxatda quyidagi old holat о ‘z aksini topgan bo ‘Isa, о ‘quvchi 
matndan to ‘g ‘ri xulosa chiqargan bo'ladi.
1. Salib yurishidan kuzatilgan asosiy maqsadga erishilmadi.
2. 0 ‘rta Yer dengizi orqali olib boriladigan savdoda yetakchilik 
Italiya shaharlariga o ‘tdi.
3. Yevropaliklar dehqonchilik ekinlarining yangi turlarini yetishti- 
rishni o ‘rganib oldilar.
4. Salibchilar Sharq m adaniy hayoti G ‘arbiy Yevropa m adaniy 
hayotidan ustun ekanligiga amin bo id ilar.
5. Sharqdan shaxmat o ‘yini kirib keldi.
6. G ‘arbiy yevropaliklar Sharqda turli dinlam ing o ‘zaro m urosada 
yashayotganligiga guvoh b o id ilar.
0 ‘q u v c h ila r ja v o b i u m u m la sh tir ila d i. T o p s h ir iq n i t o ‘g ‘ri 
bajarganlar rag ‘batlantiriladi.