U. V. G‘afurov, B. E. Mamarahimov, Q. B. Sharipov, F. O. Otaboyev

yuqori darajasiga o‘tish. Yuqori darajada rivojlangan mamlakatlar hozirgi zamon 
murakkab mehnat kooperatsiyasiga xos bo‘lgan xo‘jalik o‘zaro aloqalarining juda 
katta tarmog‘iga kirishib ketganlar. Eng mukammal texnika vositalarini yaratishda 
turli 
mamlakatlardan 
etkazib 
beriluvchi 
ko‘plab butlovchi qismlardan 
foydalaniladi. Masalan, AQSH “Boing” samolyotini ishlab chiqarishda butlovchi 
qism va detallarni mingga yaqin xorijiy firmalardan oladi.
Uchinchi yo‘nalish – xo‘jalikni tashkil etishning butunlay yangi 
shakllarining paydo bo‘lishi va rivojlanishi. Jahonda xo‘jalik aloqalarini tashkil 
etish shakllarining tubdan o‘zgarishi ko‘p jihatdan axborot tarqatishning 
globallashuvi bilan bog‘liq. Jumladan, yangi asrimizning dastlabki davri uchun 
quyidagi jarayonlar xos bo‘ladi: a) butun jahonni to‘liq kompyuterlashtirishni 
taqozo etuvchi global axborot tizimlari (Internet singari) yanada rivojlanadi; b) 
sun’iy yo‘ldoshlar imkoniyatlaridan foydalanishning yangi tizimi uyali telefon 
aloqasidan yo‘ldoshlar orqali ta’minlanuvchi global aloqaga o‘tish imkonini 
beradi; v) insoniyat ochiq axborotlashgan jamiyat tomon intiladi; g) Internet orqali 
savdo tizimi keng rivojlanadi. 

---

269 
To‘rtinchi yo‘nalish – xalqaro iqtisodiy tashkilotlarning tartibga soluvchi 
roli rivojlanadi. Jahon xo‘jaligi sub’ektlarining o‘zaro aloqasi hamda o‘zaro 
bog‘liqligining kengayishi va kuchayishi global muammolarni hal etishda tobora 
ko‘proq davlatlarning ishtirok etishini taqozo etadi. Bu muammolarning 
murakkablashuvi ularning o‘z vaqtida va tezkorlik bilan hal etilishida 
hukumatlararo va nohukumat (ishlab chiqaruvchilar, kompaniyalar va firmalar, 
ilmiy jamiyatlar va boshqa tashkilotlarning birlashmalari) xalqaro iqtisodiy 
tashkilotlarining faoliyatini zaruriyatga aylantiradi. 
Shuningdek, jahon xo‘jaligi globalashuvi jarayonlarining ziddiyatli