Uzbekiston respublikasi oliy va urta maxsus ta`lim vazirligi


Download 1.27 Mb.
bet12/45
Sana21.06.2023
Hajmi1.27 Mb.
#1643803
1   ...   8   9   10   11   12   13   14   15   ...   45
Bog'liq
МУКТ маьруза матн

-' "е<о'"
3. — расм. Фосфат кпслотадан дикалыции-фосфатини чуктириш жараёнининг диаграммаси.:
40°С дат СаО — Р2O5Н2О системаси пзотемаспда ОЕ — стабпл ва МЬ — метастабпл тармоки; 6()°(; дат СаО — Р2O5 — Най^и— НзО систсмас.пда КТ — СаНРО4 нинг :эрувчанлик тармоги;
Мувозанатдаги шароитда кислотани туйинган эритма ^осил булгунча нейтраллашдаги — эркин НзРО4 ва Са(Н2РО4)2 дан иборат суюк фаза а ва а' нукталарда, СаНРО4 га нисбати буйича туйинган булиши керак. Амалда эса туйиниш кейинрок, каттик фазадаги СаНРО4*2Н2О эрувчанлигининг метастабил тармоги МЬ га т\три келувчи Ь ва Ь' нукталарда юзага келади. Унинг кристалланиши л^ч^ метастабил фаза билан туйинган эритма ^осил булиши керак. Фосфат кислота биринчи водород ионларининг тула нейтралланиш, яъни преципитатнинг чуктирилишига сарфланадиган кальций оксиднинг ярим микдорининг эриш пайтида дикальцийфосфатнинг интенсив х.осил булиши бошланади (С ва С' нукталар).
6О°С даги СаО — Р2O5— Н2SiF6— Н2О системасини урганиш шуни курсатадики, хосил буладиган СаF2 таъсири натижасида дикальцийфосфатнинг эрувчанлиги кескин камаяди.
Таркибида Р2O5, га нисбати буйича 15% гача МgО тутган фосфат кислота эритмасидан дикальцифосфатни чуктириш МgО — Р2O5, — СаО — Н2О системаси диаграммаси ёрдамида куриб чикилиши керак.
СаО — Р2O5— Н2О системасидаги мувозанат шароити буйича фосфат кислота охак билан хам, охактош билан хам тула чукиши керак. Амалда эса преципитатлашнинг охирида охактошнинг ва айникса охакнинг бир кисми дикальцийфосфат кристалларидан иборат булган эритмадаги ионларни утишини кийинлаштирувчи кобик билан уралиб колади ва реакция кескин секинлашади. Фосфат кислотани охактош билан талаб этилган даражагача нейтраллаш мумкин эмаслиги нафакат кобикланиш туфайли, балки фосфат кислота биринчи водород ионлари богланиб булгандан кейин реакция тезлишнинг пасайиши хисобига хам булади. Шунинг учун саноат шароитида нрецинитатлаш дастлаб охактош, сунгра охак ишлатилгани холда бир неча реакторларда утказилади.Шундан сунг
дикальцийфосфат фильтрда ажратилади ва куритишга юборилади. Суснензияни куритиш уни декантациялаш (фильтрланмасдан) оркали куйилтирилишидан сунг хам амалга оширилиши мумкин. Бу жараённи иккита боскичда амалга оширилиши мумкин: дастлаб кушимчалар билан биргаликда дикальцийфосфатнинг бир кисми чуктирилади, уни ажратилади ва угитли мах.сулот олинади; колган эритмадан тоза озукали махсулот олиш оркали чуктириш давом эттирилади.
СаНРО4*2Н2О ни куритишда унинг дегидратланиши содир булиши мумкин, бундаги харорат ва тезлик преципитатлашдаги босимга, кристалла? улчамига ва уларнинг хосил булиш шароитига богликдир. Агар дикальцийфосфат атмосфера босимида 1 соат давомида 1ОО°С хароратда киздирилса, у сезиларли даражада сувсизланади. Бунда узлашадиган Р2O5, жуда оз даражада камайиши кузатилади. 175°С дан юкори хароратда киздирилганда дикальцийфосфатдан сув ажралиб чикади ва кальций дифосфатга айланади:
2СаНРО4 = Са2Р2О7 + Н2О ундаги Р2O5,-, эса кийин эрувчан шаклда булади.
Термик фосфат кислотадан, ёхуд буглатиш циклида ёки органик экстрагентлар ёрдамида зарарли кушимчалардан олдиндан тозаланган экстракцион фосфат кислотадан озукабоп дикальцийфосфат ишлаб чикариш афзалдир. Бу холда суспензияни фильтрлаш учун зарурат тугилмайди ва концентрланган (5О-55% Р2O5.-, ли) фосфат кислота ишлатиш мумкин. МДХ, да озукабоп дикальцийфосфат худди шундай олинади.
Технологик жараён ва преципитатлаш схемаси, асосан, фосфор кислотали эритмалар концентрацияси оркали белгиланади.
Угитли преципитат ишлаб чикаришнинг ретурли схемаси 3.41 — расмда тасвирланган. Бу схема буйича 8О-85°С хароратгача циздирилган фосфат кислота горизонтал аралаштиргичда бур ва ретур билан СаО:Р^О.-, = О,7-О,8 нисбатда аралаштирилади. Ретур сони, яъни ретур массасининг махсулот массасига нисбати (О,5-1):1 ни ташкил этади. Уч минутли аралаштиришдан сунг 8О% дикальцийфосфат тутган масса хосил булади. Аралашма айланувчи барабанли реакторда 45-5О°С хароратда 9О минут етилтирилади. Шундан сунг махсулотда яна 4-6% монокальцийфосфат ва 18%

4— расм. Угитли:

Download 1.27 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   8   9   10   11   12   13   14   15   ...   45




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling