Урду жисмоний маданият факультети «Умумий жисмоний тарбия» кафедраси ўқитувчилари п ф. н. В рахимов, п ф. н. А шариповлар томонидан

О`ртаёшдагигандболчиларбиланишлашуслубиятлари.
13-14 ёшликлар. Асосийвазифа – болаларниспортфаолиятигажалбетиш. Бо`лажакмоҳирспортчинитайёрлашнингбудаврижудамуҳимдаврҳисобланади. CҲункибуёшдакичикгандболчиларнингёш – жинсхусусиятларивауларнингривожланишио`қувчилардаҳаракатмалакавако`никмаларинишакллантириш. Улардақобилиятвамайлларнинамоёнетишбо`йичааниқмақсаднико`злаганҳолдаишолибборишучунг`ояткаттаимкониятяратибберади.
Тайёргарликвазифалари:
А) спорттехникасини, илгарио`рганилганмашқларнимустаҳкамлаш
вакенгайтиришҳамдазамонавийтехниканиегаллаш;
Б) гуруҳбо`либвабутунжамоабилано`йнагандао`зарокелишиб
ҳаракатқилишқоидалариниегаллаш, муайянтактиктизимларва
уларнингмураккабхаракатлариданфойдаланишвақтида
қо`лланилгано`зароҳаракатларгаушбуқоидаларнитадбиқетиш.
В) умумийжисмонийтайёргарликниянадатакомиллаштириббориш,
аниқо`йинфаолиятидафойдаланиладиганмахсуссифатва
қобилиятлариниривожлантиришучунмашқларҳажминиаста-
секиношириббориш;
Г) жамоадаеҳтимолтутилгано`йинфунксияларинибелгилаболиш
учуняккамайлларвақобилиятларинианиқлаш.
О`ртаёш – бужинсийетилишдавридир. Будаврдаёшларгавдасибо`йигатезо`сади, мушактизимларикатталашади, асабтизимижадалравишдаривожланади. БудаврШунисибиланқимматлики, боланингорганизмижисмониймашқларнингтарбиявийтаъсиригавасог`ломлаштирувчитаъсиригако`проқдаражадаберилувчанбо`лади. Организмнингривожланишибарчаболалардато`лқинсимонтарздаривожланади, ҳамдабирҳилдакечмайди. О`сишсуръатлариниҳиятдаяккаҳолдабо`лади, буесапедагогикишларолибборишучунжудамуҳимдир.
Билимсавиясикенгайибборганисариянги-янгиҳиссиётларвужудгакелади. Бошмияпо`стлог`идақо`зг`алувчанликҳамдаасабтизимиумумийташқитаъсирчанликортибборишипсихикадаинъкосетади. Убеқарорбо`либқолади. Буёшдагийигит-қизларко`пинчао`жар, салнарсагаҳамхафабо`ладиган, ҳадданташқаритаъсирчанбо`либқоладилар. Уларбирозчо`зиладиганзо`риқишларни, узоқдавометадиганмусобақаларниёмонко`радиган, машг`улотларданқаттиқистиробчекадиган, машг`улотюкламаларинижадаллигинико`тараолмайдиган, машқлардагибирхилликданзерикадиганбо`либқоладилар. О`зкучигаҳадданташқариортиқчабаҳоберишҳоллариҳамтез-тезучрабтуради.
Буйилларичидаҳаракатбиланбог`лиқҳархилфунксияларнингривожланишиайниқсаюксакдаражагако`тарилади. Буёшдагийигит-қизларо`таегилувчанлик, букилувчанликбажарадилар. ЙАнгимураккабҳаракатмувофиқлигини, каттатезлик, аниқлик, ривожланганмушакҳисси, яхшимо`лжалолабилишваяхшихотираталабқилинадиганмураккабҳаракатларнио`рганиболишгақодирбо`ладилар.
Айнивақтдаумумийжисмонийтайёргарликнитакомиллаштиришустидаолиббориладиганишлардавометтирилади. Астасекинмахсусжисмонийсифатларниваайниқсатезлик-кучсифатларинитакомиллаштиришбо`йичабажариладиганмашқлартоборако`проқаҳамияткасбетабошлайди.
Спорттехникасиустидаишолиббораётганвақтдаанчаусулларданфойдаланилади. Техникаустидаишлагандауқо`лланаётганшароитнимураккаблаштиришгаалоҳидаеътиборберилишикерак. Рақиббиланмашққилиббир-биригақаршиқилинаётганҳаракатларкучайиббораётганшароитдао`заротаъсирко`рсатиббажариладиганмажмуатавсифдагимашқларкаттагинаҳажминиташкилетади. Машг`улотишидатехниканитакомиллаштиришважисмонийсифатларнио`стиришгақаратилганмашқларнибир-биригақо`шиббажаришкерак.
То`пташлаштехникасиниустидаишолибборилаётганвақтдаасосийеътибораниқликниривожлантиришгақаратилади. Болаларнито`пташлашга, униқо`лдантегишлитезликасосидачиқаришмаҳоратигавато`пнинишонгатеккизишгао`ргатилади. То`птезлигиунитегишлиё`налишдаучибборишибиланқо`шибамалгаоширилишикерак.
Будаврдатактиктафаккурваҳулқатвормалакалариниҳамдамаҳоратинишакллантиришбо`йичабажариладиганишларкаттао`ринтутади. Бундаишнииккиваучо`йинчио`зарокелишибҳаракатқилишё`ллари, о`йино`тказишнингасосийтизимларио`рнатилади.
О`йингатайёргарликишлариасосанжамоанишакллантиришга, о`йиннинго`йинко`рсатаолишқобилиятиниоширишгақаратилади. Бундаҳарбиро`йинчио`зо`рнинивавазифаларинияхшибилиболишикерак. Лекинбубиланбирга, ҳарбирйигитвақизтурлижойлардао`йнайолишгао`рганишизарур. Букелажакдаспортсоҳасидаихтисослашишучун, тактикбилимдоирасиниҳамдатактикҳулқ-атворко`никмалариникенгайтирибборишучунспортчинингяккақобилиятларинито`лароқочилишигаёрдамберади.
Тренировкамашг`улотларигако`проқиккиҳилюкламақо`лланилади: яънинисбатанузоқдавометадиганюкламаларҳамда, мо`ътадилжадалликбилано`тадиганюкламалар, машқларо`ртасидагиоралиқлардадамолишгаимконберадиганюкламалар.