U n w Mustaqil O'zbekiston davlatining 1 b u b
O'zbekiston Respublikasining
Download 1.6 Mb. Pdf ko'rish
|
11 sinf uzb tarixi 001
- Bu sahifa navigatsiya:
- OZBEKISTON RESPUBLIKASINING DAVLAT MADHIYASI Abdulla Oripov so zi Mutal Burhonov
- Milliy valuta -somning
- 1 , 3 , 5 , 1 0 , 2 5 , 5 0 , 1 0 0
- Islom Karimov. Asarlar. 3-jild, 331- bet.
- O zbekistonmng
- Ozbekiston Respublikasi izma izma Toshkent shahri Viloyatlar
- Qoraqalpogiston Respublikasi Viloyatlar
O'zbekiston Respublikasining Davlat gerbi. c h a m i z g a q u v o n c h , f a x r l a n i s h , Davlat gerbi g ' u r u r bag'ishlaydi. ,,0'zbekiston Respublikasining davlat gerbi to'g'risida"gi Q o n u n 1992- yil 2- iyulda O ' z b e - kiston Respublikasi Oliy Kengashining X sessiyasida qabul qil- ingan. Gerbning markazida tasvir- langan — qanotlarini keng yoz- ib turgan Humo qushi — baxt- saodat va erksevarlik ramzidir. B u y u k b o b o k a l o n i m i z A l i s h e r N a v o i y H u m o q u s h i n i b a r c h a tirik mavjudotlar ichida eng sax- ovatlisi deb ta'riflagan. Gerbning yuqori qismida res- p u b l i k a m i z n i n g sobit v a b a r - qarorligining ramzi sifatida sakkiz qirrali y u l d u z t a s v i r l a n g a n . U „ q u t l u g " ' degan m a ' n o n i a n g - latadi. Uning ichida yarim oy va besh qirrali yulduz ifodalangan. Quyosh tasviri — davlatimizning y o i i h a m i s h a nurli b o i i s h i u c h u n bildirilgan yaxshi niyat timsoli. Ayni paytda u respublika- mizning n o y o b iqlim sharoitini h a m ko'rsatib turadi. Boshoqlar — r i z q - r o ' z i m i z b o i m i s h g'allaning timsoli, o p - p o q b o ' l i b ochilayotgan paxta c h a n o q l a r i tasvirlangan g ' o ' z a shoxlari — s e r q u y o s h y u r t i m i z n i n g d o n g ' i n i b u t u n d u n y o g a taratgan asosiy boyligimiz ramzidir. B u g ' d o y boshoqlari va paxta c h a n o q l a r i n i n g davlat bayrog'iga o ' x s h a g a n lenta bilan o ' r a b qo'yilganligi — bu respublikada yashayotgan xalqlar yakdilligin- ing timsolidir. G e r b rangli tasvirda b o i i b , H u m o qushi k u m u s h r a n g d a ; quyosh, boshoqlar, paxta c h a n o g ' i va , , 0 ' z b e k i s t o n " degan y o - zuv tillarangda; g ' o ' z a shoxlari va barglari, vodiylar yashilrang- da; t o g i a r havorangda; c h a n o q d a g i paxta, daryolar, yarim oy v a y u l d u z o q r a n g d a ; O ' z b e k i s t o n R e s p u b l i k a s i n i n g d a v l a t bayrog'i tasvirlangan lenta to'rt xil rangda berilgan. G e r b suveren davlatimiz ramzi sifatida ijtimoiy-siyosiy hayot- da keng q o i l a n i l a d i . O'zbekistonning xorijiy mamlakatlar bilan tuzilgan bitim va shartnomalarida, davlatlararo aloqa va diplo- matik hujjatlarda O'zbekiston Respubhkasining davlat gerbi tas- 29 viri tushirilgan b o i a d i . Shuningdek, gerb davlat ahamiyatiga molik ichki hujjatlarda, davlat korxonalari va muassasalarining muhrlarida, o'zaro aloqa hujjatlarida h a m gerb tasviri b o i a d i . Milliy valutamiz — s o ' m d a ham davlat gerbi O'T, ifodasini topgan. ^ , A . . . . , , 0 ' z b e k i s t o n R e s p u b l i k a s i davlat Davlat madhiyasi m a d h i y a s i t o ' g ' r i s i d a " g i Q o n u n 1992- yil 10- d e k a b r d a O ' z b e k i s t o n Respublikasi Oliy Kengashining XI sessiyasida qabul qilindi. Shoir Abdulla O r i p o v va bastakor Mutal Burhonov t o m o - n i d a n tayyorlangan variant tasdiqlandi. Davlat madhiyasi davlat mustaqilligining timsoli b o i i b , u O'zbekiston fuqarosida vatanparvarlik tuyg'ularini uyg'otadi. O'zbekiston Respublikasining davlat madhiyasi j a m o a t c h i l i k oldida ijro etilganida ishtirokchilar u n i tik turib, q o i i n i ko'ksiga qo'yib kuylaydilar va tinglaydilar. O'ZBEKISTON RESPUBLIKASINING DAVLAT MADHIYASI Abdulla Oripov so 'zi Mutal Burhonov musiqasi Serquyosh, h u r o i k a m , elga baxt, najot Sen o'zing do'stlarga yo'ldosh m e h r i b o n , Yashnagay to abad ilm-u fan, ijod, Shuhrating porlasin toki b o r j a h o n ! N a q a r o t Oltin bu vodiylar — j o n O'zbekiston Ajdodlar m a r d o n a ruhi senga yor! U l u g ' xalq qudrati j o ' s h urgan z a m o n O l a m n i mahliyo aylagan diyor! Bag'ri keng o'zbekning o ' c h m a s iymoni, Erkin, yosh avlodlar senga z o ' r qanot! Istiqlol m a s h ' a l i , tincrj^k posboni, Haqsevar, o n a yurt, m a n g u b o i obod! N a q a r o t Oltin bu vodiylar — j o n O'zbekiston, Ajdodlar m a r d o n a ruhi senga yor! Ulug' xalq qudrati j o ' s h urgan z a m o n , O l a m n i mahliyo aylagan diyor! t . M u s t a a i l , e r k i n d a v l a t n i n g a s o s i y Milliy valuta -so'mning belgisi asosiy poydevori milliy valyutadir muomalaga kiritilishi o'z valyutasiga ega b o ' l m a g a n davlat o'z manfaatlarini ko'zlab m u s - taqil ravishda moliya-kredit, bank siyosatini yurita olmaydi. o'z taqdirini, tashkilotlar, xo'jaliklar va fuqarolar taqdirini belgilay olmaydi. Ichki bozorni naqd pul bilan t a ' m i n l a s h , pul chiqarish miqdori, uning xarid kuchi, kelajak istiqboli u c h u n sarmoya ajratish, kimga qarz berish va k i m d a n qarz olish, qarzni t o i a s h va u n d i r i b olish, foiz stavkalarini belgilash kabi m a s a l a l a r n i mustaqil hal qila olmaydi. Pirovardida b u n d a y davlat boshqa kuchli davlatlar ko'rsatmalariga q a r a m b o i i b qoladi, uni hech kim haqiqiy mustaqil davlat deb t a n olmaydi. Shu boisdan milliy valutaga o'tish O'zbekiston u c h u n oliy maqsad edi. Biroq milliy valutaga o'tish oson k o ' c h m a y d i , yangi valutani muomalaga kiritish inqilob bilan teng. D u n y o tajribasi ko'rsa- tadiki, davlatlar o ' z milliy valutasiga erishish u c h u n uzoq va mashaqqatli yo'llar bosib o'tgan, bor qudratini safarbar etgan. O'zbekistonda milliy valutani m u o m a l a g a kiritish u c h u n h a m m a i u m vaqt, tajriba kerak edi. A w a l o , haqiqiy mustaqil iqtisodi- yotga erishish lozim edi. Shu boisdan O'zbekiston mustaqillik- ning dastlabki payti 1991 — 1993- yillarda sobiq Ittifoqdan m e r o s qolgan rubl zonasida b o i i b turdi. Biroq sovetlardan keyingi m a - k o n d a yalpi ichki mahsulot ishlab chiqarishning keskin pasayishi natijasida rublning qadri h a m shunga m o s ravishda tushib bordi. 1993- yil m a y oyi boshlarida 8 0 0 - 9 0 0 rublning qadri 1 A Q S H dollari darajasiga tushib ketgan edi. Shu yili Rossiyada oldingi rubl kursiga tenglashtirilgan yangi n a m u n a d a g i rubl chiqarildi. Rossiya h u k u m a t i 1993- yil 2 6 - iyulda O'zbekiston mutasaddi vakillarini Moskvaga taklif qilib, birgalikda rubl zonasida b o i a m i z deb aytdi. Keyinroq Rossiya, O'zbekiston va Q o z o g ' i s t o n r a h - barlari Moskvada uchrashib, rubl zonasini saqlashga, O'zbekis- t o n va Q o z o g ' i s t o n n i 1993- yilgi yangi rubl n a m u n a s i b i l a n ta'minlashga q a r o r qilindi. Biroq, a m a l d a b o s h q a c h a y o i tutildi, to'g'rirog'i Rossiya h u - kumati bu t a d b i r l a r d a n o ' z manfaati y o ' l i d a f o y d a l a n m o q c h i b o i d i . Rossiya h u k u m a t i O ' z b e k i s t o n oldiga o ' z s h a r t l a r i n i q o ' y d i . Birinchidan. kerakli rublni davlatlararo qarz sifatida, keyinchalik boylik yoki mahsulot bilan t o i a s h sharti qo'yildi. Ikkinchidan, rublni o l i s h d a n oldin u n i n g 50 % m i q d o r i d a g i AQSH dollari yoki O'zbekiston oltinini garovga qo'yish talab qilindi. Uchinctiidan, O'zbekistonda m u o m a l a d a b o i g a n 1961— 1992- yilgi n a m u n a d a g i pulni (rubl) yangi 1 9 9 3 - yil n a m u - 11 n a s i d a g i rublga u c h g a bir n i s b a t i b i l a n a l m a s h t i r i s h s h a r t i qo'yildi. To'rtinchidan, birorta shart bajarilmay qolsa, tovon puli t o i a s h m a j b u r i y a t i b e l g i l a n d i . Beshinchidan, O ' z b e k i s t o n M a r k a z i y B a n k i Rossiya M a r k a z i y Bankiga hisobot b e r i s h i , ya'ni tobe bo'lishi kerak edi. \ O ' z b e k i s t o n b u n d a y s h a r t l a r g a r o z i b o i o l m a s e d i , r o z i b o i m a d i h a m . Shu boisdan m u o m a l a g a yangi milliy valuta kiri- tish ishiga jiddiy kirishildi. O'zbekiston rahbariyati „katta o g ' a " ning o'yinlariga qarshi o l d i n d a n c h o r a - t a d b i r l a r ko'rib q o ' y g a n edi. 1992- yildayoq m u o m a l a g a chiqarishga m o i j a l l a n g a n s o ' m - k u p o n nusxalari tayyorlab qo'yilgan edi. N i h o y a t , 1993- yil 1 noyabrda O'zbekistonda s o ' m - k u p o n m u o m a l a g a kiritildi, uning kursi oldin m u o m a l a d a b o i i b kelgan rublga tenglashtirilgan edi. Shu yil n o y a b r oyi d a v o m i d a aholi q o i i d a g i rubl n a m u n a s i d a g i pullarini j a m g ' a r m a banklari orqali s o ' m - k u p o n g a almashtirish t a ' m i n l a n d i . S o ' m - k u p o n joriy etilayotgan dastlabki paytlarda c h e t d a n rubl oqib k e l m o q d a , degan m i s h - m i s h l a r k o ' p a y d i . B o - zorda narxlar o s m o n g a chiqdi. Toshkent bozorlarida bir kg go'sht 25 ming s o ' m - k u p o n g a c h a ko'tarildi. H u k u m a t buning oldini olish choralarini k o ' r d i . Aholi ortiqcha tashvish, aziyat c h e k m a - di, aksincha aholi, iqtisodiyot h i m o y a qilindi. O'zbekiston r a h - bariyati s o ' m - k u p o n l a r asosida zarur tajriba orttirdi, haqiqiy milliy valutani joriy qilish tadbirlarini k o ' r d i . 1994- yil 16- iyundagi ,,0'zbekiston Respublikasining milliy valutasini muomalaga kiritish to'g'risida" gi Prezident farmoni va Vazirlar M a h k a m a s i n i n g qaroriga b i n o a n 1994- yil 1- iyuldan boshlab milliy valuta — s o ' m m u o m a l a g a kiritildi. 1 s o ' m kursi 1000 s o ' m - k u p o n g a tenglashtirilgan holda joriy qilindi. Milliy v a l u t a — s o ' m O ' z b e k i s t o n R e s p u b l i k a s i M a r k a z i y b a n k i n i n g q i y m a t i 1 , 3 , 5 , 1 0 , 2 5 , 5 0 , 1 0 0 s o ' m b o i g a n b a n k q o g ' o z pullari (banknotlar) holida m u o m a l a g a chiqarildi. Aholi q o i i d a g i s o ' m - k u p o n l a r jamg'armfF banklari orqali 1000 ga 1 qiymatda almashtirildi. Keyinroq 200, 500, 1000 so'mlik q o g ' o z pullari h a m m u o m a l a g a kiritildi. Shuningdek, qiymati h a r xil miqdordagi tangalar h a m n a q d pul holida m u o m a l a g a chiqarildi. „Milliy valuta — milliy iftixor, davlat mustaqilligining ramzi, suveren davlatga xos belgidir. Bu respublikaga tegishli umumiy boylik va mulkdir". Islom Karimov. Asarlar. 3-jild, 331- bet. Milliy valutaning m u o m a l a g a kiritilishi m a m l a k a t i m i z hayoti- d a m u h i m voqea b o i d i . O ' z b e k i s t o n n i n g xalqaro m a y d o n d a mavqeyi oshdi, o ' z i n i n g pul-kredit, moliya siyosatini a m a l d a mustaqil yuritadigan b o ' l d i . Bu iqtisodiy islohotlarni y a n a d a chuqurlashtirish u c h u n qulay imkoniyat yaratdi. 2 0 0 3 - yil 15- oktyabrdan boshlab, s o ' m qisman konvertatsiyalanadigan valuta maqomiga ko'tarildi. O'quvchilar uchun ma'lumotlar Davlat mukofotlari 1993- yil 7- m a y d a O'zbekiston Respublikasi Oliy Kengashi t o m o n i d a n birinchi o r d e n — birinchi va ikkinchi darajali „Sog'- lom avlod uchun" ordeni ta'sis etildi. 1994- yil 5- m a y d a quyidagilar ta'sis etildi: — ,,0'zbekiston Qahramoni" unvoni va „01tin Yulduz" medali. — „Mustaqillik" ordeni. — „Do'stlik" ordeni. — „Jasorat" medali. — „Shuhrat" medali. 1995- yil 30- avgustda quyidagilar ta'sis etildi: — „Mehnat shuhrati" ordeni. — Birinchi va ikkinchi darajali „Shon-sharaf" ordeni. 1996- yil 2 6 - aprelda: — „Amir Temur" ordeni. 1996-yil 2 9 - a v g u s t d a : — „Buyuk xizmatlari uchun" ordeni. 1998- yil 2 8 - avgustda: — „El-yurt hurmati" ordeni. 2000- yil 30- avgustda: — „Jaloliddin Manguberdi" ordeni 1996- yil 2 6 - aprelda O'zbekiston Respublikasining quyidagi faxriy unvonlari ta'sis etilgan: , , 0 ' z b e k i s t o n Respublikasi s a n ' a t arbobi". , , 0 ' z b e k i s t o n Respublikasi fan arbobi". , , 0 ' z b e k i s t o n Respublikasi xalq yozuvchisi". , , 0 ' z b e k i s t o n Respublikasi xalq artisti". , , 0 ' z b e k i s t o n Respublikasi xalq r a s s o m i " . , , 0 ' z b e k i s t o n Respublikasi xalq shoiri". , , 0 ' z b e k i s t o n Respublikasi xalq o'qituvchisi". , , 0 ' z b e k i s t o n Respublikasi xalq hofizi". „ O'zbekiston Respublikasi xalq baxshisi" (2000- yil). , , 0 ' z b e k i s t o n Respublikasi xalq ustasi". , , 0 ' z b e k i s t o n Respublikasida xizmat ko'rsatgan aloqa xodimi". , , 0 ' z b e k i s t o n Respublikasida xizmat ko'rsatgan artist". , , 0 ' z b e k i s t o n Respublikasida xizmat ko'rsatgan jurnalist". , , 0 ' z b e k i s t o n Respublikasida xizmat ko'rsatgan irrigator". , , 0 ' z b e k i s t o n Respublikasida xizmat ko'rsatgan ixtirochi va ratsionalizator". , , 0 ' z b e k i s t o n R e s p u b l i k a s i d a x i z m a t k o ' r s a t g a n q i s h l o q xo'jalik x o d i m i " . , , 0 ' z b e k i s t o n Respublikasida xizmat ko'rsatgan iqtisodchi". , , 0 ' z b e k i s t o n Respublikasida xizmat ko'rsatgan q u r u v c h i " . „ O'zbekiston Respublikasida xizmat ko'rsatgan m e ' m o r " . , , 0 ' z b e k i s t o n Respublikasida x i z m a t k o ' r s a t g a n m a d a n i y a t xodimi". , , 0 ' z b e k i s t o n Respublikasida xizmat ko'rsatgan yoshlar m u - rabbiysi". , , 0 ' z b e k i s t o n Respublikasida xizmat ko'rsatgan paxtakor". , , 0 ' z b e k i s t o n Respublikasida xizmat ko'rsatgan pillachi". ,,0'zbekiston Respublikasida xizmat ko'rsatgan sanoat xodimi". , , 0 ' z b e k i s t o n R e s p u b l i k a s i d a x i z m a t k o ' r s a t g a n s o g i i q n i saqlash x o d i m i " . , , 0 ' z b e k i s t o n Respublikasida xizmat ko'rsatgan s p o r t c h i " . , , 0 ' z b e k i s t o n Respublikasida xizmat ko'rsatgan sport ustozi". , , 0 ' z b e k i s t o n Respublikasida xizmat ko'rsatgan xalq ta'limi x o d i m i " . , , 0 ' z b e k i s t o n Respublikasida xizmat ko'rsatgan transport x o - d i m i " . , , 0 ' z b e k i s t o n Respublikasida xizmat ko'rsatgan fuqaro aviat- siyasi x o d i m i " (1996- yil 2 7 - dekabrda ta'sis etilgan). , , 0 ' z b e k i s t o n Respublikasida k o m m u n a l , maishiy, savdo s o - hasida xizmat ko'rsatgan x o d i m " . , , 0 ' z b e k i s t o n Respublikasida xizmat ko'rsatgan c h o r v a d o r " . , , 0 ' z b e k i s t o n Respublikasida xizmat ko'rsatgan yurist". „ O'zbekiston iftixori" ( 1 9 9 8 - yil 2 5 ^ avgustda ta'sis etilgan). O'zbekiston Respublikasining 1992- yil 2- iyunda qabul qilin- gan „Bayram kunlari haqida"gi qonuniga va 1995- yil 2 1 - d e - k a b r d a q a b u l q i l i n g a n O ' z b e k i s t o n R e s p u b l i k a s i M e h n a t kodeksining 137- moddasiga muvofiq O'zbekiston Respublikasi h u d u d i d a quyidagi k u n l a r b a y r a m — d a m olish kunlari d e b belgilandi: I- yanvar — Yangi yil. 8- mart — Xotin-qizlar kuni. 2 1 - m a r t — N a v r o ' z bayrami. 9- may — Xotira va qadrlash kuni. 1- sentabr — Mustaqillik kuni. 1- oktabr — O'qituvchilar va murabbiylar kuni. 8- dekabr — Konstitutsiya kuni. Ro'za hayiti (Iyd al Fitr) — diniy b a y r a m n i n g birinchi kuni. Qurbon hayiti (Iyd al Adha) — diniy bayramning birinchi kuni. Savol va topshiriqlar 1. O'zbekiston Respublikasining Konstitutsiyasini ishlab chiqish, qabul qilish jarayonini tushuntirib bering. 2. O'zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasining asosiy tamoyillarini bilasizmi? 3. Davlat ramzlari deganda nimalarni tushunasiz? 4. O'zbekiston Respublikasining davlat bayrog'ini tasvirlab bering, u qanday hollarda ko'tariladi? 5. O'zbekiston Respublikasining davlat gerbini tasvirlang, undan qan- day paytlarda foydalaniladi? 6. O'zbekiston Respublikasining davlat madhiyasini yoddan bilasizmi? 7. Milliy valuta nima. Uni muomalaga kiritish zarurati-chi? 8. O'zbekiston Respublikasida milliy valutani muomalaga kiritish jarayoni qanday bo'ldi? 9. O'zbekiston Respublikasida qanday davlat mukofotlari mavjud? 10. O'zbekistonning faxriy unvonlarini bilasizmi? 3- §. O'zbekistonning ma'muriy-hududiy tuzilishi, aholisi va moddiy imkoniyatlari O'zbekiston Respublikasi o ' z i n i n g milliy davlat h u d u d i g a ega . b o i i b , u n i n g m a ' m u r i y - h u d u d i y O zbekistonmng tuzilishini o ' z i m u s t a q i l belgilaydi. ma muny-hududiy O ' z b e k i s t o n R e s p u b l i k a s i M a r k a z i y O s i y o m i n t a q a s i n i n g o ' r t a s i d a , A m u d a r y o b i l a n S i r d a r y o n i n g oralig'ida joylashgan. O'zbekiston h u d u d i shimoli-g'arbda T u r o n pasttekisligining, janubi-sharqda Tyanshan va Olay t o g i a r i n i n g va j a n u b i - g ' a r b d a Q i z i l q u m c h o i l a r i n i n g b i r q i s m i n i egallaydi. O ' z b e k i s t o n Respublikasining h u d u d i 448,9 m i n g kv. k m . ni tashkil etib, sharqdan g'arbgacha 1425 km ga, j a n u b d a n shimol- gacha 930 km ga cho'zilgan. U n i n g h u d u d i va chegaralari daxlsiz, davlat t o m o n i d a n qo'riqlanadi. O'zbekiston q a d i m d a h a m , hozir h a m sharq va g'arb, shimol va j a n u b orasidagi k o ' p d a n k o ' p xalq- lar va mamlakatlar orasidagi aloqalarni bir-biri bilan b o g i o v c h i mamlakatdir. 4 -d izma O'zbekiston Respublikasi izma izma Toshkent shahri Viloyatlar Andijon Sirdaryo Buxoro Surxondaryo Jizzax Toshkent Navoiy Farg'ona Namangan Xorazm Samarqand Qashqadaryo Qoraqalpog'iston Respublikasi Viloyatlar Andijon Sirdaryo Buxoro Surxondaryo Jizzax Toshkent Navoiy Farg'ona Namangan Xorazm Samarqand Qashqadaryo 159 ta qishloq tumanlari, 120 ta shahar bor. Tumanlar tasarrufldagi 116 shaharcha, 1470 qishloq va ovullar bor. O'zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasining 6 8 — 6 9 - m o d - dalarida O'zbekiston Respublikasi viloyatlar, t u m a n l a r , s h a h a r - lar, s h a h a r c h a l a r , q i s h l o q l a r , ovullar, s h u n i n g d e k , Q o r a q a l - pog'iston Respublikasidan iborat b o i i b , ularning chegaralarini o'zgartirish, shuningdek viloyatlar, shaharlar, t u m a n l a r tashkil qilish va ularni tugatish O'zbekiston Respublikasi Oliy Majli- sining roziligi bilan amalga oshiriladi, deb belgilab qo'yilgan. O ' z b e k i s t o n Respublikasi tarkibiga Q o r a q a l p o g ' i s t o n R e s - publikasi va 12 ta m a ' m u r i y viloyat kiradi. U n i n g p o y t a x t i T o s h k e n t shahridir. Yuqiridagi jadval O'zbekiston Respublikasi- ning m a ' m u r i y - h u d u d i y tuzilishini aniq va yaqqol ko'rsatadi. Qoraqalpog'iston Respublikasi ( s o b i q Q o r a q a l p o g ' i s t o n m u x t o r respublikasi) 1990- yil 14- ydekabrda suvertri respub- l i k a d e b e ' l o n q i l i n g a n . 1 9 9 1 - y i l 3 1 - a v g u s t d a b u h o l a t , , 0 ' z b e k i s t o n R e s p u b l i k a s i davlat mustaqilligi asoslari t o ' g ' - risida"gi Q o n u n d a o'z aksini topgan. U n i n g m a y d o n i 166,6 ming kvadrat k i l o m e t r g a t e n g b o i i b , 1569,9 m i n g kishi yashaydi. Q o r a q a l p o g ' i s t o n Respublikasi tarkibiga 14 ta qishloq t u m a n i ( A m u d a r y o , B e r u n i y , Kegayli, M o ' y n o q , Nukus, Taxtako'pir, T o ' r t k o i , Xo'jayli, C h i m b o y , Shumanay, Ellikqal'a, Q o n l i k o i , Qorao'zak, Q o ' n g ' i r o t ) , 12 ta shahar (Nukus, Beruniy, Bo'ston, M a n g ' i t , M o ' y n o q , Taxiatosh, T o ' r t k o ' l , Xalqobod, C h i m b o y , S h u m a n a y , Xo'jayli, Q o ' n g ' i r o t ) va 17 ta s h a h a r c h a kiradi. Qoraqalpog'istonning poytaxti N u k u s shahri b o i i b , u n d a 236700 kishi yashaydi. Andijon viloyati — ( 1 9 4 1 - yil 6- martda tashkil etilgan) m a y - doni 4,2 kv. km ni tashkil etadi, aholisi 2342,7' m i n g kishi. Andijon viloyati tarkibida 14 ta qishloq t u m a n i (Andijon, Asaka, B a l i q c h i , B u l o q b o s h i , B o ' z , J a l o l q u d u q , I z b o s k a n , M a r h a - m a t , O l t i n k o i , U l u g ' n o r , X o ' j a o b o d , S h a h r i x o n , Q o ' r g ' o n - tepa, P a x t a o b o d ) , 11 ta shahar (Andijon, Asaka, Marhamat, Ox- unboboyev, P a x t a o b o d , P o y t u g ' , X o n o b o d , X o ' j a o b o d , S h a h - r i x o n , Q o r a s u v , Q o ' r g ' o n t e p a ) va 5 ta s h a h a r c h a m a v j u d . Viloyatning markazi Andijon shahridir. Buxoro viloyati — ( 1 9 3 8 - yil 1 5 - a p r e l d a tashkil e t i l g a n ) m a y d o n i 4 0 , 3 m i n g kvadrat k i l o m e t r n i tashkil e t a d i , aholisi 1507,6 ming kishi. Buxoro viloyati tarkibida 11 ta qishloq t u m a n i ( B u x o r o , V o b k e n t , J o n d o r , K o g o n , O l o t , P e s h k u , R o m i t o n , Shofirkon, Qoravulbozor, Q o r a k o i , G ' i j d u v o n ) , 11 ta shahar ( B u x o r o , K o g o n , G ' i j d u v o n , G ' a l a o s i y o , V o b k e n t , O l o t , Gazli, R o m i t o n , Shofirkon, Q o r a k o i , Qorovulbozor) va 3 ta s h a h a r c h a bor. Viloyatning markazi Buxoro shahridir. Jizzax viloyati — (1973- yil 2 8 - dekabrda tashkil etilgan) may- doni 21,2 ming kvadrat kilometrni tashkil etadi, viloyatda 1043,3 ming kishi yashaydi. Viloyat tarkibida 12 ta qishloq tumani (Arna- soy, B a x m a l , D o ' s t l i k , Jizzax, Z a r b d o r , Z a f a r o b o d , Z o m i n , M i r z a c h o i , P a x t a k o r , F o r i s h , Y a n g i o b o d , G ' a l l a o r o l ) , 7 t a s h a h a r ( D a s h t o b o d , D o ' s t l i k , Jizzax, M a r j o n b u l o q , G a g a r i n , Paxtakor, G'allaorol) va 8 ta s h a h a r c h a mavjud. Viloyat markazi Jizzax shahridir. Navoiy viloyati — (1982- yil 20- aprelda tashkil etilgan, 1988- yil 6- sentabrda tugatilib, 1992- yil 28- iyunda qayta tiklandi) m a y - doni 111,0 ming kvadrat kilometrga teng bo'lib, 810,2 ming kishi yashaydi. Viloyat hududida 8 ta qishloq t u m a n i (Konimex, Navba- h o r , K a r m a n a , N u r o t a , T o m d i , U c h q u d u q , X a t i r c h i , Qizil- tepa), va 7 ta shahar (Zarafshon, Navoiy, N u r o t a , U c h q u d u q , Karmana, Qiziltepa) va 8 ta s h a h a r c h a mavjud. Viloyat markazi Navoiy shahridir. Namangan viloyati — ( 1 9 4 1 - yil 1 1 - m a r t d a tashkil etilgan, 1960- yil 2 5 - yanvarda tugatilib, 1967- yil 18- dekabrda qayta tik- langan) maydoni 7,4 ming kvadrat kilometr b o i i b , 2073,2 ming kishi yashaydi. Viloyat tarkibida 11 ta qishloq t u m a n i (Kosonsoy, M i n g b u l o q , N a m a n g a n , N o r i n , P o p , T o ' r a q o ' r g ' o n , U y c h i , U c h q o ' r g ' o n , C h o r t o q , C h u s t , Y a n g i q o ' r g ' o n ) va 8 ta shahar ( K o s o n s o y , N a m a n g a n , P o p , T o ' r a q o ' r g ' o n , U c h q o ' r g ' o n , C h o r t o q , C h u s t , H a q q u l o b o d ) va 12 ta s h a h a r c h a mavjud. Viloyat markazi Namangan shahridir. Samarkand viloyati — (1938- yil 15- yanvarda tashkil etilgan) maydoni 16,8 ming kvadrat kilometr bo'lib, 2867,1 ming kishi yashaydi. Viloyat hududida 14 ta qishloq t u m a n i (Bulung'ur, J o m - b o y , I s h t i x o n , K a t t a q o ' r g ' o n , N a r p a y , N u r o b o d , O q d a r y o , Payariq, P a s t d a r g ' o m , P a x t a c h i , S a m a r q a n d , T o y l o q , U r g u t , Q o ' s h r o b o d ) , 11 ta s h a h a r ( B u l u n g ' u r , J o m b o y , J u m a , Ish- tixon, K a t t a q o ' r g ' o n , N u r o b o d , Oqtosh, Payariq, S a m a r q a n d , Urgut, Chelak) va 12 ta s h a h a r c h a mavjud. Viloyat markazi Sa- marqand shahridir. Sirdaryo viloyati — ( 1 9 6 3 - yil 16- fevralda tashkil etilgan) m a y d o n i 4,3 m i n g kvadrat k i l o m e t r b o i i b , 672,2 m i n g kishi yashaydi. Viloyat tarkibida 8 ta qishloq t u m a n i (Boyovut, G u l i s - t o n , S a r d o b a , M i r z a o b o d , O q o l t i n , S a y x u n o b o d , S i r d a r y o , Xovos), 5 ta shahar (Baxt, G u l i s t o n , Sirdaryo, Shirin, Yangi- yer) v 6 t a s h a h a r c h a bor. Viloyat markazi Guliston shahridir. Surxondaryo viloyati — ( 1 9 4 1 - y i l 6 - m a r t d a tashkil etilgan) m a y d o n i 20,1 m i n g k v a d r a t m e t r b o i i b , 1894,9 m i n g kishi yashaydi. Viloyat h u d u d i d a 1 4 q i s h l o q t u m a n i ( A n g o r , B a n d i x o n , B o y s u n , D e n o v , J a r q o ' r g ' o n , M u z r a b o d , O l t i n s o y , S a r i - o s i y o , T e r m i z , U z u n , S h e r o b o d , S h o ' r c h i , Q i z i r i q , Q u m - q o ' r g ' o n ) , 8 t a s h a h a r ( B o y s u n , D e n o v , J a r q o ' r g ' o n , T e r m i z , S h a r g ' u n , S h e r o b o d , S h o ' r c h i , Q u m q o ' r g ' o n ) v a 7 t a s h a h a r c h a mavjud. Viloyat markazi Termiz shahridir. Toshkent viloyati — (1938- yil 15- yanvarda tashkil etilgan) maydoni Toshkent shahri bilan birga hisoblaganda 15,6^ming kvadrat kilometr bo'lib, 4520,4 ming kishi yashaydi. Viloyat tarkibida 15 ta qishloq tumani (Bekobod', Bo'ka, Bo'stoniiq, Zangiota, O q q o ' r - g'on, O h a n g a r o n , Parkent, Piskent, Toshkent, C h i n o z , Yuqori Chirchiq, Yangiyo'l, O'rta Chirchiq, Qibray, Quyi Chirchiq) va 16 ta shahar (Angren, Bekobod, Bo'ka, D o ' s t o b o d , Keles, O l m a - liq, O h a n g a r o n , O q q o ' r g ' o n , P a r k e n t , P i s k e n t , T o ' y t e p a , C h i n o z , Chirchiq, Yangiobod, Yangiyo'l, G ' a z a l k e n t ) mavjud. Viloyat markazi Toshkent shahrida joylashgan. 38 |
Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling
ma'muriyatiga murojaat qiling