Учебное пособие подготовлено на основе типовой программы дисциплины «Гидрология рек»

Yer shari va uning ayrim qismlari suv balansi
tenglamalari tashkil etuvchilarining miqdoriy qiymatlari 
Yer shari qismlari 
Maydoni, 
mln.km
2
Yog‘in 
Bug‘lanish 
Oqim 
ming 
km
3
mm 
ming 
km
3
mm 
min
g 
km
3
mm 
Dunyo okeani
361 
458 
1270 505 1400 47 130 
Quruqlikning chekka 
oqimli qismi
119 
110 
924 
63 
529 
47 395 
Quruqlikning ichki 
oqimli (berk) qismi
30 
9 
300 
9 
300 
- 
- 
Quruqlik, hammasi 
149 
119 
800 
72 
485 
47 315 
Yer shari 
510 
577 
1130 577 1130 
- 
- 
3.2­jadvaldagi ma’lumotlar "Мировой водный баланс и водные 

---

63 
ресурсы Земли" (Ленинград, Гидрометеоиздат, 1974) kitobidan olingan 
bo‘lib, ancha munozaralidir. Masalan, P.Xaggetning "География – синтез 
современных знаний" (Nyu­York, London, 1975) monografiyasida 
Dunyo okeani yuzasidan bo‘ladigan bug‘lanish miqdori 336 ming km
3
ga 
teng. Ushbu kitobda yer sharining boshqa qismlari uchun keltirilgan 
ma’lumotlar ham 3.2­jadvaldagi raqamlardan keskin farq qiladi. 
 
Nazorat savollari 
1. Yer sharida quruqlik va suv yuzalari qanday taqsimlangan? 
2. Yer sharida suvning katta va kichik aylanishlarida qanday tizimlar 
ishtirok etadi? 
3. Materiklar ichida namlikning aylanishi qay tarzda kechadi? 
4. “Okeanga tutash yoki chekka oqimli hudud” deganda nimani 
tushunasiz? 
5. Ichki oqimli hudud yoki berk havzalarga misol keltiring. 
6. Yer shari suv balansining kirim va chiqim qismlari elementlarini 
aytib bering. 
7. Yer shari suv balansi elementlarining miqdoriy qiymatlarini eslay 
olasizmi? 
8. Okeanga tutash hudud uchun suv balansi tenglamasi qanday 
ko‘rinishda bo‘ladi? 
9. Ichki oqimli hudud yoki berk havzalarning suv balansi tenglamasi 
qanday ko‘rinishda yoziladi? 
10. Okeanga tutash yoki chekka oqimli hudud uchun suv balansi 
tenglamasini yozib, izohlab bering. 
 

---

64