Umumiy o‘rta ta’lim maktablarining 5-sinfi uchun darslik

O‘lchov nomi
O‘lchov belgisi
O‘lchov olish
Ko‘krak qismining 
uzunligi
KQU
Beldan yuqoriga modelga muvofiq 
uzunlikda o‘lchanadi
Fartuk (kiyim) uzunligi
FU
Beldan pastga ko‘ylak uzunligidan 
4–5 sm yuqorigacha o‘lchanadi
Bel aylanasining yarmi
BlAYA 
Belning eng ixcham joyi 
o‘lchanadi
Bo‘ksa aylanasining 
yarmi
BkAYA 
Bo‘ksa aylanasi gorizontalda 
o‘lchanadi
34-rasm. Gavdadan 
o‘lchov olish.
KU
Bel A
O
2
BU
KA

---

157
Gavdadan olingan o‘lchovlar asosida buyum chizmasini 
bajarish. Fartuk chizmasini chizish uchun kerakli ish qurolla-
ri: masshtab lineykasi, uchburchak chizg‘ich, turli o‘lchamdagi 
lekalolar 35-rasmda keltirilgan. Shuningdek, chizmada ishlati-
ladigan chiziq va shartli belgilar 9-jadvalda ko‘rsatilgan.
9-jadval
Nomlari
Chiziq turlari
Belgilash
Bir mm li yo‘g‘on chiziq
Yarim mm li ingichka chiziq 
Shtrix punktir chiziq 
Tenglik 
Burchak
1. Kiyimlarning qanday turlarini bilasiz?
2. Kiyimni tayyor holatga keltirish qanday bosqichlardan iborat?
3. O‘lchov olish qoidalarini aytib bering.
35-rasm. Chizma chizish uchun kerakli ish qurollari
=
ustidan chiziladi
chizma chiziladi
o‘q va markaz chiziqlari

---

158
4. Uzunlik va aylana o‘lchovlari qanday yoziladi?
5. O‘lchovlarning belgisi qanday ifodalanadi?
6. Chizma chizishda qanday ish qurollari kerak bo‘ladi?
7. Chizma chizishda qanday shartli belgilardan foydalaniladi?
Fartuk va bog‘ichli qalpoqcha chizmasini bajarish