Қурилиш материаллари, буюмлари ва конструкцияларини ишлаб чиқариш

Tajribadan olingan natijalar
To‘ldiruvchini turi:

Ko‘rsat- gichlar	Elaklar o‘lchami, mm
	0,14	0,315	0,63	1,25	2,5	5	10	20	40
mi, gr.
ai, %
Ai, %

Hisoblashlar: M_y =
D_{eng kat} =
D_{eng kich} =
1,25 D _{eng kat} =
0,5 (D_{eng kich} + D_{eng kat}) =
Hisoblash natijalarini 4.1 va 4.2-rasmlardagi grafiklarga qo‘yiladi hamda sinalgan g’ovak to‘ldirgichlarni beton tayyorlash uchun yaroqlilari to‘g’risida hulosa chiqariladi.


Xulosa:_________________________________________________________
________________________________________________________________
________________________________________________________________
________________________________________________________________


Nazorat savollari:

1. 
   G’ovak to‘ldiruvchining donadorlik tarkibi uning qaysm xossalariga ta’sir etadi?
   
2. 
   G’ovak to‘ldiruvchining donadorlik tarkibi aniqlashda qanday o‘lchamdagi elaklardan foydalaniladi?
   
3. 
   G’ovak to‘ldiruvchining donadorlik tarkibi aniqlashda qanday asbob-uskunalar. ishlatiladi?
   
4. 
   G’ovak to‘ldiruvchining mahalliy , to‘la qoldiq lar va yiriklik modulini hisoblash formulalarini yozib bering.
   
5. 
   G’ovak to‘ldiruvchining donadorlik tarkibi aniqlash tartibini tushuntirib bering
   

5 - LABORATORIYa ISHI
G’ovak to‘ldiruvchining suv shimuvchanligi aniqlash

Suv shimuvchanlik deb materialning suv shimishi va uni g’ovaklarida ushlab turish qobiliyatiga aytiladi.

Materialning suv shimuvchanligi massa va hajm bo‘yicha aniqlanadi va ular quyidagi formulalar yordamida hisoblab topiladi.
_{( 5.1)}
bu yerda: - vazniy suv shimuvchanlik;
- hajmiy suv shimuvchanlik;
- quruq namunaning massasi, kg;
suvga to‘yingan namunanining massasi kg;
- namunaning tabiiy holatdagi hajmi, l.
Vazniy va hajmiy suv shimuvchanliklar orasidagi nisbat son jihatidan materialning o‘rtacha zichligiga teng, ya’ni
_(5.2)
Bundan suv shimuvchanlikni bir turidan boshqa turiga o‘tish formulasi kelib chiqadi.
_(5.3)
Suv kira oladigan g’ovaklarga mos hajmiy suv shimuvchanlik son jihatidan materialning ochiq g’ovakligi teng bo‘lib, uning qiymati hamma vaqt 100% dan kam bo‘ladi.
Juda g’ovak materiallar (masalan, mineral paxtadan tayyorlangan issiqlik izolyatsiyasi plitalar)ning vazniy suv shimuvchanligi esa 100% dan ortiq bo‘lishi ham mumkin. Turli qurilish materiallarining suv shimuvchanligi turlicha bo‘ladi: Masalan, odatdagi pishiq g’ishtning vazniy suv shimuvchanligi 8-20% gacha bo‘ladi, sopol plitalarniki 2 % dan oshmaydi, og’ir betonniki 3% ga yaqin, granitniki –0,5-0,7%, gidroizolyatsiya materiallariniki –0,1% bo‘ladi.
Suv shimuvchanligi oshishi bilan materiallarning xossalari keskin o‘zgaradi: issiqlik o‘tkazuvchanligi va o‘rtacha zichligi,ba’zi materiallarning (masalan, yog’ochning) esa hajmi ham ortadi, mustahkamligi kamayadi.
Ishning maqsadi: Talabalarni g’ovak to‘ldiruvchilarning suvshimuvchanligi aniqlash tartibini o‘rgatish..
Ishlatiladigan asbob-uskunalar: quritish shkafi, o‘lchov idishi, elektron tarozi, maxsus konteyner
Ish tartibi: Doimiy massagacha quritilgan yirik to‘ldiruvchi namunasi tarozida tortiladi va maxsus konteynerga (5.1 - rasm) joylashtirib qopqog’i yopiladi, suvda 1 soat davomida ushlanadi, bunda suv satxi maxsus konteyner qopqog’idan 20 mm balandlikda bo‘lishi kerak.

5.1 - rasm. To‘ldiruvchilarni suv shimdirish uchun maxsus konteyner
1 - konteynerni pastki qismi, 2 - qopqoq; 3 - dve shpilьki diametri 4 mm va uzunligi 2 mm li qulflar; 4 - otverstiya diametrom 4 mm oralig’i 8 mm na nijney chasti konteynerni ostki qismida va qopqoqdagi diametri 4 mm li tirqishlar; 5 - diametri10 mmli xalqa
Namunadagi havo pufaklari chiqib ketishi uchun maxsus konteyner suvda bir necha silkitiladi va 1 soatdan keyin suvdan chiqariladi, so‘ngra 10 minut davomida ortiqcha suvlar oqib tushgandan keyin havoda tarozida tortiladi. Suv shimuvchanlik ( 5.1) formula yordamida aniqlanadi.