Қурилиш механикаси фанига кириш режа

КЎП ОРАЛИҚЛИ СТАТИК АНИҚ БАЛКАЛАРНИ ҚЎЗҒАЛМАС ЮКЛАР ТАЪСИРИГА ҲИСОБЛАШ

1. Кўп оралиқли статик аниқ балкалар тўғрисида тушунча.

Бир неча оддий балкаларни ўзаро шарнирлар ёрдамида бириктиришдан ҳосил қилинган геометрик ўзгармас статик аниқ системаларга кўп оралиқли статик аниқ балкалар дейилади.

Кўп оралиқли шарнирли балка статик аниқ система деб ҳисобланади, чунки мувозанат тенгламаларидан ташқари унда қанча оралиқ шарнирлар бўлса, шунча қўшимча тенгламалар тузиш

мумкин. Шу сабабли кўп оралиқли статик аниқ балкаларга кўп оралиқли шарнирли балкалар ёки кўп оралиқли балкалар хам дейилади.

Қурилишда кўп оралиқли балкалар яхлит балкаларга ўхшаб кўприксозликда, иншоотларни ёпишда ишлатилади. Яхлит балкалар статик ноаниқ бўлиб, унда бир оралиқли балкага нисбатан эгувчи момент миқдори анча кам бўлади. Аммо, кўп оралиқли шарнирли балкалар яхлит балкаларга нисбатан қуйидаги афзалликларга эга:

1. Алоҳида оддий балкалардан ясалганлиги.

2. 
   Заводларда оммавий тайёрлаш ва механизмлар орқали монтаж қилиш мумкинлиги.
   

3. Зўриқишларни статика мувозанат тенгламалари орқали аниқлаш мумкинлиги ва таянчларнинг чўкишига боғлиқ эмаслиги.

Шу билан бир қаторда кўп оралиқли шарнирли балкалар яхлит балкаларга нисбатан қуйидагича камчиликларга эга:

1. Кўп оралиқли шарнирли балкалар яхлит балкаларга нисбатан мустаҳкамлиги кам бўлади.

2. 
   Шарнирлар тайёрлаш технологияси бирмунча қийин ҳисобланади.
   

Кўп оралиқли шарнирли балкаларни яхлит балкаларга шарнирлар киритиш орқали ҳосил қилиш мумкин. Бу ҳолда шарнирлар сони қуйидаги шартни қаноатлантириши керак: