2001 yil 11 sentyabrdagi Nyu-Yorkdagi teraktlar “Tolibon”ga qarshi keng qamrovli harbiy amaliyot boshlanishiga olib keldi. Harakat dunyo hamjamiyatining xalqaro terrorchilarni mamlakatdan chiqarib yuborish va harbiy bazalarni tugatish talabini bajarmadi. Shundan keyin AQSH va NATO qo‘shinlari yordamida Shimoliy Alyans “Tolibon”ni mamlakatdan surib chiqardi hamda yangi hukumat tuzildi.
Shundan keyin 20 yil davomida harakat doimiy ravishda chet el qo‘shinlari va Afg‘oniston hukumatiga qarshi urush olib bordi. Bu davrda “Tolibon” maʼlum o‘zgarishlarga uchradi. Birinchidan, harakat radikal guruhdan qandaydir maʼnoda siyosiy partiyaga aylandi. Albatta bu tom maʼnodagi siyosiy partiya emas. Shunday bo‘lsa-da, uning o‘zgargani aniq edi. Buni Senat Raisi o‘rinbosari Sodiq Safoyev ham alohida qayd etgan.
Ikkinchidan, “Tolibon” avvalgidek qo‘shni mamlakatlar bilan dushmanlik munosabatlarini saqlashdan manfaatdor emas. Harakat so‘nggi uch yilda dunyo va mintaqaning barcha yirik kuchlari bilan muzokaralar o‘tkazdi va muloqotga tayyorligini maʼlum qildi.
Shuningdek, baʼzi mutaxassislar, jumladan, Rossiya Federatsiyasi Prezidentining Afg‘oniston bo‘yicha maxsus vakili Zamir Kabulov “Tolibon” ISHIDningAfg‘onistonda keng yoyilmasligida muhim o‘rin tutadi, deb hisoblaydi.
“Tolibon” hozir ham Afg‘onistondagi eng yirik kuchlardan biri sanaladi. Buni eʼtiborga olmaslik mumkin emas. Shu bois mamlakatdagi siyosiy muloqot jarayonlariga “Tolibon”ni ham jalb etish Afg‘onistonda tinchlik o‘rnatilishining muhim shartidir.
Do'stlaringiz bilan baham: |