Umum ped na amal-O`um 13-14

Lekin bunday yuqori talab nima bilan bog‘liq? Ko‘pgina mamlakatlarda STEAM-ta‘lim 
ba‘zi sabablarga ko‘ra ustuvor ahamiyatga ega: 
Yaqin kelajakda dunyoda va shuning uchun O‘zbekistonda muhandislar, yuqori texnologiyali 
ishlab chiqarish mutaxassislariga talab juda yuqori bo‘ladi. 
Uzoq kelajakda biz tabiiy fanlar bilan birgalikda texnologiya va yuqori texnologiyali ishlab 
chiqarish bilan bog‘liq bo‘lgan kasblarga ega bo‘lamiz, ayniqsa bio va nanotexnologiya mutaxassislariga 
katta talab bo‘ladi. 
Mutaxassislar texnologiya, tabiiy fanlar va muhandislikning turli sohalaridan keng qamrovli 
ta‘lim va tajribaga muhtoj bo‘ladi. 
Integratsiyalashgan ta‘lim 
Xo‘sh, bu ta‘lim tizimi va fanlarni o‘qitishning an‘anaviy usuli o‘rtasidagi farq nima? STEAM-
ta‘lim o‘quvchilar ilmiy usullarni amalda qanday qo‘llashni tushunishga kirishadigan aralash muhitni 
nazarda tutadi. Ushbu dastur bo‘yicha talabalar, matematika va fizika bilan bir qatorda, o‘z robotlarini 
ishlab chiqadigan va ishlab chiqaradigan 
robotlarni 
o‘rganadilar. Darslarda maxsus texnologik uskunalar 
ishlatiladi. 
Xulosa qilib aytganda, shuni ta‘kidlashni istardikki, an‘anaviy o‘qitish uslublari bilan 
taqqoslaganda, o‘rta maktabdagi STEAM yondashuvi bolalarni tajribalar o‘tkazishga, modellar tuzishga, 
mustaqil ravishda musiqa va filmlar yaratishga, o‘z g‘oyalarini haqiqatga aylantirishga va yakuniy 
mahsulotni yaratishga undaydi. Ushbu ta‘lim yondashuvi bolalarga nazariya va amaliy ko‘nikmalarni 
samarali tarzda birlashtirishga imkon beradi va universitetga kirish va keyingi o‘qishni osonlashtiradi. 
STEAM texnologiyasi ta‘limdan farqli ravishda bilimlarni alohida emas, o‘zaro mutanosib 
holda olib borishni ta‘minlab beradi. O‘quvchi o‘zida nostandart fikrlash, muammoga bir nechta yechim 
topish va ijodkorlik ko‘nkmalarini shakllantiradi va bu uning kelajakdagi faoliyatida juda qo‘l keladi. 
STEAM ta‘limi texnologiyasi tabiiy fanlar, texnologiya, tasviriy san‘at, matematika fanlari 
asosida o‗quvchilarni o‗qitish metodikasi bo‗lib, o‗quvchida amaliy mashg‗ulotlar yordamida ilmiy-
texnik bilimlarni real hayotda qo‗llash ko‗nikmalarini shakllantiradi. Bunda fanlarning o‗zaro uyg‗un 
holda yozilgan o‗quv dasturlari bir-birini to‗ldiradi va birgalikda o‗quvchida yaratuvchanlik layoqatini 
hosil qiladi. 
2017-2021-yillarda O‗zbekiston Respublikasini rivojlantirishning beshta ustuvor yo‗nalishi 
bo‗yicha Harakatlar strategiyasini ―Ilm, ma‘rifat va raqamli iqtisodiyotni rivojlantirish yili‖da amalga 
oshirishga oid davlat dasturi to‗g‗risidagi Farmonida Xalq ta‘limi vazirligi zimmasiga Umumiy o‗rta 
ta‘limning Milliy o‗quv dasturini ishlab chiqish vazifasi yuklatilgan. 
STEAM ta‘limining rivoji tabiiy fanlar (fizika, kimyo, biologiya), texnologiya, tasviriy san‘at, 
matematika fanlari dasturlarining mazmun-mohiyati, mavzularning mantiqiy ketma-ketligi va 
uzviyligining ta‘minlangani hamda o‗quvchilarda shakllanishi zarur bo‗ladigan bilim va 
ko‗nikmalarning aniq belgilanishi bilan bog‗liq. Zamonaviy ta‘lim uslubini rivojlantirish maqsadida 
Xalq ta‘limi vazirligi qoshidagi Respublika ta‘lim markazida har bir fan yo‗nalishlari bo‗yicha ishchi 
guruhlari shakllantirildi. Olimlar, ekspertlar, o‗qituvchi va metodistlardan iborat jamoalar STEAM 
ta‘limi yo‗nalishida ilg‗or tajribalarni o‗rganib, uni rivojlantirish yuzasidan izlanishlar olib borishmoqda. 
Xususan, umumiy o‗rta ta‘limning Milliy o‗quv dasturi loyihasi doirasida fizika, kimyo, 
biologiya, texnologiya, tasviriy san‘at, matematika fanlarining dasturlarini tayyorlashda o‗quvchida 
amaliy ko‗nikma shakllantiruvchi larni qamrab olish, fanlarni mazmun-mohiyatan bog‗lash va to‗ldirish, 
o‗quvchilarda shakllanishi zarur bo‗ladigan bilim va ko‗nikmalar darajasini aniq belgilash inobatga 
olingan. Umumta‘lim fanlari kesimida fan dasturlarini tahlil qilish grafigi ishlab chiqilgan va mazkur 
grafik asosida ishlar amalga oshirilmoqda. 
Xalq ta‘limi tizimini 2030 yilgacha rivojlantirish konsepsiyasiga ko‗ra, STEAM fanlarni joriy 
qilish jarayonida o‗quvchilarda tanqidiy fikrlash, axborotni mustaqil izlash va tahlil qilish layoqatlarini 

---

UZLIKSIZ TA‘LIM PEDAGOGIKASI 
46 
shakllantiradigan dasturlar va yangi davlat ta‘lim standartlari joriy etilishi belgilangan. Yoshlarning 
bilim va ko‗nikmalarini mustahkamlash uchun STEAM fanlarini chuqur o‗rganishga mo‗ljallangan 
didaktik materiallar va multimedia mahsulotlarining yangi avlodi tayyorlanadi.