Ушбу ы=ув =ылланма в 5140900 касб таълим (бинолар ва иншоотлар =урилиши) йыналиши быйича билим олаётган талабалар, 3-йиллик ма


Download 3.89 Mb.
Pdf ko'rish
bet39/180
Sana10.11.2023
Hajmi3.89 Mb.
#1764660
1   ...   35   36   37   38   39   40   41   42   ...   180
Bog'liq
Qurilish mashinalari.Qurilish jarayonlari texnologiyasi-maruza-1585404135

Reduktorlar qurilish mashinalarining mexanik uzatmalarida aloxida qism 
sifatida reduktor, tezlik korobkasi, quvvatini almashtiruvchi korobka, reverslar 
ishlatiladi. 
Tishli va vintsimon reduktorlar aloxida agregat xisoblanib, burchakli 
tezlanishni sekinlashtiradi va aylanish momentini tezlatadi.
Kichik 
aylantirish 
ko’rsatkichli uchun 
Iq8...10 gacha, ularni shakli (xajmi) ni 
kattalishib ketmasligi uchun bir qadamli 
reduktorlar ishlatiladi. Ko’p xollarda esa ikki 
qadamli reduktorlar (Iq8...50) ishlatiladi. 
(1.25-rasm). 
Konstruktsiyasi: bir qatorli planetar 
uzatma modulь variantda tayyorlangani 
uchun bir necha planetar reduktorlarga 
moslashtirilishi mumkin. Bunda markaziy 
g’ildirak uchta satellitni aylantiradi. Katta 
ko’rsatkichlarda aylantiriishni ta’minlash 
uchun uch qadamli reduktorlar ishlatiladi. Keyingi vaqtlarda qurilish mashinalarida 
planetar uzatmalar ishlatilib kelinmoqda. Ularni ko’rinish xajmi kichik, og’irligi kichik, 
lekin oddiy tishli elementlarga nisbatan yuqori samara bilan ishlaydi. (1.26-rasm). 
Ular podshipnikga o’q bo’yicha o’rnatilgan bo’ladi va o’rtadagi aylanuvchi 
g’ildirak orqali aylanadi. 
Aylantirish momenti chiqish vaqtida T=280...14000 N·m uzatish
1. 24-rasm. Polispastalar sxemalari 
1. 25-rasm. Eng ko’p tarqalgan 
reduktorlarning sxemalari. a)bir 
qadamli uq8..10; b) ikki kadamli 
uq8...50; g, d)uch qadamli 


59 
nisbati bilan I=6,23...8,73 gacha boradi. Agar ularni turli 
ko’rsatkichlarda bir qadamli va ikki qadamli xarakatni 
bajarishda qo’llanilsa asosiy qurilish mashinalarining 80-
85% ini eng yaxshi samara bilan kam metall sarfi, tannarxini 
ancha arzon bo’lishini ta’minlashga erishilar edi. 
Uzatmalar korobkasi. Uzatmalar korobkasi aloxida 
korpusda joylashadi. U bosqichli xarakatni olib borishda 
foydalaniladi. Xar qaysi bosqichdagi
tezlikni o’zgarishi (zvenoda) boshqarishdagi element soni 
buiicha turlicha bo’lib, uzatmalar korobkasi bir, ikki va undan 
ko’p bo’ladi va xar bir bosqichda tezlik o’zgaradi. (1.27-
rasm). 
Uzatmalar korobkasining vazifasi tezlikni bosqichli 
o’zgartirib berishdan tashqari (aylantiruvchi zvenoni) - ko’p 
xollarda «mexanizm revers» sifatida, ya’ni aylantiruvchi 
zvenoga nisbatan, aylanuvchi zveno xarakatini o’zgartirib 
berishida ishlatiladi. 
Mexanizmlarda 
uzatmalar 
korobkasidan 
tashqari,
maxsus taqsimlovchi korobkalar xam ishlatiladi, ya’ni tishli 
uzatma orqali aloxida joylariga xarakatni uzatmalar orqali
taqsimlab beradi. 
Afzalligi: konstruktsiyasi oddiy, kichik massa va arzon, 
ko’p elementlarni ishlashida ishonchli ekanligini ta’minlash 
extimolligini bo’lishligidir. 
Kamchiligi: friktsion uzatmali bo’lsa, ko’p energiya 
sarfi, tezlikni to’xtatish moslamasilarda ularni tezda ishdan 
chiqishi, tezlanish va kuchlanishni bosqichli o’zgarishi, 
uzatmani tuzilishini murakkabligi asosan katta tezlanish va ishchi jarayonlarni boshqarishda 
avtomatikani qo’llashda qiyinchilikni paydo etadi. 
Bu kamchiliklarni tuzatish konstruktsiyalarni takomillashtirish va qurilish 
mashinalarida keng miqyosda gidromexanik transmissiyani joriy etish va qo’llanilishiga 
sabab bo’lmoqda, ya’ni mexanik va gidravlik uzatmalarni qo’shib ishlatishga talab kuchaya 
bormoqda. 

Download 3.89 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   35   36   37   38   39   40   41   42   ...   180




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling