U. R. Xamdamov, dj. B. Sultanov, S. S. Parsiyev, U. M. Abdullayev

Usul 
Harakat
GET 
Serverdan hujjatni so‘raydi 
HEAD 
Hujjat haqida axborotni so‘raydi, lekin hujjatning o‘zini 
so‘ramaydi 
POST 
Mijozdan serverga ba’zi axborotlarni jo‘natadi 
PUT 
Serverdan mijozga hujjatni jo‘natadi 
TRACE 
Kiruvchi so‘rovni akslantiradi 
CONNECT 
Zahiralangan 
DELETE 
Veb sahifani o‘chirish 
OPTIONs 
Mavjud variantlar haqida ma’lumot so‘rash 
Ikkinchi maydon, URL - tegishli veb-sahifaning manzili va 
nomini aniqlaydi. Uchinchi maydon, versiya, protokol versiyasini 
taqdim etadi, masalan, HTTP ning 1.1 versiyasi. 
So‘rov 
qatori 
Sarlavha
satrlari 
Bo‘sh
qator 
Asosiy 
qismi 
Usul m 
M 
m 
m 
m 
URL 
Versiya 
yq 
yq 
yq 
yq 
yq 
su 
su 
su 
su 
su 
Qiymat 
Qiymat 
Qiymat 
Sarlavha nomi 
Sarlavha nomi 
Sarlavha nomi 
O‘zgaruvchan satrlar soni
(faqat ba’zi xabarlarda mavjud) 
m: maydon 
yq: yetkazuvchini qaytarish 
su: satrni uzatish 

---

271 
Talab qilingan xabarning sarlavhasi. So‘rov satridan so‘ng biz 
nol yoki undan ko‘p so‘rov sarlavhalari qatoriga ega bo‘lishimiz 
mumkin. Har bir sarlavha qatori mijozdan serverga qo‘shimcha 
ma’lumotlarni yuboradi. Masalan, mijoz hujjatning maxsus formatda 
yuborilishini talab qilishi mumkin. Har bir sarlavhada sarlavha nomi, 
ustun, bo‘sh joy va sarlavha qiymati mavjud (7.30- rasmga qarang). 
7.4- jadvalda so‘rovda tez-tez ishlatiladigan ba’zi sarlavhalar 
ko‘rsatilgan. Qiymat maydoni har bir sarlavha nomi bilan bog‘liq 
bo‘lgan qiymatlarni belgilaydi. Qiymatlar ro‘yxatini tegishli RFC 
larda (request for comment) topish mumkin. 
7.4- jadval