Unit 1 Nouns- otlar: singular nouns- birlik otlar plural

How old are you? I’m sixteen.
Necha yoshdasan? O’n olti yoshdaman.
Subject/object Questions – Ega va To’ldiruvchi so’roq gaplar.
* Subject questions – Ega so’roq gaplar shunaqa so’roq gaplarki, biz ish – harkatni kim yoki nima qilganligini bilishni xoxlaymiz: ya’ni biz gapni egasini bilishni hoxlaymiz. Bunaqa savollar odatda who – kim yoki what – nima so’roq so’zlari bilan boshlanadi. Ega so’roq gaplarda fe’l darak shaklda bo’ladi.
John sent a letter. – Jon hatni jo’natdi.
Who sent a letter. – Kim hatni jo’natdi.
Biz gapning egasini bilishni hoxlayapmiz. Shuning uuchun fe’l darak shakldadir.
* Object questions – To’ldiruvchi so’roq gaplarni biz gapning to’diruvchisini bilishni hoxlaganimizda so’raymiz. Bunday savollar odatda who – kim yoki what – nima so’roq so’zlari bilan boshlanadi. To’ldiruvchu so’roq gaplarda fe’l so’roq shaklda bo’ladi.
Subject Verb Object
John sent a letter
What did John send? Jon nima jo’natdi?
Bu gapda biz to’ldiruvchini bilmoqchimiz, shunung uchun fe’l so’roq shakldadir.
Subject questions – Ega so’roq gaplar:
Who has written to her? Kim unda yozdi?
What is in the garden? Bog’da nima bor?
Who will bring the parcel? Kim pasilkani olib kelib beradi?
Who send Linda flowers? Lindagi kim gular jo’natdi?
What fell on your head? Boshinga nima tushib ketdi?
Object questions – To’ldiruvchu so’roq gaplar.
What will they buy? Ular nima sotib olishadi?
Who is he meeting at 5 o’clock? U soat 5 da kim bilan uchrashyapti?
What is John writing? Jon nima yozyapti?
Who did she see in the room? U xonada kimni ko’rdi?
What did he hear? U nimani eshitdi?
Question Tags – Tasdiq so’roq gaplar.
* Tasdiq so’roq gaplar – shunaqa so’roq gaplarki gapni oxirini o’zgartirib so’roq gap hosil qilinadi. Biz asosan bunday gaplarni og’zaki nutqda ishlatamiz. Agarda biror narsani tasdiqlamoqchi bo’lsak yoki biror narsa rostmi yoki yolg’onligini bilmoqchi bo’lsak tasdiq so’roq gaplardan foydalanamiz.
They’re very small, aren’t they? Ular juda kichkina shunday emasmi?
Rabbits don’t eat meat, do they? Quyonlar go’sht yeyishmaydi, shunday emasmi?
A tiger has got stripes, hasn’t it? – Yo’lbarsning yo’l-yo’l chiziqlari bor, to’g’rimi?
* Biz tasdiq so’roq gapni yordamchi fe’llar yordamida yasaymiz va to’g’ri keladigan kishilik olmoshlarini ishlatamiz.
Rita can speak French, can’t she?
Rita Fransuzcha gapira oladi, shundaymi?
You have spent a lot of money, haven’t you?
Siz ko’p pul sarflandingiz, shunday emasmi?
* Agar gapimizning fe’li “present simple” (hozirgi oddiy zamon) da bo’lsa, biz tasdiq so’roq gapni yordamchi fe’limiz do yoki does yordamida yasaymiz va albatta bizga kishilik olmoshining to’g’ri keladigan shakli kerak bo’ladi gapning ohirida.
Agar fe’l “past simple” (o’tgan oddiy zamon) shaklida bo’lsa biz gapning boshidagi kishilik olmoshiga to’g’ri keladigan kishilik olmoshini gapning oxiriga qo’yamiz
He likes golf, doesn’t he? – U golfni yaxshi ko’radi, shunday emasmi?
Kevin went to Rome last year, didn’t he? – Kevin o’tgan yili Rimga bordi, shunday emasmi?
* Tasdiq so’roq gapda, gapning boshi darak shaklda bo’lsa, oxiri esa inkor shaklda bo’ladi.
She was at home, wasn’t she? – U uyda edi, shunday emasmi?
He lives in a flat, doesn’t he? – U kvartirada yashaydi, shunday emasmi?
* Agar gapning bosh qismi inkor bo’lsa, gapning oxiri esa darak shaklda bo’lishi shart.
They haven’t finished yet, have they? – Ular hali tugatishmadi, shunday emasmi?
She won’t come to the party, will she? – U bazmga kelmaydi, shunday emasmi?
* Agar gapning boshida inkor ma’noli so’z bo’lsa misol uchun: never – hech qachon, hardly – arang, zo’rg’a, seldom/rarely – kamdan kam bunday holatda gapning oxiri ya’ni tasdiq qismi darak shaklda bo’ldi.
He is never late, is he? – U hech qachon kechikmaydi, to’g’rimi?
They seldom go to the theatre, do they? -- Ular kamdan kam holatlarda kinoteatrga borishadi, shunday emasmi?
* Ba’zi bir tasdiq so’roq gaplarning boshidagi fe’l, gapning ohiridagi fe’l, har xil bo’ladi:
I am – aren’t I? I am strong, aren’t I? – Men kuchliman, to’g’rimi?