61
Ko‘rilgan sxema juda soddalashtirilgan, amalda esa bu hodisa ancha
murakkabdir. Chunki Yer shari yuzasidagi suvning bir qismi umumiy suv
aylanishi
jarayonidan
chiqib ketishi (masalan, tog‘
jinslarini
gidratatsiyalashda qatnashishi), bir qismi esa, aksincha, yer qa’ridan
chiqib, aylanma harakat jarayonida qatnasha boshlashi mumkin.
Yer sirtining quruqlik qismida hosil bo‘lgan
daryo suvlarining bir
qismi okeanlar va dengizlarga quyilsa, bir qismi materiklar ichida qoladi.
Quruqlik yuzasining katta qismi (78 foizi) Dunyo okeaniga tomon qiya
bo‘lib, u yerda hosil bo‘lgan daryo oqimi okeanlarga kelib tushadi.
Quruqlikning
bu qismi okeanga tutash yoki chekka oqimli hududlar deb
ataladi. Daryolari suvi bevosita okeanga kelib tushmaydigan hududlar
ichki oqimli hududlar yoki
berk (okeanga nisbatan)
hududlar deb
nomlanadi.
Yer sharida chekka oqimli hududlar 117 mln.km
2
ni, ichki oqimli
(berk) hududlar esa 32 mln.km
2
ni tashkil etadi. Eng katta ichki (berk)
oqimli hududlarga OrolKaspiy havzasi, Afrikadagi Chad ko‘li havzasi,
Sahroi Kabir, Arabiston va Markaziy Avstraliya cho‘llari misol bo‘ladi.
Do'stlaringiz bilan baham: