Узбекистон олий ва урта махс


МУСТАЦИЛ ТАЪЛИМ МАВЗУЛАРИ


Download 2.5 Mb.
bet27/28
Sana14.09.2023
Hajmi2.5 Mb.
#1677573
1   ...   20   21   22   23   24   25   26   27   28
Bog'liq
НИЗОМИЙ НОМИДАГИ ТОШКЕНТ ДАВЛАТ ПЕДАГОГИКА tasviriy faoliayt

МУСТАЦИЛ ТАЪЛИМ МАВЗУЛАРИ

  1. Тасвирий фаолият машгулотларда болаларни ранглар билан таништиришда дидактик уйинлардан фойдаланиш.

  2. Эстетик тарбиянинг вазифаси ва иш мазмуни.

  3. Болаларда тасвирий санъат асарларга нисбатан кизикиш

куникмаларини таркиб топтириш.

  1. Кичик ёшдаги болаларда тасвирий санъат оркали мехр уйготиш оркали нуткини устириш.

  2. Мактабгача ёшдаги болаларга хдйвонлар расмини чизишга ургатиш.

  3. Мактабгача ёшдаги болаларни эртаклар асосида аппликация

килишга ургатиш.

  1. Лой иши машгулотларини ташкил этиш.

  2. Аппликация машгулотларини ташкил этиш.

  3. Куриш-ясаш машгулотларини ташкил этиш.

  4. Расм машгулотларини ташкил этиш.

  5. Машгулотларини ноанъанавий шаклда ташкил этиш.

  6. Куриш-ясаш машгулотларида уйинлардан фойдаланиш.

  7. Аппликация машгулотларини ноанъанавий шаклда ташкил этиш.

  8. Куриш-ясаш машгулотларини ноанъанавий шаклда ташкил этиш.

  9. Лой иши машгулотларини ноанъанавий шаклда ташкил этиш.

  10. Когоздан куриш-ясаш машгулотларини ташкил этиш.

  11. Мактабгача ёшдаги болаларни тасвирий кобилияти ва ижодкорлигини ривожлантириш.

  12. Миллий накш чизишга ургатиш.

  13. Аппликацияда миллий накшлар.

  14. Расм машгулотларида усимликларни тасвирилашга ургатиш.



ГЛОССАРИЙ

Термин




Узбек тилидаги шархи

Инновация

янгиланишни, ва фаолияти

/згаришни амалга жорий этиш жараёни







Вазият

Вазият- situation (ситуация) (лотинчадаги situation - ахвол) муайян вазият, ахволни хосил киладиган шарт- шароитлар ва холатлар уюшмаси.

Дастурлаштирилган таълим бериш

Дастурлаштирилган таълим бериш асосини, тартибга келтирилган топширикларни намоён килувчи, ургатуви дастур ташкил этади. У бутун укитиш жараёнини бошкаради.

Касб

Бу мехнат фаолиятининг баркарор тури булиб, у нафакат аник билим ва куникмаларни булишини талаб килмай, балки бир хил булган умум касбий билимларни хам булишини талаб килади

Адабиёт

Ижтимоий ахамият касб этган, фаннинг ва амалиётнинг бирор сохасидаги ютукларни умумлаштирган ёзма асарлар йигиндиси(масалан, техник адабиёт, бадиий адабиёт, сиёсий адабиёт, тиббий адабиёт сингари).

Бола (болалар)

Ун саккиз ёшга тулгунга кадар булган шахс (шахслар).

Болалар китоби

Шахс ва таълимни ривожлантириш, билимларни таркатишнинг энг мухим воситалардан бири булган нашр тури. Болалар китоблари факатгина укиш ва билим олиш манбаи булибгина колмай, балки боланинг эстетик ва психологик тарбиясида мухим урин тутувчи манбадир.

Г игиена

Яшаш тарзи ва мехнат шароитининг инсон соглигига таъсирини урганадиган, касалликларни профилактика килиш, согликни саклаш ва хаётни узайтириш чора- тадбирларини ишлаб чикадиган кадимий тиббиёт сохаларидан бири.

Дидактик
уйинчоклар

Болаларнинг аклий ва сенсор ривожланиши ва таълим олишида хизмат киладиган уйинчоклар тури. Бундай уйинчокларга мозаикалар, стол устида уйналадиган ва босма уйинлар, халк уйинчоклари(матрёшкалар, пирамидалар, рангли шарлар, хуштаклар, чиллаклар) киради.







Ёш гурухи

Ёш белгисига кура бирлаштириладиган кишиларнинг бирон бир шартли катта гурухи. Ёшни даврлаштиришга мувофик МТМда болаларнинг ёшига кура анъанавий ажратиладиган гурухлар: ясли ёшдаги болалар гурухи, биринчи кичик ёшдаги болалар гурухи, иккинчи кичик ёшдаги болалар гурухи, катта болалар гурухи ва мактабга тайёрлов гурухи.

Истеъдод

Кобилиятлар, иктидорларнинг юкори даражада ривожланганлиги булиб, ижодий фаолият турларида намоён булади.

Касбий фаолият

Бирон нарсанинг бажарилишининг мураккаб ва меъёрий жихатдан белгиланган усули. Мехнат субъекти фаолиятининг сифат жихатдан белгиланадиган шакли. Инсон бажараётган фаолиятнинг мураккаблигини тавсифлайдиган мезон.

Мактабгача
болалик

Боланинг тугилганидан то мактабга боргунча булган ривожланиш даври; бола организмининг жадал вояга етиши ва рухиятининг шаклланиши билан белгиланади.

Мактабгача ёш

Боланинг рухий ривожланиш боскичи. Бола ривожланишининг хозирги замон миллий даврлаштирилиши буйича 3 ёшдан 7 ёшгача булган даври.

Мактабгача ёшдаги бола компетентлиги

Мактабгача ёшдаги бола шахсининг асосий характеристикаси. Коммуникатив, ижтимоий, интеллектуал компетентликни хамда жисмоний ривожланиш борасидаги компетентликни уз ичига олади. Коммуникатив компетентлик боланинг уз истаклари, ниятларини нуткий ва нуткий булмаган (имо-ишора, мимик ва пантомимик) воситалар ёрдамида эркин ифода этишида намоён булади.

Мактабгача таълим

Турли йуналишдаги мактабгача таълим дастурларини

муассасалари

амалга оширадиган таълим муассасаси. Уларда 7 ёшгача булган болаларнинг тарбияси, таълими, парвариши ва согломлаштирилиши таъминланади.










Йуналишига кура мактабгача таълим муассасаси куйидаги турларга булинади: умумий типдаги МТМ, тарбияланувчиларнинг жисмоний ва рухий ривожланишида нуксонлари мавжуд болалар учун мулжалланган махсус МТМлар ва сурункали касалликлар билан огриган болалар учун санатория типдаги МТМлар.

Мактабгача таълим

Ушбу муассасаларнинг вазифалари: болалар хаётининг

муассасаларнинг
вазифалари

мухофазасини, уларнинг интеллектуал, жисмоний ва шахс сифатидаги ривожланишини таъминлаш учун унинг оиласи билан алока урнатиш.

Мактабгача таълим

Муассаса балансида турган асосий воситалар мажмуи

муассасасининг
моддий-техника
базаси

(бино, ховли, кушимча курилмалар, коммуникация, юмшок ва каттик жихозлар).

Мактабгача таълим

Мактабгача таълим муассасасининг келгусидаги

муассасасининг
ривожланиш
компетенцияси

ривожини белгилаб берадиган бош гоя; инновацион жараёнлар натижасида унинг янгиланишига каратилган чора -тадбирлар мажмуини амалга оширишнинг етакчи тамойили.

Миллий анаъналар

Миллат хаётининг турли сохаларида намоён буладиган тушунчалар, белгилар, хусусиятлар, кадриятлар, фаолият турлари, одатлар ва хислатларнинг авлоддан авлодга утиши хамда мерос булиб колишини ифодаловчи тушунча.

Оилавий мух,ит

Оилавий муносабатлар, тарбиявий жараёнлар кечадиган ижтимоий- маънавий, ахлокий мухитни ифодаловчи тушунча. Х,ар кайси миллатнинг узига хос маънавияти, дунё караши, тасаввур ва эътикодини шакллантириш хамда юксалтиришда оиланинг урни ва таъсири бекиёсдир. Инсон калби ва онгидаги энг соф, покиза туйгулар, илк хаётий тушунча ва тасаввурлар, энг аввало оила багрида шаклланади.

Олий таълим

Турли олий даргохларда олий малакали мутахассислар тайёрлаш олий укув юртлари томонидан халк










хужалиги, фан ва маданиятнинг турли сохалари буйича олий малакали мутахассис булишни истаган, урта махсус ёки касб-хунар таълимини олган хамда тегишли талабларни бажарган кишиларга илмий назарий билим бериш хамда муайян куникмаларни шакллантириш йули билан амалга оширилади.

Тарбияланувчилар

Мактабгача тарбия муассасаларига борадиган болалар; мехрибонлик уйлари, ихтисослаштирилган мактаб интернатларда тарбияланувчи болалар ва усмирлар мактабдан ташкари муассасаларда шугулланадиган болалар.

Тарбиячи

Тарбияни амалга оширадиган, узга киши шахсининг хаёт тарзи ва ривожланиши учун масъулиятни уз зиммасига олган шахс.

Таълим сифати

Таълим жараёни ва унинг натижаларини тавсифлайдиган категория, таълим жараёни кандай булиши керак, кандай максадларга хизмат килиши кераклиги тугрисида жамиятда таркалган тасаввурларга канчалик мослигини белгилайди. Таълим сифати таълим олувчиларнинг билимлари, малака ва куникмалари, атроф-оламга ва бир бирларига нисбатан кадрий- эмоционал муносабатлар нормалари билан улчанадиган курсаткичлар тизимида ифодаланади.

Мактабгача

Турли йуналишдаги мактабгача таълим дастурини амалга оширадиган таълим муассасаси

Таълим

о
Укитишнинг махсули булиб, укитиш жараёнида таълим олувчилар томонидан эгаллаган билим, куникма, малакалардир.

Англаш

Урганилаётган предметни тушуниш ва у хакида тулик маълумотга эга булиш.

Билим

Борликни билишни амалётда текширилган ва мантикан тасдикланган натижа.

Болалар

Инсоннинг вояга етишидан олдин келадиган ривожланиш

Дид

Кишининг хаёти ва санъатнинг барча жабхаларида










гузалликни фарклаш, тутттуниттт ва бахолаш кобилияти.

Декоратив
аппликация

Болалар богчасининг кичик гурухидан бошлаб кулланиладиган аппликация

Харакатли уйинлар

Болаларнинг харакатланиш фаоллиги устунли килган уйинлар

Ижтимоий

Инсон томонидан жамиятда муаян вакт оралигида кадриятлар ва хужжатлар

Истицлол

Мустакил, уз-узига мустакил булиш.

Истеъдод

Кобилятлар иктидорларни юкори даражаси.

Таълимда
кургазмалик

дидактик принципларидан бири. Кургазмалик укув материалларини пухта ва чукур эгалаштиришга, болаларни билам доираларини кенгайтиришга ва тафаккурларини ривожлантиришга ёрдам беради.

Жамоа

Ижтимоий ахамиятга эга максадлар, умумий кадриятлар ва кишиларнинг ижтимоий бирлиги

Жараён

Вокеа ва ходисалар ривожидаги узлуксизлик

Жанр

Барча саънат турларида асарларнинг тарихан карор топган тузилмаси

Куникма

Куп марталаб такрорлаш йули билан шакилланган, юкори даражада узлаштириш

Кургазма

Моддий ва манавий сохадаги фаолият ютуклари

Курсатма

МТМда суз воситасида курсатма бериш усули.

Метод

Ахлок, усул.

Маънавият

Олий ибтидорликка, онгли интилишга кодирлик.










Download 2.5 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   20   21   22   23   24   25   26   27   28




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling