Узбеки стон республикаси олий ва урта махсус


 2. Корхоналарни таъсис этиш ва руйхатга


Download 1.98 Mb.
Pdf ko'rish
bet17/117
Sana27.06.2023
Hajmi1.98 Mb.
#1656953
1   ...   13   14   15   16   17   18   19   20   ...   117
Bog'liq
Zaynutdinov Sh Menejment asoslari

5 2. Корхоналарни таъсис этиш ва руйхатга 
олиштартиби 
Коохона одатда, мулк эгаси ёки унинг вакили булган 
илот корхона, муассаса карори билан, ё булмаса, жамоа 
т а Ш К
б ^ а н таъсис этилади. Корхона мулки эгаси рози булган 
КЗР
ла ва корхона томонидан аввал олинган мажбуриятларини 
бажарган *олда, ташкилотларнинг бир ёки бир неча булинмаси 
шу булинма жамоаси карори билан ажралиб чикиши мумкин. 
Корхонани таъсис этиш ва унинг фаолият юритиши учун ер 
майдони ажратиш, зарур булган \олда табиий ресурслардан 
фойдаланиш учун рухсат туман ёки ша^ар хркимлиги томонидан 
берилади. Корхона давлат руйхатидан утган кундан бошлаб таъсис 
этилган ва юридик шахе хукукига эга булган хисобланади. Давлат 
руйхатидан Утиш туман, ша^ар \окимиятларида амалга оширилади. 
Корхона давлат руйхатидан утказилганлиги тугрисида ун кун 
муддат ичида молия вазирлигига ягона давлат руйхатига киритиш 
максад ида ахборот берилади. 
Корхона давлат руйхатидан утиши учун хркимиятга уни таъсис 
этиш тугрисида карор, корхона низоми ва бошка хужжатлар 
такдим этилади. Агар корхона уч кун муддатда руйхатдан 
Утказилмаса, ёки руйхатдан утиш рад килинган такдирда, таъсисчи 
рад этиш асосланмаган деб \исоблаган \олда у судга мурожаат 
этиши мумкин. Корхонани давлат руйхатидан утказиш учун 
Конунда кУрсатилган микдорда бадал олинади. Тупланган маблаглар 
корхона руйхатдан Утган ша\ар, туман бюджетига утказилади. 
Янги таъсис этилган корхона юридик шахе ^исобланади, уз 
шо\обчасини очиш, шунингдек жорий \исоб ракамига эга булган 
бошка ташкилий бирликлар таъсис этиш ^КУКига эга булади. 
Бундай булинмалар ва корхоналарни жойлаиггириш масаласи 
ма\аллий \окимиятлар билан белгиланган тартибда \ал этилади. 
Корхона уз таъсисчиси томонидан тасдикланган низом асосида 
фаолият юритади. Корхона низомида корхона номи, манзили, 
фаолият максади, бошкарув ва назорат ташкилотлари, уларнинг 
ваколатлари, корхона мулки шаклланиши ва фойда (даромад)ни 
таксимлаш тартиби, корхонани кайта ташкил этиш ёки 
фаолиятини тухтатиш
ш а
Р
т л а
РИ курсатилади. Низомда шунингдек, 
рхона фаолияти билан боглик, конунга зид булмаган бошка 
Коидалар ^ам курсатилиши мумкин. 
35 


5.3. Корхона мулки 
Корхона мулки, бу - унинг асосий ва айланма фондлари 
\амда киймати корхонанинг муетакил балансида акс эттирил
Ган 
бошк,а бойликлардир. Корхона мулки низомга мувофик, унгатулиц 
мулкдорлик ва эгалик килиш хукуки билан тегишли булади 
Таъсисчиларнинг пул ва моддий бадаллари, ма^сулот сотищ ва 
хизмат кусатиш, шунингдек, хужалик фаолиятининг бошц
а 
турлари натижалари; банк ва бошка кредиторлар карзлари-
бюджетдан капитал куйилма ва дотациялар, ташкилот ва 
фукароларнинг бегараз ва \омийлик бадаллари, конун томонидан 
такикланмаган бошкалар корхона мулки манбаси булиб хизмат 
килади. 
Корхона бошка корхона, ташкилот ва муассасаларга узига 
карашли бино, иншоот, ускуна, транспорт воситалари, хомашё 
ва бошка моддий бойликларни сотиш, ижарага бериш, вактинча 
фойдаланиш ёки бутунлай текинга такдим этиш, карзга бериш 
Конун ва корхона низомида бошка \олатлар кузда тутилмаган 
булса уз баланеидан чикариш хукУКИга эгадир. 
Корхоналар томонидан моддий бойликларни фукароларга 
Кайтармаслик шарти билан бериш учун мулкдор ёки унинг вакили 
булган ташкилот рухсатига эга булиш керак. Ерга ва бошка табиий 
ресурсларга эгалик килиш ва улардан фойдаланиш учун корхона 
урнатилган тартибда тулов тулаши ёки имтиёзли асосда ва текинга 
фойдаланиши мумкин. 
Корхона конунчиликка мувофикхолда ер, сув, ер ости, урмон 
ва бошка табиий ресурсларни кУриклаш, тиклаш ва муганосиб 
равишда фойдаланиш меъёрлари ва талабларига уз фаолиятида 
амал килиш буйича жавобгарликка эга. 
Корхона ишлаб чикаришни кенгайтириш ва такомиллаштириш 
мехмат жамоасини ижтимоий ривожлантириш максадида кушимча 
маблагларни жалб килиш учун кимматли корозлар чикариш 
хуКУКига эга. 
Давлат корхона мулкий ^укукларини \имоя килишни 
кафолатлайди. Давлат томонидан корхона асосий ва айланма 
фондлари ва бошка бойликларини факат конунда курсатилган 
холлардагина тортиб олиниши мумкин. 
Корхонанинг мулкий хукУКига фукаролар, юридик шахслар, 
давлат ташкилотлари томонидан келтирилган зарар суд кар°Р
и 
билан кайтарилади. 
36 


п влат мулк КУми гаси ва унинг ра^барлигида тузилган 
- лаги мулк кумиталари корхона мулкини хусусийлаштириш 
бу°йича карор кабул килади ва бу жараённи тартибга солади. 

Download 1.98 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   13   14   15   16   17   18   19   20   ...   117




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling