Urganch davlat universiteti "pedagogika" fakulteti

Qolsa qali og‘rayin, 
Bergil taqi azuqluq 
Qarg‘ish qilur umalar 
Yunchig‘ ko‘rub qonuqluq. 
Qo‘noq senga so‘ranib kelsa, oziq-ovqat berib kut, agar mehmondo‘stlik 
yomon bo‘lsa, mehmon qarg‘aydi. Mahmud Koshg‘ariy, asarida ko‘pgina 
o‘rinlarda mehmonni ulug‘lash, uning hurmatini joyiga qo‘yishga chaqiradi. 
Haqiqatan ham, mehmon otangdek ulug‘, deydi donishmand xalqimiz. Yuqoridagi 
misrada ham shunday ma’no ifodalangan 
Tavar kimin o‘kulsa, 
Beglik anar kerkalur, 
Tavarsizin qalib, 
Beg eransizin emgayur. 

---

27 
Bu misralar orqali ijodkor hayot haqiqatlarini bayon qiladi. Hamma 
davrlarda ham mamlakat boshqaruvi, davlat boshqaruvi mol-dunyosi ko‘p bo‘lgan 
insonlarga berilgan. Chunki, boshqa insonlar uning boyligi uchun unga 
bo‘ysunganlar. Yuqoridagi misralarda ham shu ma’no ifodalangan: 
Kimning moli ko‘paysa, u boshqalardan ko‘ra davlatni idora qilishga 
loyiqroq bo‘ladi.Molsiz qolgan bek odamsiz qiynaladi, odamlarni qovushtira 
olmaydi.Chunki odamlar uning moli uchun xizmat qiladilar. 
Bardi eran qo‘nuq, 
Bo‘lub qutqa saqar. 
Qaldi alig‘ uyuq, 
Ko‘rub evni yiqar. 
Bu misralarda shoir biroz kesatib yozadi. Chunki, ijodkor yashagan davrda 
ham hozirda ham mehmonni xushlamaydigan insonlar uchrab turadi. Ammo 
mehmon kelsa eshikdan rizqi kelar teshikdan , deyilgan. Doimo qo‘li ochiq, 
bag‘rikeng bo‘lmog‘imiz lozim. 
Emgaksizin turg‘u yo‘q munda tamu, 
Ezgulugun ko‘rmazib ajun chiqar. 
Bu dunyoda kishining mashaqqatsiz turishi hech mumkin emas.Biror 
yaxshilik ko‘rmay turib, inson dunyodan o‘tadi. 
Yuqoridagi bayt orqali hayotda mashaqqatlarga inson ko‘p duch kelishi, 
mashaqqatsiz hayot yo‘qligi va umrning o‘tkinchiligiga ishora berilgan.