1994 yilning oktyabrida ”Tolibon” dastlabki harbiy harakatlarini boshladi. Oradan bir oy o‘tib, “Tolibon”ning 1 yarim ming kishilik qo‘shini Afg‘onistonning eng yirik shaharlaridan biri bo‘lgan Qandahorni egalladi. Qandahor harakatning norasmiy poytaxtiga aylanadi.
1995 yilning bahorida esa Hirotni egallab, Eron bilan chegarani to‘la o‘z nazoratiga oldi. 1996 yilda Kobul ham egallandi va Afg‘onistondagi hokimiyat “Tolibon” qo‘liga o‘tdi.
Harakat boshqaruvi
“Tolibon” hokimiyatni egallagach, mamlakatda shariat qoidalari asosida yashay boshladi. Harakat o‘zining yangiliklarga va ilm-fan yutuqlariga qarshiligi bilan ajralib turgan. Mamlakatda radio, televideniye, telefon va, hatto, shahmat ham taqiqlandi. “Tolibon” ayollarning huquqlarini cheklab qo‘ydi. Ayollarning taʼlim olishi man etildi, ular ko‘chaga faqat o‘z turmush o‘rtog‘i kuzatuvida chiqishi lozim edi, aks holda ayovsiz kaltaklanardi. Bundan tashqari “Tolibon” hukmronligi davrida Afg‘oniston xalqaro terrorizmning asosiy bazasiga aylandi, shuningdek mamlakatda giyohvand moddalar ishlab chiqarish bir necha barobar ko‘paydi. Bularning bari Afg‘onistonning xalqaro maydonda obro‘ini tushirib yubordi.
“Tolibon” naqadar qudratli bo‘lmasin, mamlakatdagi fuqarolar urushini to‘xtata olmadi. Afg‘oniston shimolida “Tolibon”ga qarshi sobiq dala qo‘mondonlarining birlashgan qo‘shinlari (“Shimoliy alyans” nomi bilan mashhur) qattiq qarshilik ko‘rsatdi. Harakat Afg‘onistondagi shusiz ham og‘ir vaziyatni yana-da murakkablashtirdi. Mamlakatdagi ijtimoiy-iqtisodiy hayot butunlay izdan chiqdi.
Do'stlaringiz bilan baham: |