Umumiy fizika kursidan amaliy mashg‘ulotlar uchun o‘quv qo‘llanma
Download 0.71 Mb.
|
Amaliy mashg'ulot
- Bu sahifa navigatsiya:
- Javob
|
Topish kerak:
T = ?
Yechilishi: L induktivlik va S sig‘imli kondensatordan iborat konturdagi tebranish davri formulasi ko‘rinishga ega. YAssi kondensator sig‘imi
ifoda yordamida aniqlanadi. Sig‘im ifodasini tebranish davri formulasidagi S ning o‘rniga qo‘yib E davrni aniqlashimiz mumkin:
masala shartidagi son qiymatlarini qo‘yib, hisoblaymiz: Javob: Tebranish davri qiymati T = 2,28 10-6 c ga teng. Mustaqil yechish uchun masalalar 10.1. Prujinaga osib qo‘yilgan g massali sharcha Gs chastota bilan tebranmoqda. Prujinaning elastiklik koeffisiyentini toping. 10.2. Mayatnikli soatni Yer sirtidan 20 km balandlikka ko‘targanda uning yurishi qanday o‘zgaradi? 10.3.Elektropoezd vagoning shiftiga matematik mayatnik osibqo‘yilgan. Vagon gorizontal yo‘nalishida tezlanish olganda mayatnikning tebra-nishlar davri necha marta o‘zgaradi? 10.4. Massasi 5 g bo‘lgan jism tebranishi
tenglama bilan ifodalanadi. Jismning tebranish boshlanganidan 20 so‘tgan paytdagi kinetik va potensial energiyalari qiymatlarini toping. Jismning to‘la energiyasi qanday bo‘ladi? 10.5. Uzunligi sm bo‘lgan sterjen uning uchidan sm masofada yotgan nuqtasi orqali o‘tgan gorizontal o‘q atrofida tebranmoqda. Sterjenning tebranish davrini toping. 10.6. Suv yuzasidagi qayiqning tebranish davri 4,0 s, qo‘shni to‘lqin o‘rkachlari orasidagi masofa esa 6,0 m bo‘lsa, ko‘lda to‘lqinlarning tarqalish tezligini toping. 10.7. Ko‘ndalang tovush to‘lqinlarning misda tarqalish tezligini toping. Mis uchun siljish moduli 12,0 GPa, misning zichligi esa 8900 kg/m3. 10.8. Havo bilan to‘ldirilgan 1,0 m uzunlikdagi ochiq truba asosiy tonining chastotasini toping. 10.9. Ichiga suv quyilgan, bir uchi berkitilgan 1,5 m uzunlikdagi trubada asosiy ton chastotasi qanday bo‘ladi? Tovushning suvda tarqalish tezligini 1,5 km/s deb oling. 10.10. Uzunligi 50 m, diametri 0,20 mm bo‘lgan po’lat tor chastotasi 430 Gs bo‘lgan kamertonga unison sozlangan bo‘lsa, torning tarangligini toping. 10.11. m/s tezlik bilan harakatlanayotgan suv osti kemasi yuborayotgan kGs chastotali ultratovush signali to‘siqqa urilib, undan qaytib keladi. Yuborilayotgan va qabul qilinayotgan signallar chastotalarining farqini toping. 10.12. Tebranish konturi 800 SGSs sig‘imli kondensator hamda 2 10 -3 Gn induktivlikka ega g‘altakdan iborat. Kontur qanday to‘lqin uzunlikka sozlangan? Kontur qarshiligi hisobga olinmasin. 10.13. Induktivligi L=3 10-5Gn bo‘lgan g‘altak plastinkalarining sathi S= 10sm2 va ular oraliqlari d= 0,1 mm bo‘lgan yassi kondensatorga ulangan. Agar kontur 750 m uzunlikdagi to‘lqinga rezonanslashsa, plastinkalar oralig‘ini to‘ldiruvchi muhitningdielektrik singdiruvchanligi nimaga teng. 10.14. 2mkf sig‘imda 1000gs tovush chastotasini olish uchun tebranish konturiga qanday induktivlik ulash kerak? Kontur qarshiligi hisobga olinmasin. 10.15.Tebranish konturi induktivligi 5 10-3 Gn bo‘lgan g‘altak va yassi kondensatordan tuzilgan. Kondensator plastinkalari yuzi 3 sm2 ga, oralig‘i 0,6 mm ga teng. Kondensator dielektrik singdiruvchanligi 6 ga tengg bo‘lgan modda bilan to‘ldirilgan bo‘lsa, shu konturning tebranish davrini aniqlang. Elektr doimiysi . 10.16.Konturdagi elektromagnit tebranish chastotasi 2 106 gs ga teng. Konturdagi kondensator sig‘imi C=10-10 F bo‘lsa, shu konturdagi g‘altakning induktivligini aniqlang. 10.17.Induktivligi 9 10-5Gn ga teng g‘altak va ko‘ndalang yuzi 300 sm2 hamda oraliq masofasi 0,3 mm bo‘lgan plastinkalar yassi kondensatordan iborat konturdagi elektromagnit tebranishlar chastotasi 4 105 Gs bo‘lsa, kondensator plastinkalari orasiga quyilgan moddaning dielektrik singdiruvchanligini toping. 10.18. Agar konturning induktivligini 0,1 dan 10 mkGn gacha, sig‘imini esa 50 dan 5000 pf gacha o‘zgartirish mumkin bo‘lsa, konturdagi xususiy tebranishlar chastotasi diapazoni qanday bo‘ladi? 10.19. Kondensatorning sig‘imi 50 pf bo‘lganda 10Mgs chastotali erkin tebranishlar hosil qilish uchun tebranish konturiga qanday kattalikdagi induktivlik ulash lozim? 10.20.Tebranish konturi induktivligi 3 10-3 Gn bo‘lgan g‘altak va yassi kondensatordan tuzilgan.Yassi kondensator bir – biridan 3 10-4m masofada joylashgan. 12 10-3 m radiusli ikki o‘zaro parallel diskdan iborat. Qoplamalar orasidagi muhitning dielektrik singdiruvchanligi 9 ga teng. Konturning xususiy tebranish davri T topilsin. 10.21.To‘lqin uzunligi 150 m bo‘lgan elektromagnit tebranish bilan rezonansda bo‘ladigan tebranish konturidagi induktivlik 100 mkGn. Kondensator sig‘imi aniqlansin. 10.22.Sig‘imi 40 pf bo‘lgan kondensatorga ega bo‘lgan kontur 4 10-2 m to‘lqin uzunligiga sozlangan. Tebranish konturidagi g‘altak induktivligini va tebranish chastotasini aniqlang. 10.23.Sig‘imi 2 mkF va induktivligi 0,8 mGn bo‘lgan konturdagi elektromagnit tebranishning xususiy tebranish davri T ni va chastotasi ni toping. 10.24.Tebranish konturi 25 mGn induktiv g‘altak va yassi kondensatordan tuzilgan. Kondensator qoplamalarining yuzasi 4 sm2 bo‘lib, qoplamalar oralig‘i slyuda () bilan tuldirilgan. Agar konturning xususiy tebranish davri 2 10-6 s bo‘lsa, plastinkalar oralig‘i d ni toping. 10.25.Tebranish konturi 2,2 mGn sig‘imli kondensator va g‘altakdan tuzilgan. Agar konturdagi elektromagnit tebranishlarning xususiy chastotasi 420 kGs bo‘lsa, g‘altakning induktivligi L ni toping. 10.26. Chastotasi 50 Gs bo‘lgan o‘zgaruvchan tok zanjirida 100 Om li aktiv qarshilik bilan bir xil qarshilik ko‘rsatadigan kondensatorning sig‘imini toping. 10.27.Sig‘imi 5 mkF bo‘lgan kondensator va qarshiligi 150 Om bo‘lgan o‘tkazgich kuchlanishi 120 V va chastotasi 50 Gs bo‘lgan o‘zgaruvchan tok zanjiriga ketma – ket ulandi. Tok kuchining maksimal va effektiv qiymatlarini, tok bilan kuchlanish orasidagi faza siljishini hamda effektiv quvvatni toping. 10.28.Ketma – ket ulangan kondenstor va induktiv g‘altakdan iborat tebranish konturining rezonans chastotasi kGs. G‘altakning aktiv qarshiligi Om, konturning chastotasi kGs bo‘lgan o‘zgaruvchan tokka ko‘rsatayotgan to‘la qarshiligi kOm bo‘lsa, g‘altakning induktivligini toping. 10.29.Sig‘imi 0,05 mkF bo‘lgan zaryadlangan kondensator induktivligi 5,0 mGn bo‘lgan g‘altakka ulandi. G‘altak ulangandan qancha vaqt o‘tgach kondensatordagi elekt maydonining energiyasi g‘altak magnit maydonining energiyasiga teng bo‘lib qoladi? 10.30.Induktivligi 10 mGn bo‘lgan g‘altak va sig‘mi 4,0 mkF bo‘lgan kondensatordan iborat tebranish konturida elektromagnit tebranishlari vujudga kela olishi uchun kontur qancha qarshilikka ega bo‘lishi kerak? 10.31.Induktivligi Gn bo‘lgan tebranish konturidagi kondenstor qoplamlarida potensiallar ayirmasining amplituda qiymati s vaqtdan so‘ng marta kamaygan bo‘lsa, konturning aktiv qarshiligini toping. 10.32. Radiopriyomnikning qabul qilish konturi 1,5 mGn induktivlikka va 450 pF sig‘imga ega bo‘lsa, u qanday uzunlikdagi tulqinga sozlangan? 10.33.Agar shisha uchun va bo‘lsa, elektromagnit tebranishlar-ning unda tarqalish tezligini toping.
Download 0.71 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|