Uliwma pedagogika

Balani u`yde ta`rbiyalawdin` maqseti xa`m waziypalari. Pu`tkil elimiz boyinsha
sheshiliwi tiyisli ko`pshilik mashqalalar ishinde, sem`ya-mashqalasi birinshi orinda turadi. 
Sebebi sem`yada adamzat ja`miyetinin` jan`a adami o`sip-jetilisedi, ta`rbiyalanadi. Bala mektep
jasina tolg`ang`a shekem u`yde ta`rbiyalanadi, al mekteptegi oqiw jillarinda sabaqtan son` u`yde 
ta`rbiya beriledi. Balani u`yde ta`rbiyalaw mashqalasi bir qatar a`xmiyetli waziypalardin`
sheshiliwine ja`rdem beredi. Ma`selen: 1-den sem`ya saqlanadi xa`m bekkemlelenedi. Bala 
arqali ko`pshilik sem`yalarda ajirasiwlarg`a shek qoyiladi, toliq emes sem`yalardag`i bala
ta`rbiyasina da kewil bo`linedi. Asirawshisinan ayirilg`an bala arqali ajirasqan sem`yalarda 
tiklenedi. 2-den balalardin` ata-analarina g`amkorliq jasaladi. Olar atasina, anasina, kempir-
g`arrisina basqa da tuwisqan tuwg`anlarina jaqin qatnasta boliwg`a u`yrenedi. 3-den analardin` 
bas ta`rbiyashi sipatinda ro`li bekkemlenedi. 4-den jas shan`araqtin` bekkemleniwine ta`sir
jasaydi. Olar ma`sla`xa`tlar beredi. Ata-analardin` usinday juwapkershilikli waziypalardi 
atqaratug`inlig`i O`zbekstan xa`m Qaraqalpaqstan Respublikasi Nizaminda keltirilip o`tilgen.
Bul Nizamda ata-ananin` nekesi, sem`yani bekkemlewde xa`m bala ta`rbiyasinda juwapker 
ekenligi ko`rsetilgen.
Xa`r bir shan`araq ta`rbiyaliq xizmetlerdi de atqaradi. Bul ta`rbiyaliq xizmetler shan`araq 
ag`zalarin to`mendegilerge minnetleydi. 1-den o`zinin` ul-qizlarina unamli ta`sir jasaw. 2-den
shan`araqta unamsiz minez-quliq ko`rinislerin boldirmawdin` ila`jlarin islep shig`iw. 3-den 
Sirttan beriletug`in unamli u`lgilerdi qabillaw mu`mkinshiliklerinen paydalaniw. 4-den sirttan
beriletug`in unamsiz ta`sirlerge tosqinliq jasaw. 
Uy ta`rbiyasinin` na`tiyjeli boliwi, bir qatar shart-sharayatlarg`a da baylanisli boladi.
Bunday shart-sharayatlar to`mendegilerden ibarat. 1. Xa`r bir shan`araqtin` xaliq penen 
baylanislig`i. Shan`araq bere almaytug`in ta`rbiyani xaliq bere aladi. Xaliq shan`araqtag`i
ta`rbiyag`a bag`dar beredi. 2. Shan`araqta ja`ma`a`t ushin jeke adamdi ta`rbiyalaw. 3. U`yde ata-
ana xa`m balalardin` birliktegi miynetlerin sho`lkemlestiriw. Bul shan`araq basshisinin`
talapshan`lig`i xa`m do`retiwshiligine baylanisli boladi. 4. Shan`araq turmisin sho`lkemlestiriw. 
5. Shan`araqta ku`nlik rejimdi ornatiw. 6. Shan`araqta jaqsi qatnasiqlardi ornatiw. 7. Balalardin`
u`ydegi oqiw miynetlerin duris sho`lkemlestiriw. 8. Shan`araqta balalardin` jas o`zgesheliklerin 
xa`m jinisin esapqa aliw.