Урганч давлат университети “Жисмоний тарбия назарияси ва методикаси” кафедраси


Педагогик кузатиш илмий тадкикот услубиятлари


Download 1.44 Mb.
bet26/77
Sana08.03.2023
Hajmi1.44 Mb.
#1253717
1   ...   22   23   24   25   26   27   28   29   ...   77
Bog'liq
Jismoniy tarbiya nazariyasi va metodikasi Maxsus sirtqi bo\'lim

Педагогик кузатиш илмий тадкикот услубиятлари.

Бу гурухларга хос методларнинг ижобий томони шундаки, изланув чининг узи тадкикотда айнан иштирок этмайди. Бунга педагогик изланиш киради. Хаётдаги кузатишдан фаркли уларок, бу услуб кузатиш пред метини аник ифодалайди, кузатилаётган ва ундан аникланган далилларни тезлик билан хисобга оладиган система ишлаб чикади ва уни изланишда куллайди. Махсус протоколлар, ёзувдаги шартли ифодалагичлар ва хоказолар. Барча илмий кузатишлар натижаси кузатувчининг шахсий коби лиятигагина боглик булмаслиги лозим, чунки урганилган далиллар натижалар купчиликда турлича фикр хосил булишига олиб келади (бу методда бир неча кузатувчи бир пайтнинг узида кузатиш олиб боради ва улар солиштирилади. Бунда айрим аппаратлар уша харакатнинг бажари лишини такрорлайди ёки шунда улчовга караб аник кузатиб хулосалар килинади: фото, киносъёмка, видео, магнит тасмаси ёзуви ва бошкалар).


Хозирги замон назарияси харакатларни бажаришдаги айрим ифода ланган (ижро этилган, бажарилган) далилларни, билимларни аник ифода лашдан чиккан хулосалар объективлигида мунозара, бахсга сабаб булмок да. Масалан, бадиий гимнастика, акробатика, сувга сакраш, фигурали учиш ва хоказоларда харакатни ифодалашни баён килиш (выразитель ность)да тортишувларга дуч келинади. Албатта, бунда педагогик кузатиш методи кул келади. Катор утирган хакамларнинг хар кайсиси уз фикрини баён килади, умумий хулоса шунга караб чикарилади.
Кенг таркалган аник хисобга олиш методларидан бири хроно метр лашдир. “Хроно” - вакт, “метр” улчов демакдир. Бунда харакатни бажа риш учун сарфланган вактга караб натижа тахлил килинади. Масалан, 800 метрга югуришда хар бир 100 метр учун сарф булган вакт ёки дарсни, тренировка машгулотининг бошидан охиригача хронометрлаш машгулот нинг асосий вактини самарасига бахо бериш учун фойдалани лади.

Эксперимент илмий тадкикот методи.


Илмий текширишнинг бу методи текширувчининг узи томонидан уюштирилган булиб, унинг узини актив аралашуви оркали олиб борилади. Бу методда текширалаётган жараён махсус шароитда ёки яна кайтадан такрорлаш учун имконият яратилади, тадкикот услубининг кулай ёки ким матли томони хам ана шундадир.


Жисмоний тарбия жараёнида олиб борилаётган тажрибани махсус шароитни хисобга олмай ёки сунъий кайтадан уша шароитни яратишда текширилиши керак булган масалага оид булмаган очик муаммолар хам юза га келиши мумкин. Бу услубнинг салбий томонидир. Тажрибани объектив утказиш амалиётда т а б и и й, м о д у л л и ва л а б о р а т о р и я экспериментлари деб номланган хилларридан фойдаланилади.
Табиий эксперимент хаётий шароитда олиб борилади. Ундан тажриба иштирокчилари бутунлай бехабар (самаралиги шунда хам) булиши мумкин. Масалан, бир мактабнинг икки синфида жисмоний тарбия дарслари дастур материалини узлаштириши, анъанавий укитиш усуллари билан бошкасида махсус танланган услублар билан олиб борилиб, натижани таккослаш оркали кайси самарадорлигини аниклашга эришилади.
Модули эксперимент методидан кузатувчи хаётда учрайдиган оддий шароитдан бир оз узгарган мухитда тажриба утказади. Масалан, мус кул кучини устиришда спортга янги келганларда иш олиб борилди, дейлик. Улар хафтада уч марта, гурух-гурухларга булиниб, биринчи гуру хи ётиб штангада машк килиш, иккинчи гурухи уз танаси огирлигидан фойдаланиш, учинчи гурухи факат гантел кутариш билан маълум муддат машк килади. Хар кайси гурухнинг модули алохида(штанга, гавдаси огир лиги, гантел) машклар факат елка камар мускулларининг кучини орти ришга йуналтирилган. Белгиланган муддатдан сунг натижалар таккос ла ниб самара берган модул ва унинг машклари, услубияти эълон килинади.
Лаборатория экспериментида шугулланувчилар амалиётда кам учрайдиган шароитда тажриба утказилади. Масалан, жисмоний тайёргар лиги тенг икки гурух олиниб, улардан бирининг машгулоти лаборатория да, иккинчисиники эса оддий табиий шароитда олиб борилади. Бу тажриба нинг кулайлиги тажрибанинг лаборатория шароитида янгитдан такрорлай олиш мумкин эканлигидадир. Тажриба утказувчининг тажрибада иштироки объектив булмаган хулосаларга олиб келиши мумкин.

Download 1.44 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   22   23   24   25   26   27   28   29   ...   77




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling