Urganch davlat universiteti filologiya fakulteti 304-guruh talabasi Rahmonjonova Sayyoraning Hozirgi o’zbek adabiy tilidan Tayyorlagan taqdimoti

Qo’qon davlat pedagogika instituti FILOLOGIYA FAKULTETI 304-guruh talabasi Rahmonjonova Sayyoraning Hozirgi o’zbek adabiy tilidan Tayyorlagan taqdimoti

UrgANCH DAVLAT UNIVERSITETI FILOLOGIYA FAKULTETI 303

Mavzu:O’zbek tilida determinant gap bo’lagi Reja:

Mavzu:O’zbek tilida determinant gap bo’lagi Reja:

1.O’zbek tilida determinant gap bo’lagi xaqida. 2.Gapni bo‘laklarga ajratish nazariyalari. 3.Determinant gapning aktual bo’linishi. 4.Determinantlarning ba’zi xususiyatlari. 5Foydalanilgan adabiyotlar ro’yxati

Determinant – gapning boshlanishida mustaqil tarkibiy qism sifatida kelib, o‘zidan keyingi qismga bir butun shaklda taaluqli bo‘lib, uning yaxlitligicha kengaytiradigan ikkinchi darajali bo‘lak. Gap bo’laklari sintaktik kategoriya bo’lib, gap tartibidagi elementlarning o’zaro munosabatini, bu munosabatning xarakterini, gapning grammatik jihatdan qanday bo’laklarga ajratishini, so’zning gapdagi rolino ko’rsatadi. Bosh bo’laklar (ega va kesim) gapning mazmun jihatdan ham, formal jihatdan ham o’zaro bog’langan ikki uyishtiruvchi markazi bo’lib, ular o’zaro predikativ aloqa orqali tutashgan bo’ladi. Ikkinchi darajali bo’laklar (to’ldiruvchi, aniqlovchi, hol) odatda, gapning ikki markazidan biriga bog’lanadi: egaga yo kesimga, shuningdek, bir ikkinchi darajali bo’lak boshqa ikkinchi darajali bo’lakka bog’lanishi mumkin.

• Determinant – gapning boshlanishida mustaqil tarkibiy qism sifatida kelib, o‘zidan keyingi qismga bir butun shaklda taaluqli bo‘lib, uning yaxlitligicha kengaytiradigan ikkinchi darajali bo‘lak. Gap bo’laklari sintaktik kategoriya bo’lib, gap tartibidagi elementlarning o’zaro munosabatini, bu munosabatning xarakterini, gapning grammatik jihatdan qanday bo’laklarga ajratishini, so’zning gapdagi rolino ko’rsatadi. Bosh bo’laklar (ega va kesim) gapning mazmun jihatdan ham, formal jihatdan ham o’zaro bog’langan ikki uyishtiruvchi markazi bo’lib, ular o’zaro predikativ aloqa orqali tutashgan bo’ladi. Ikkinchi darajali bo’laklar (to’ldiruvchi, aniqlovchi, hol) odatda, gapning ikki markazidan biriga bog’lanadi: egaga yo kesimga, shuningdek, bir ikkinchi darajali bo’lak boshqa ikkinchi darajali bo’lakka bog’lanishi mumkin.