Қурилиш меъёрлари ва қоидалари зилзилавий ҳудудларда қурилиш

4.8.5. Ўтказувчи қувурнинг тўлиқ деформацияси ε_эксп +ε_сейсм қувурнинг рухсат этилган ҚМҚ 2.04.11-98 бўйича аниқланадиган деформациясидан ошмаслиги лозим:
, (4.18)
бу ерда - эксплуатациядаги қувурнинг деформацияси;
- сейсмик таъсирлардан қувурнинг деформацияси.
4.8.5.1. ε_эксп - эксплуатациядаги қувурнинг деформацияси қуйидагига тенг:
. (4.19)
4.8.5.2. ε_р - ички босимдан қувурнинг деформацияси қуйидаги формуладан топилади:
, (4.20)


бу ерда p - ўтказувчи қувурдаги максимал ишчи босим, МПа;
- қувурнинг ички диаметри, м;
µ - Пуассон коэффициенти;
t - қувур деворининг номинал қалинлиги, м;
Е - материалнинг эластиклик модули, МПа.
4.8.5.3. ε_t - ҳарорат ўзгаришидан қувурнинг деформацияси қуйидагича аниқланади:
, (4.21)


бу ерда α - ҳарорат таъсиридан кенгайиш коэффициенти;
t⁰ - ҳарорат, градусларда.


4.8.5.4. ε_юк - ташқи юк таъсиридан қувурнинг деформацияси:
, (4.22)


бу ерда D_Н - қувурнинг ташқи диаметри, м;
Δy - қувурнинг вертикал эгилиши, м;
P - қувурга таъсир этувчи юк:
; (4.23)


бу ерда Р_гр - грунтнинг гидростатик босими, яъни, ;
γ - траншеяни кўмиш учун ишлатиладиган грунтнинг солиштирма оғирлиги, кН/м³;
H - қувур юқорисидан ер сиртигача бўлган баландлик, м;
P_Т - ҳаракатланадиган транспорт воситасидан юк миқдори, кН/м²:
; (4.24)


бу ерда Т - транспорт воситасининг бир ўқига мос келадиган оғирлиги, кН;
Н - ўтказувчи қувурни кўмиш чуқурлиги, м;
S_R - қувурнинг ҳалқасимон бикирлиги, МПа;
- грунтнинг кесувчи модули, МПа.
4.8.5.5. Қувурнинг ҳалқасимон бикирлиги S_R – МПа да:
, (4.25)


бу ерда SDR - стандарт ўлчамлар нисбати (қувур стандарт ўлчамларининг нисбати бўлиб, қувурнинг ташқи номинал D_Н диаметрини – қувур девори номинал t қалинлигига бўлган нисбати кўринишда тасаввур қилиш мумкин, яъни SDR = D_Н / t).

Грунтнинг кесувчи модули грунт тури ва унинг зичланиш даражасига боғлиқ (4.11-жадвал).

4.11-жадвал
Грунтнинг зичланиш даражасига боғлиқ қиймати

№		Грунтлар гуруҳи	Еs (МПа)
			Зичланмаган	Назорат остида зичланган
1	Йирик ва ўрта йирикликдаги қумлар		0,7	2,0-5,0