Умумий ќолатлар

8.2. 
КЎП ЁҚИЛҒИЛИ АЁҚС АГТКС ва АГҚС ЁНҒИНГА ҚАРШИ ҲИМОЯ 
ВОСИТАЛАРИГА БЎЛГАН ТАЛАБЛАР 
 
8.2.1. 
Кўп ёқилғили АЁҚС қаерда жойлашишига боғлиқ бўлмаган ҳолда ташқи 
ёнғинга қарши водопровод билан таъминланиши керак. 
Транспорт воситалари ёқилғи бакларини СУГ билан тўлдирадиган АЁҚСлар 
юқори босимли ёнғинга қарши водопровод билан таъминланишлари керак.
8.2.2. 
Ҳудудий ёнғин хавфсизлиги бўлинмалари билан келишган ҳолда ташқи 
ёғинни ўчиришга ва устидан қуйиб совутишга сувнинг берилиши насос станцияси 
ёрдамида умумий сиғими 200 м
3
дан кам бўлмаган, АЁҚСдан 200 метрдан ортиқ 
бўлмаган масофада жойлашган ёнғинга қарши сув ҳавзаси ёки резервуаридан 
амалга оширилиши керак. Тегиб бўлмайдиган ёнғинга қарши сув заҳирасини тиклаш 
учун зарур бўлган вақт 24 соатдан ортиқ бўлмаслиги керак.  
8.2.3. Омбор майдонида ер устида жойлашган ичида СУГ бўлган жиҳозларни ва 
автоцистернани ёнғин ҳолатида совутилишини таъминлаш учун, белгиланган жиҳоз 
устки юзасига сув оқизиб совутиш тизимининг ўрнатилишини назарда тутиш лозим. 
Сув оқизиб совутиш тизими операторлар хонасидан (масофадан) ишга 
тушириладиган бўлиб АЁҚС ёнғинга қарши водопровод тизимига уланган бўлиши 
керак.
Сув оқизиб совутиш тизимининг жойлашиши ва конструктив бажарилиши, унинг 
ёнғиннинг иссиқлик нурланиши таъсирига бардошлилигини таъминлаши керак.
8.2.4. 
Суюқ ёқилғи сақлаш АЁҚСда ташқи ёнғин ўчириш учун бўладиган сув 
сарфи, биноларни ўчириш учун зарур бўлган сув сарфининг энг катта (максимал) 
миқдори ва СУГли автоцистерна, ер устида жойлашган ичида СУГ ва сиқилган 

---

ШНК 2.09.20-08 
37 
табиий газ бўлган жиҳозларни совутиш учун зарур бўлган умумий сув сарфини 
ўзичига олган йиғинди сифатида ҳисоблаш йўли билан аниқланади. 
Автоцистернани ер устида жойлашган ичида СУГ ва сиқилган табиий газ бўлган 
жиҳозларни совутиш учун зарур бўлган сувнинг узатилиш унумдорлиги қуйидагича 
қабул қилинади: 
Автоцистерна юзаси учун -1 м
2 
ҳимояланаётган юзага 0,1 л/с; 
сиғимлар, баллонлар, штуцерлар ва сақловчи клапанларини ҳисобга олган 
ҳолда, 
функционал 
жиҳозлар, 
қувурлар 
туташган 
жойлардаги 
бекитиш 
арматуралари, қувурлар ва насослар хонасининг жиҳозлари жойлашган жой учун-1м
2
ҳимояланаётган юзага 0.5 л/с. 
Совутиш учун берилаётган сувнинг ҳисобий вақти 60 дақиқадан ортиқ деб қабул 
қилинади. 
8.2.5. Сиқилган табиий газ ва СУГ ишлатиладиган хоналар автоматик ёнғин 
сигнализацияси билан жиҳозланишлари зарур. 
8.2.6. АЁҚС хонасида ёнғин сигнализацияси ишлаб кетганида автоматик тартиб 
(режим)да қуйидагилар: 
сутка давомидв одам бўладиган АЁҚС операторлар хонасида ёнғин ҳақида 
сигнал берилиши; 
резервуар 
(идиш)ларнинг 
ёқилғи 
билан 
тўлдириш 
операцияларининг 
тўхтатилиши; 
СУГни резервуарга ва СУГ буғларини АЦнинг бўш ҳажмига узатиш қувурларига 
ўрнатилган бекитиш арматураларининг ёпилиши; 
ҳамма ёқилғи тарқатиш колонкалари ва компрессор жиҳозларининг ўчирилиши 
таъминланиши керак. 

---

ШНК 2.09.20-08 
38