TOSHKENT DAVLAT TEXNIKA UNIVERSITETI MASHINASOZLIK FAKULTETI XIZMAT KO’RSATISH TEXNIKASI KAFEDRASI TMJ 100-21 GURUH TALABASI YUSUPOV SAMANDARNING ,,UN VA YORMA MAHSULOTLARINI SAQLASH REJIMLARI’’MAVZUSIDA MUSTAQIL ISHI UN VA YORMA MAHSULOTLARINI SAQLASH REJIMLARI Qishloq xo’jalik mahsulotlarini yetishtirish tarixi.Qishloq xo’jalik mahsulotarini qayta ishlash va saqlash texnologiyasi Insoniyat qadimgi davrlardan boshlab o ‘zini yaxshi yashashi uchun tinimsiz izlangan. Izlanishlar mobaynida juda ko‘p kashfiyotlarni amalga oshirgan. Insoniyatni eng buyuk kashfiyotlaridan biri don ekinlarini madaniylashtirib, ularni urug‘ini dalaga ekib, ko‘p miqdorda don yetishtirishni o‘rgandi. Insoniyatni yana bitta buyuk kashfiyoti bug'doy donidan un tayyorlab, bu undan non va non mahsulotlarini tayyorlash bo'ldi. Insoniyat izlanishlami davom ettirib, dondan yorma tayyorlashni o'rgandi. Bugungi kunda donlardan tayyorlangan yormalar odamlami kundalik ozuqasi bo‘lib hisoblanadi. Yorma olish uchun turli xildagi ekinlar doni ishlatiladi, bu esa o’z navbatida yorma turlarini ko’payishiga olib keladi. - Yorma olish uchun turli xildagi ekinlar doni ishlatiladi, bu esa o’z navbatida yorma turlarini ko’payishiga olib keladi.
- Bundan tashqari bir xil donning yozidan olingan yormalar qayta ishlash usuliga qarab bir-biridan keskin farq qilishi mumkin. Shuning uchun yormalar shakli, o’lchami qayta ishlangan.Don qisimlarining kimyoviy tarkibiga qarab farqlanadi va natijada uning iste’mol xususiyatlari xam aniqlanib,turlarga ajratiladi. Ayrim yormalar yorma qisimlari bir tekisligi,xajmiga qarab (nomerga shuningdek qayta ishlanadigan donning namunaviy tarkiga bog’liq xolda tiplarga va markalarga ajratiladi. Har xil turga mansub yormalar navlariga ajratiladi. Navlarga ajratish tayyor mahsulot taxliliga asoslanib amalaga oshiriladi. Yorma navlari tarkibidagi begona aralashmalar, tuyilmagan, aynigan donlar va yaxshi sifatli yadro miqdori singari ko’rsatkichlariga qarab bir – biridan farq qiladi
- Un — turli ekinlar donini tegirmonda tortib hosil qilinadigan oziq-ovqat mahsuloti. Uni koʻproq bugʻdoydan tayyorlanadi. Shuningdek, javdar, arpa, makkajoʻxori, suli, sorgo, marjumak (grechixa), soya, noʻxat va boshqa ekinlar donidan ham un ishlab chiqariladi. Undan non, nonbulka, konditer va makaron mahsulotlari, turli taomlar tayyorlanadi, kepagi mollarga beriladi. Unning kimyoviy tarkibi, oziklik qimmati va texnologik sifati don turi, navi, tortish usuliga, Uni chiqishi (don massasidan % hisobida)ga bogʻliq. Hozirgi davrda un sanoatida bugʻdoydan kimyoviy tarkibiga koʻra farq qiladigan kepakli, oliy, 1, 2nav Uni ishlab chikariladi. Oliy nav bugʻdoy unining kimyoviy tarkibi (%): suv — 14; uglevodlar — 73,6 oqsillar — 10,8 kletchatka — 0,2 yogʻlar — 0,9 kuldorligi — 0,5 ; oliy va 1navli unlarda ular deyarli yoʻq. Un tarkibida non tayyorlash jarayoniga va sifatiga sezilarli taʼsir koʻrsatadigan yana har xil fermentlar (proteinazalar, genamilazalar, katalaza, lipaza va boshqalar) bor. Javdar Uni koʻpincha, bir navli qilib chiqariladi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
