Umumiy gigiyena va ekologiya


Download 3.01 Kb.
Pdf ko'rish
bet5/30
Sana14.08.2017
Hajmi3.01 Kb.
#13437
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   30
harorati 22°C dan kam bo‘lmasligi kerak.
Maktab,  maktab-internat,  o‘quv  yurtlari  xonalarining  havo
temperatura 20°C, nisbiy namligi 40–60 % bo‘lishi, qish, kuz va
bahor oylarida esa sinflarda, laboratoriyalarda, kutubxonalarda,
4-rasm. Termograf.

40
ma’muriyat  xonalarida,  o‘qituvchilar  xonasida  21–17°C,  ish
xonalari va yotoqxonalarda 18–16°C, ayvonlarda va yechinish,
yuvinish  xonalarida,  sðort  zallarida  15°C  dan  kam  bo‘lmasligi
kerak.
Profilaktika-davolash muassasalarida qish faslida nisbiy nam-
ligi 30–50 % bo‘lgan ðalatalarda harorat 20°C, chala tug‘ilgan
bolalar uchun ajratilgan xonalarda 25°C, muolaja va jarohatlarni
bog‘lash  xonalarida  22°C,  jarrohlik  xonasida  21°C,  tug‘ish
xonasida 25°C bo‘lishi kerak.
Xona temperaturasini bir yo‘la tekshirilganda olingan ma’lu-
motni to‘la deb bo‘lmaydi, chunki olinadigan ko‘rsatkich faslga,
isitish  moslamalarining  turiga,  issiqlik  chiqarish  davomiyligiga,
xonadagi  odamlar  soniga,  ularning  xonada  bo‘lish  ðaytiga  va
boshqalarga  bog‘liq.
Shunga  ko‘ra  xona  temperaturasi  yuqoridagilarni  hisobga
olgan holda kun davomida tekshirib turilgani ma’qul.
Havo  namligini  aniqlashda  asðiratsion  va  statik  ðsix-
rometrlardan  hamda  gigrograflardan  foydalaniladi.  Asðiratsion
ðsixrometrning statik ðsixrometrdan farqi shundaki, asðiratsion
ðsixrometrga  o‘rnatilgan  moslama  orqali  termometr  ko‘r-
satkichlarini aniqlashdan oldin, joylarda asðiratsiya usulida havo
yo‘nalishini  bir  tekisda  tashkil  qilish  bilan
birga termometrlarni radiatsion nur ta’siridan
himoya qilish choralari ko‘rilgan (5-rasm).
Psixrometrlar  yordamida  absolut  namlik
aniqlanadi. Absolut namlik formula yordamida
hisoblab chiqiladi K= F – 0,50 (T – T
1
):
;

B
K  = F  –
 (T –T ) 
1
0,50
755
bunda:  K–  absolut  namlik,  mm  sim  ustuni
bo‘yicha; F– nam termometrning ko‘rsatishi
bo‘yicha  maksimal  namlik  (jadvaldan  oli-
nadi); T – quruq termometr ko‘rsatishi, °C;
T

– nam termometr ko‘rsatishi,°C; B– tek-
shirish  vaqtidagi  barometr  bosimi,  mm  simi
ustida.
Toðilgan  absolut  namlikni  namlikka  o‘t-
kazish  uchun  quyidagi  formuladan  foyda-
laniladi:
5-rasm. Psixrometr.

41
100%;

1
1
K
K  = 
F
bunda: K
1
– nisbiy namlik, % hisobida; K– absolut namlik, mm
simob  ustunida;  F
1
–  quruq  termometrning  harorati  bo‘yicha
maksimal namlik olinadi.
Havo harakati sezilmaydigan xonalardagi nisbiy havo nam-
ligini stansion ðsixrometr ko‘rsatkichi bo‘yicha hisoblash.
Aholi yashaydigan xonalarda nisbiy namlik 40–60% bo‘lishi
kerak.
Gigrograf  –  havo  namligini  uzluksiz  qayd  qilib  boruvchi
asbob.  Gigrografning  asosiy  qismi  yog‘sizlantirilgan  ayol  sochi
yoki  ot  yoli  bo‘lib,  unga  uzatkich  mexanizmi  yordamida  chi-
zuvchi ko‘rsatkich ulanadi (6-rasm). Namlik o‘zgarganda soch
tolasi  uzayadi  yoki  qisqaradi.  Namlikning  o‘zgarishi  soat
mexanizmi qo‘zg‘almas o‘q atrofida aylanib turadigan barabanga
o‘ralgan  qog‘oz  tasmadagi  richag  uchiga  o‘rnatilgan  chizg‘ich
yordamida uzluksiz chiziladi, barabanning aylanish davriga ko‘ra,
gigrograflar sutkali va haftali bo‘ladi.
6-rasm. Gigrograf.
Havo harakati. Havo harakatini O‘rta Osiyo iqlimi sharoitida
aniqlash muhim gigiyenik ahamiyatga ega. U turarjoy, ko‘cha,
binolar atmosfera havosining tibbiy tozalanishini ta’minlaydi.
Havo  harorati  yuqori  bo‘lganda  shamol  ortiqcha  issiqlikni
haydaydi. Past temperaturasi sharoitlarda esa shamolning salbiy
ta’siri  ortadi.
Sanitariya amaliyotida havo yo‘nalish tezligi, asosan, qanotli
va  kosachali  anemometrlar  yordamida  aniqlanadi.

42
-
o
m
r
e
T
-
o
m
r
e
T
-
o
m
r
e
T
-
o
m
r
e
T
-
o
m
r
e
T
r
t
e
m
-
t
a
s
r
‘
o
k
C
°
,
i
h
c
i
k
°
0
,
i
h
c
i
k
t
a
s
r
‘
o
k
r
t
e
m
o
m
r
e
t
m
a
N
°
0
,
i
h
c
i
k
t
a
s
r
‘
o
k
r
t
e
m
o
m
r
e
t
m
a
N
°
0
,
i
h
c
i
k
t
a
s
r
‘
o
k
r
t
e
m
o
m
r
e
t
m
a
N
°
0
,
i
h
c
i
k
t
a
s
r
‘
o
k
r
t
e
m
o
m
r
e
t
m
a
N
°
0
,
i
h
c
i
k
t
a
s
r
‘
o
k
r
t
e
m
o
m
r
e
t
m
a
N
2
1
3
,
5
7
,
5
0
,
6
4
,
6
8
,
6
2
,
7
6
,
7
0
,
8
4
,
8
7
,
8
1
,
9
5
,
9
9
,
9
3
1
9
,
5
4
,
6
8
,
6
2
,
7
6
,
7
0
,
8
4
,
8
8
,
8
2
,
9
6
,
9
0
,
0
1
4
,
0
1
8
,
0
1
4
1
6
,
6
1
,
7
5
,
7
0
,
8
4
,
8
8
,
8
2
,
9
7
,
9
1
,
0
1
5
,
0
1
9
,
0
1
3
,
1
1
7
,
1
1
5
1
3
,
7
8
,
7
2
,
8
7
,
8
2
,
9
6
,
9
0
,
0
1
5
,
0
1
9
,
0
1
4
,
1
1
8
,
1
1
2
,
2
1
6
,
2
1
6
1
0
,
8
5
,
8
0
,
9
4
,
9
9
,
9
3
,
0
1
8
,
0
1
3
,
1
1
8
,
1
1
2
,
2
1
6
,
2
1
1
,
3
1
5
,
3
1
7
1
6
,
8
1
,
9
7
,
9
2
,
0
1
7
,
0
1
2
,
1
1
6
,
1
1
1
,
2
1
6
,
2
1
0
,
3
1
5
,
3
1
9
,
3
1
4
,
4
1
8
1
3
,
9
9
,
9
4
,
0
1
9
,
0
1
4
,
1
1
9
,
1
1
4
,
2
1
9
,
2
1
4
,
3
1
9
,
3
1
4
,
4
1
8
,
4
1
3
,
5
1
9
1
0
,
0
1
6
,
0
1
1
,
1
1
7
,
1
1
2
,
2
1
7
,
2
1
2
,
3
1
8
,
3
1
3
,
4
1
8
,
4
1
3
,
5
1
7
,
5
1
2
,
6
1
0
2
6
,
0
1
2
,
1
1
8
,
1
1
4
,
2
1
9
,
2
1
4
,
3
1
0
,
4
1
5
,
4
1
1
,
5
1
6
,
5
1
1
,
6
1
6
,
6
1
1
,
7
1
1
2
2
,
1
1
9
,
1
1
6
,
2
1
1
,
3
1
6
,
3
1
2
,
4
1
8
,
4
1
3
,
5
1
9
,
5
1
5
,
6
1
1
,
7
1
5
,
7
1
0
,
8
1
2
2
8
,
1
1
5
,
2
1
2
,
3
1
8
,
3
1
4
,
4
1
0
,
5
1
6
,
5
1
1
,
6
1
7
,
6
1
3
,
7
1
9
,
7
1
4
,
8
1
9
,
8
1
3
2
5
,
2
1
1
,
3
1
8
,
3
1
4
,
4
1
1
,
5
1
7
,
5
1
4
,
6
1
0
,
7
1
6
,
7
1
2
,
8
1
8
,
8
1
3
,
9
1
8
,
9
1
4
2
1
,
3
1
8
,
3
1
5
,
4
1
2
,
5
1
7
,
7
1
7
,
7
1
8
,
7
1
4
,
8
1
0
,
9
1
6
,
9
1
1
,
0
2
7
,
0
2
3
,
1
2
5
2
7
,
3
1
5
,
4
1
2
,
5
1
9
,
5
1
2
,
7
1
2
,
7
1
9
,
7
1
5
,
8
1
2
,
9
1
8
,
9
1
5
,
0
2
2
,
1
2
7
,
1
2
y
i
b
s
i
N
,
k
il
m
a
n
%
0
1
5
1
0
2
5
2
0
3
5
3
0
4
5
4
0
5
5
5
0
6
5
6
0
7
Qanotli  anemometr  shamolda  harakatga  keluvchi  o‘qqa
o‘rnatilgan qanotlardan iborat (7-rasm). Qanotlar harakati nati-
jasida aylantiriladigan o‘q ko‘rsatkichni harakatga keltirishi tufayli
havoning yo‘nalish tezligi siferblatda ifodalanadi. Buning uchun
asbobni ishlatishdan oldin siferblat ko‘rsatkichlaridagi son yozib
1-Ilova.

43
olinadi,  ma’lum  vaqt  asbob  ish-
latilgach,  so‘nggi  ko‘rsatkichdan
oldingisi  ayrilib,  sekundlarga  bo‘li-
nadi,  olingan  raqam  havo  harakat
tezligini  sekundlarda  ifodalaydi.
Qanotli anemometrlar yordamida
tezlanishi 0,3 dan 12 m/sek bo‘lgan
havo yo‘nalishini aniqlash mumkin.
Kosachali anemometr. Bu usulda
havo  yo‘nalish  tezligini  aniqlash
qanotli  anemometrdan  aylanuvchi
o‘qqa  qanotlar  o‘rniga  kosachalar
o‘rnatilishi  bilan  farqlanadi.  Ko-
sachali  anemometrda  tezligi  se-
kundiga 1 dan 20 m bo‘lgan havo yo‘nalishini aniqlash mumkin
(8-rasm).  Yoðiq  xonalarda  havoning  kichik  harakat  tezligini
aniqlash  uchun  (0,1–0,2  m/sek  gacha)  katatermometrdan
foydalaniladi  (9-rasm).
Havoning sovitish xususiyatini aniqlash uchun katatermometr
asbobining yuqori rezervuarini ichidagi sðirt 1/2 – 1/3 hajmiga
ko‘tarilgunicha  suv  hammomida  isitiladi,  so‘ngra  ho‘llangan
qismini  quruq  qilib  artib  tekshirilayotgan  joyga  –  shtativga
o‘rnatiladi va naychadagi (sðinning ko‘rsatkichi 38°C dan 35°C
9-rasm. Katatermometr.
8-rasm. Kosachali anemometr.
7-rasm. Qanotli  anemometr.

44
ga  qadar  tushish  vaqti)  sekundlarda  belgilanadi.  Katatermo-
metrlarning  sovish  tezligi  (mkal-sm
2
/sek)  havoning  sovitish
xususiyatini  ifodalaydi.  Bu  quyidagi  formula  yordamida
aniqlanadi:
,
1
F
H  = 
a
bunda: F– katatermometr omili (o‘zgarmas kattalik); a – nay-
chadagi sðirt ko‘rsatkichi, 38°C dan 35°C ga qadar tushish vaqti
sekundlarda  ifodalanadi.
H ni va atrofdagi havo harorat tezligini bilgan holda emðirik
toðilgan formula yordamida xonadagi  harakat  tezligini  aniqlash
mumkin.







H
V  = 
Q
2
0,13
 1 m/sek gacha bo‘lgan havo tezligi uchun.







H
V  = 
Q
2
0,13
  1  m/sek  dan  yuqori  bo‘lgan  havo  tezligi
uchun.
Bunda: V – havoning harakat tezligi, m/sek; H – quruq kata-
termometrning sovish tezligi mkal/sm
2
/sek; Q – odamning tana
harorati  36,5°  bilan  tashqi  muhit  harorati  orasidagi  farq;
0,20–0,40–0,13–0,47 – emðirik koeffitsiyentlar.
Yoðiq  xonalarda,  davolash  ðrofilaktoriylarida  va  muas-
sasalarida havoning harakat tezligi 0,2–0,4 m/sek orasida bo‘lishi
kerak.
Havo  harakati  tezligining  me’yori,  asosan,  xonaning  haro-
ratiga ko‘ra belgilanadi. Turarjoy xonalarida havo harakatining
tezligi 0,1 – 0,3 m/sek, sðort zallarida 0,5 m/sek gacha, ishlab
chiqarishda va issiq sexlarda 1–1,5 m/sek gacha me’yor bo‘lib
hisoblanadi.
Gigiyenik  nuqtayi  nazardan  qulay  deb  shunday  harorat,
nisbiy namlik tezligi va boshqa ko‘rsatkichlarga aytiladiki, hosil
qilingan  bunday  sharoitlarda  organizmda  issiqlik  almashinuvi
va  fiziologik  faoliyat  me’yorida  kechadi.  Bunday  mikroiqlim
komfort zona deb ataladi.
Komfort zona (kattalar uchun) havo temperaturasi 17–18 °C,
nisbiy namligi 40–60 % va havo yo‘nalish tezligi 0,1 m/sek bo‘lishi

45
kerak.  Yangi  tug‘ilgan  bolalar  uchun  havo  temperaturasi  qish
faslida  24–25°C,  bahor  va  kuz  fasllarida  21–22°C,  yoz  faslida
esa  18–19°C  atrofida,  nisbiy  namligi  qanday  fasl  bo‘lishidan
qat’iy  nazar  40–60 %,  havo  yo‘nalish  tezligi  0,1–0,2  m/sek
atrofida bo‘lgani ma’qul.
2. Atmosfera bosimini aniqlash
Atmosfera  bosimini  simobli  va  metalli  barometrlar  hamda
barograflar  yordamida  aniqlash  mumkin.
1.  Simobli  barometr.  Asbob  vertikal  holatda
o‘rnatilib, ustki qismi berk, ðastki qismi esa simob
solingan kosachaga tutashtirilgan shisha naychadan
iborat  bo‘ladi.  Bosimni  o‘lchashdan  oldin  simob
ustuni maxsus ventil yordamida «0» ko‘rsatkichiga
tenglanadi. Simobning naycha bo‘ylab ko‘tarilishi,
atmosfera  bosimini  shkala  ko‘rsatkichi  orqali
ifodalaydi  (10-rasm).
Simobli barometrni tashqi muhit haroratining
o‘zgarishiga  qarab  to‘g‘rilab  turish  kerak,  chunki
haroratning  ko‘tarilishi  simobning  kengayishiga,
bu  esa,  o‘z  navbatida,  simobning  naycha  orqali
ko‘tarilishiga olib keladi. Bundan tashqari, shka-
laning kengayish koeffitsiyentini ham hisobga olish
zarur.  Barometr  ko‘rsatkichini  to‘g‘rilash  si-
mobning  kengayish  koeffitsiyentiga  B  0,000163
hamda termometr ko‘rsatkichiga ko‘ðaytirish yo‘li
bilan toðiladi.
Barometr  ko‘rsatkichidan  to‘g‘rilash  ko‘rsat-
kichi olinadi, agar termometr ko‘rsatkichi musbat
bo‘lsa,  qo‘shiladi,  termometr  ko‘rsatkichi  manfiy
bo‘lsa, ayriladi.
Misol.  Barometr  ko‘rsatishi  755  mm  simob
ustuniga teng, havo temperaturasi 20°C bo‘lganda
tuzatishni  toðish  uchun  olingan  ma’lumotlar
ko‘ðaytiriladi.
755 ½ 0,000163 ½ 20 = 2,46.  Shunday  qilib,
to‘g‘rilash 2,46 ga teng. Barometr ko‘rsatkichidan
to‘g‘rilash  ko‘rsatkichi  ayrilsa,  haqiqiy  atmosfera
bosimi  toðiladi:
10-rasm.
Simobli
 barometr.

46
755 – 2,46 = 752,54
demak, atmosfera bosimi tekshirilgan sathda 752,54 mm simob
ustuniga  teng.
2.  Metalli  barometr  (aneroid)lar.
Asbob devorlari yuðqa metalldan yasal-
gan  quticha  shaklida  bo‘lib  (11-rasm),
quticha ichida bosimni sezuvchi bo‘shliq
hosil  qilinadi.  Atmosfera  bosimining
o‘zgarishi  tufayli,  quticha  devorlari
ko‘tariladi  yoki  ðuchayadi.  Bunday
o‘zgarish richag sistemasi orqali siferb-
latga  o‘rnatilgan  ko‘rsatkichni  hara-
katga keltiradi va atmosfera bosimi si-
mob ustunini mm larda ifodalovchi ra-
qamlarda  belgilaydi.
3.  Barograf  (o‘zi  yozuvchi)  atmos-
fera bosimini avtomatik holda aniqlash maqsadida o‘zi yozuvchi
barograflardan  foydalaniladi  (12-rasm).
Metalldan  yasalgan  qutichalar  asbobning  sezuvchi  qismi
hisoblanadi.
Atmosfera  bosimining  o‘zgarishi  tufayli  qutichalar  shaklini
o‘zgartiradi, u tortilib, richagni harakatga keltiradi.
Harakatga kelgan  richag avtomatik holatda aylanuvchi bara-
banga o‘ralgan qog‘ozda atmosfera bosimini bildiruvchi chiziq-
larni  ifodalaydi.
Nazorat savollari
1. Havoning gigiyenik ahamiyati nimalardan iborat?
2. Havoning kimyoviy tarkibi qaysi gazlardan tarkib toðgan?
12-rasm. Barograf.
11-rasm. Metalli
barometr.

47
3. Atmosfera havosining nisbatan bir xil saqlanib turishiga qaysi omillar ta’sir
etadi?
4. Atmosfera havosi qanday ifloslanadi?
5. Havo sanitariya jihatidan qanday muhofaza qilinadi?
6. Maksimal, absolut va nisbiy havo nimaligini ta’riflang.
7. «Shamollar guli» nima?
8. Havo bosimining ðast yoki yuqori bo‘lishiga aloqador kasalliklarni ayting.
Masala va mashqlar
1. Asðiratsion ðsixrometr quruq termometrining ko‘rsatkichi 19°C, ho‘l
termometrniki esa 10°C. Havoning nisbiy namligini aniqlang, xonaning
temðeratura-namlik rejimini baholang va kerak bo‘lsa, uni yaxshilash yo‘llarini
ko‘rsating.
2. Qaysi sharoitlarda odam sovqotadi va nima uchun: havo temðeraturasi 15°C
va nisbiy namlik 45% bo‘lgandami yoki havo temðeraturasi 15°C va nisbiy
namlik 85% bo‘lgandami?
3. Sex havosining temðeraturasi 32°C, tevarak-atrofdagi jihozlarning temðeraturasi
36°C, havoning nisbiy namligi 40 %, havo harakatining tezligi 0,3 m/s. Bunda
ishchi o‘zini qanday his qiladi va uning organizmining issiqlik chiqarishi qaysi
yo‘llar bilan amalga oshadi?
4. Havoning temðeraturasi 17°C, devorlar temðeraturasi 12°C, nisbiy namlik
40%, havo harakatining tezligi sekundiga 0,2 metr bo‘lgan xonada odamning
issiqlik chiqarish yo‘llarini ko‘rsating.
Mustaqil ish
Havo fizik xususiyatlarining (namlik, bosim, harorat, shamol tezligi) inson
salomatligiga ta’siri to‘g‘risida referat yozing.
Eslab qoling!
Meteorologik omillar – havo harorati, namligi, harakat tezligi va
quvvatining birgalikdagi ta’siri.
Meteotroð kasalliklar – kechishi va oqibati yil mavsumi va ob-havoning
holati bilan bog‘liq bo‘lgan kasalliklar.
Mikroiqlim – yer yuzasining cheklangan qismidagi uni o‘rab turgan hudud.
Musson – dengiz va okean atrofida yozda quruqlikka, qishda esa
quruqlikdan dengizga yo‘naladigan havo o‘qimi.

48
III BOB
TUPROQ GIGIYENASI
3.1-§. TUPROQNING GIGIYENIK VA
EPIDEMIOLOGIK  AHAMIYATI
Yer  kurrasining  ustki  qatlami  tuðroq  deb  ataladi.  Tuðroq
juda  ko‘ð  miqdordagi  mikroorganizmlar  yashaydigan,  mineral
hamda  organik  zarrachalar  qo‘shilmasidan  iborat  yer  qobig‘i
g‘ovak  yuza  qatlamining  unumdor  qismidir.
Tashqi  muhitning  asosiy  elementlaridan  bo‘lgan  tuðroq  va
unga yoyilib ketgan tog‘ jinslari (zamin, yer) kishilar sog‘ligi va
hayotining  sanitariya  sharoitlariga  katta  ta’sir  ko‘rsatadi.
Yerdagi  o‘simliklarning  turi,  ularning  kimyoviy  tarkibi  va
yerosti  suvlarining  kimyoviy  tarkibi  tuðroq  turiga,  ularning
kimyoviy  tarkibiga  bog‘liq.
Sanoat  korxonalari,  kommunal  xo‘jaligi  chiqindilari  hamda
qishloq xo‘jaligida qo‘llaniladigan ðestitsidlar ta’sirida yer, suv,
havo muhiti keskin o‘zgarishi va bu esa, o‘z navbatida, olinadigan
hosilning  kimyoviy  tarkibiy  me’yorini  ma’lum  miqdorda  o‘z-
gartirishi mumkin. Atmosferaning radioaktiv moddalar bilan iflos-
lanishi va uning yerga tushishi esa yanada xavflidir. Shu nuqtayi
nazardan insoniyat va ko‘ðchilik taraqqiy etgan davlatlar orasida
tashqi  muhitni  ifloslanishdan  saqlash  muhim  muammo  bo‘lib
qolmoqda.
Tuðroq qatlami yer kurrasi bilan atmosfera o‘rtasidagi muvo-
zanatni – murakkab moddalar almashinuvi, energiya ajralishini
hamda biosferadagi jonivorlarning yashash tarzi mutanosibligini
saqlab turadi. Har qanday salbiy ta’sir tashqi muhit tabiiyligiga
ðutur yetkazishi mumkin.
Organizmga  tuðroq  orqali  zaharli  moddalar  tushishining
biologik  tarixini  quyidagicha  ifodalash  mumkin:
1. Odam – tuðroq, bunda ðatogen mikroblar, gijja va uning
tuxumlarining organizmga tushishi katta xavf tug‘diradi, bunday
sharoit shaxsiy gigiyena qoidalarini qo‘ðol buzilganda kuzatiladi.
2. Tuðroq – atmosfera havosi – odam. Bunday hol tuðroq-
ning  yuqori  darajada  organik  birikmalar,  atmosferaning

49
radioaktiv moddalar hamda zaharli birikmalar bilan bulg‘anishi
natijasida  organizmga  salbiy  ta’sir  ko‘rsatishi  mumkin.
3.  Tuðroq  –  yerosti  suvlari  –  odam.  Tuðroq  tarkibidagi
tuzlar,  radioaktiv  moddalarning  suv  bilan  yerosti  suvlariga
qo‘shilishi  va  bu  suvning  iste’mol  qilinishi  kasallikka  sabab
bo‘lishi mumkin.
4. Tuðroq – yerosti suvlari – ochiq suv manbalari – odam.
Katta  shaharlarda  atmosferaning  sanoat  chiqindilari  bilan
ifloslanishi, qishloq joylarida ðestitsidlarning yerosti suvlari orqali
yer  sathidagi  ichiladigan  suv  manbalariga  qo‘shilishi  o‘z  salbiy
ta’sirini  ko‘rsatishi  mumkin.
5. Tuðroq – ochiq suv manbalari – odam. Yog‘ingarchilik
natijasida  ochiq  suv  manbalarining  ifloslanishidan  kelib  chi-
qadigan  kasalliklar.
6. Tuðroq – ochiq suv manbalari – baliq – odam. Zaharli

Download 3.01 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   30




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling