Urganch davlat universiteti filologiya fakulteti 304-guruh talabasi Rahmonjonova Sayyoraning Hozirgi o’zbek adabiy tilidan Tayyorlagan taqdimoti

Ko’p hollarda uning fikrlari mantiqiy noizchil. CHunonchi, uning ko’rsatishicha, “Hozir u keldi” tipidagi gaplarda “hozir” aktual bo’linishida mustaqil komponent – tema funksiyasini bajarsa-da, determinant hisoblanmaydi: bu gapdagi “hozir” – payt holi, sodda fe’l kesim bilan bitishuv munosabati orqali bog’lanib, relyativ so’z birikmasini hosil qiladi. Bizningcha, K. Hayitmetovning yuqoridagi fikrida oydinlik etishmayotganga o’xshaydi. CHunonchi, aktual bo’linishda mustaqil komponent - tema funksiyasini bajarish ikkinchi darajali bo’lak vazifasidagi ma’lum formaning determinant bo’lishi yoki bo’lmasligini belgilovchi asosiy omil deb tushunilar ekan, keltirilgan gapdagi tema funksiyasini bajarayotgan “hozir” payt holi ham determinant sirasiga kiritilishi mumkin. Agar u determinant sirasiga kiritilmaydigan bo’lsa, unday holda aktual bo’linishida mustaqil komponent – tema funksiyasini bajarish bu xildagi formaning determinant bo’lishi yoki bo’lmasligini belgilovchi etakchi omil bo’la oladi, degan qoida o’z – o’zidan asossiz bo’lib qoladi.

• Ko’p hollarda uning fikrlari mantiqiy noizchil. CHunonchi, uning ko’rsatishicha, “Hozir u keldi” tipidagi gaplarda “hozir” aktual bo’linishida mustaqil komponent – tema funksiyasini bajarsa-da, determinant hisoblanmaydi: bu gapdagi “hozir” – payt holi, sodda fe’l kesim bilan bitishuv munosabati orqali bog’lanib, relyativ so’z birikmasini hosil qiladi. Bizningcha, K. Hayitmetovning yuqoridagi fikrida oydinlik etishmayotganga o’xshaydi. CHunonchi, aktual bo’linishda mustaqil komponent - tema funksiyasini bajarish ikkinchi darajali bo’lak vazifasidagi ma’lum formaning determinant bo’lishi yoki bo’lmasligini belgilovchi asosiy omil deb tushunilar ekan, keltirilgan gapdagi tema funksiyasini bajarayotgan “hozir” payt holi ham determinant sirasiga kiritilishi mumkin. Agar u determinant sirasiga kiritilmaydigan bo’lsa, unday holda aktual bo’linishida mustaqil komponent – tema funksiyasini bajarish bu xildagi formaning determinant bo’lishi yoki bo’lmasligini belgilovchi etakchi omil bo’la oladi, degan qoida o’z – o’zidan asossiz bo’lib qoladi.